Behoud van tanden en kiezen met wortelvliesregeneratie
27 mei 2008
STW-onderzoeker Agnes Berendsen heeft zich bezig gehouden met het
uitvallen van tanden en kiezen door ontstekingen en trauma aan het
ondersteunende weefsel.
Bij het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) bestudeerde
ze de regeneratie van het wortelvlies door tissue engineering. Het
door haar ontwikkelde 3D in vitro model lijkt veelbelovend voor
regeneratie van een nieuw wortelvlies en kan bovendien nuttig zijn
voor herstel van pezen en ligamenten elders in het lichaam. Berendsen
promoveert op 9 juni aan de Universiteit van Amsterdam.
Het wortelvlies (parodontaal ligament) vormt een flexibele verbinding
tussen de tandwortel en het omliggende botweefsel. Traumata of
ontstekingen kunnen leiden tot afbraak van dit wortelvlies. Berendsen
zette in op tissue engineering om dit probleem het hoofd te bieden.
Onderzoek bij tissue engineering maakt gebruik van cellen die in een
3D model worden geplaatst, waarna signalen de cellen moeten activeren.
Berendsen ontwikkelde een nieuw 3D model waarin cellen geïsoleerd uit
wortelvlies, uitgezaaid werden in een collageennetwerk dat was
opgehangen tussen een kunstwortel en kunstbot. Ze wilde zien of er op
deze manier een functioneel wortelvlies gegenereerd kon worden.
De samenstelling van het collageennetwerk waarin de cellen zich
bevinden, beïnvloedt de contractiële eigenschappen van de cellen
sterk. Contractie van de cellen geeft een interne spanning op het
netwerk en houdt de cellen actief. Om losraken van het netwerk te
voorkomen moet dit goed hechten aan de omliggende vaste oppervlakken.
Door aan de oppervlakken enzym-gemedieerde mineraalafzetting tot stand
te brengen, was Berendsen in staat het netwerk te hechten aan deze
oppervlakken in het model. Door vervolgens in het 3D model de
tandwortel in te drukken (kauwen) kon zij het met mineraal
vastgehechte netwerk met daarin de cellen vervormen, waarop de cellen
reageerden, afhankelijk van de mate van belasting.
In vervolgstudies zal onderzocht worden of de celkweekresultaten naar
een proefdiermodel vertaald kunnen worden, om betere uitspraken te
kunnen doen over de mogelijkheden van deze methode bij mensen.
..............................
Meer informatie:
* Mw. A. Berendsen (Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam
(ACTA))
* t.: +31 (0)20 444 8663, a.berendsen@vumc.nl
* Promotie: 9 juni
* Promotoren: prof.dr. V. Everts; prof.dr. J.A. Jansen,
co-promotoren: dr. A.L.J.J. Bronckers; dr.ir. Th.H. Smit
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek