Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt

GLB verdient second opinion

De Europese Commissie heeft haar voorstellen voor de health check oftewel gezondheidscontrole gepresenteerd. De richting die gekozen zou worden was al deels aangekondigd. Opvallend is wel de argumentatie die gebruikt wordt. Het doel van de health check is modernisering van het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en het afschaffen van remmen op de capaciteit van de landbouwers om aan de toenemende vraag te voldoen.

Modernisering van het GLB vinden wij als Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) een goed uitgangspunt. Wij vinden dat historische referentie op termijn niet te verantwoorden is als basis voor toeslagrechten. Het is dus goed dat lidstaten de kans krijgen om over te stappen op een ander systeem.

Het verder verminderen van het budget voor dit nieuwe systeem, door verhoging van de modulatie ten gunste van plattelandsontwikkeling vinden wij echter onacceptabel. De maatschappelijke diensten die de Europese landbouw levert aan de samenleving blijven hetzelfde maar de kosten verbonden aan deze diensten stijgen.

Als NAJK zijn we natuurlijk blij dat de Commissie vasthoudt aan het einde van de melkquotering en kiest voor de route van een zachte landing. Echter de lijn die NAJK altijd heeft gekozen was een quotum uitbreiding van 3 procent per jaar, en niet zonder reden, we vrezen dat 1 procent niet voldoende is om voor de Nederlandse situatie een zachte landing te bewerkstelligen. We hadden dan ook graag gezien dat de Commissie ook voorstellen zou hebben gedaan met betrekking tot verlaging superheffing, en aanpassing van de vetcorrectie.

NAJK vraagt al langer om randvoorwaarden die niet relevant zijn of niet in verband staan met de verantwoordelijkheid van de landbouwer af te schaffen, het is dus goed dat dit gebeurd. Het is de vraag wat de impact zal zijn van de nieuwe randvoorwaarden op onze productiecapaciteit en concurrentiepositie. Brede bufferzones langs iedere waterloop zijn voor de Nederlandse landbouw absoluut onwerkbaar.

Landbouwers niet meer remmen op capaciteit om aan de toenemende vraag te voldoen klinkt heel positief maar dit heeft een keerzijde. Interventiemaatregelen kunnen werken als een medicijn voor de Europese markt indien door wereldwijde topopbrengsten de prijs op de wereldmarkt, en dus het inkomen van boeren, laag is. Op nul procent zetten is daarom op dit moment goed, maar het instrument afschaffen is kortetermijnpolitiek.

Met het ontkoppelen van steun voor zetmeel en vlas, worden de verwerkende industrieën in de waagschaal gelegd. Het zal blijken of ze zich kunnen handhaven op Nederlands grondgebied als de laatste stimulering voor de boeren om deze producten te telen wordt weggehaald.

Uit de voorstellen voor de health check blijkt dat de Europese Commissie het moeilijk vindt om te kiezen. Enerzijds moet de landbouw worden klaargestoomd om de productie te vergroten, anderzijds moeten boeren aan nieuwe randvoorwaarden gaan voldoen om in aanmerking te komen voor de landbouwgelden, wat de productiecapaciteit beperkt. De gezondheidscontrole van het GLB verdient een second opinion. Het beleid moet meer ingericht worden aan de hand van een visie voor de toekomst. NAJK zal de discussie aangaan.

Joris Baecke (portefeuillehouder Internationaal en Akkerbouw)
* Datum: 10 juni 2008