Grote Bickersstraat 74
1013 KS Amsterdam
Postbus 247
1000 AE Amsterdam
t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com
Political & Social
Rapport
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal
2-meting
Marlous van Twist
C6177 | maart 2008
Alle in dit document vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk. Publicatie en inzage aan derden, geheel of gedeeltelijk, is zonder toestemming van TNS NIPO beslist niet toegestaan. © TNS NIPO | ISO 9001 | rapport nederlands.dot
Voorwoord
Gemeenten verdiepen zich in toenemende mate in de wensen van ondernemers als het gaat om de gemeentelijke dienstverlening. In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken is een benchmarkonderzoek uitgevoerd in de G30-gemeenten om nader inzicht te verkrijgen in het ondernemingsklimaat in de diverse gemeenten en een vergelijking van dit klimaat onderling mogelijk te maken.
Omdat inzicht in het ondernemingsklimaat belangrijk is voor iedere gemeente, onafhankelijk van de grootte, heeft TNS NIPO het initiatief genomen om dit benchmarkonderzoek ook voor andere (niet-G30-)gemeenten toegankelijk te maken.
De gemeente Oldenzaal heeft in 2003 en 2005 van deze mogelijkheid gebruikgemaakt en heeft TNS NIPO opdracht verleend om het lokale ondernemingsklimaat te onderzoeken. Die nulmeting heeft plaatsgevonden in de periode van november tot en met december
2002 en de 1-meting in de periode van december 2004 tot en met januari 2005. Om de ontwikkelingen van de economische situatie te kunnen monitoren, is het belangrijk dit onderzoek periodiek te herhalen.
In dit onderzoeksrapport wordt verslag gedaan van de herhalingsmeting de 2-meting die vijf jaar na de nulmeting van 2003 is uitgevoerd. Ondernemers in Oldenzaal hebben in de periode van 14 januari tot en met 15 februari 2008 deelgenomen aan dit onderzoek. In totaal zijn 125 ondernemers in de gemeente Oldenzaal telefonisch ondervraagd over de mate van tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening en het beleid ten aanzien van ondernemers in de gemeente.
De ondervraagden zijn afkomstig uit diverse branches en vormen een goede afspiegeling van het lokale bedrijfsleven. De steekproef is daarmee representatief voor de gehele bedrijvenpopulatie.
Deze rapportage bevat de resultaten van het benchmarkonderzoek 2008. Het document is als volgt opgebouwd:
H1 Inleiding met probleemstelling, doelstelling en uitgangspunt H2 Binding ondernemers
H3 Contacten met de gemeente
H4 Algemeen oordeel ondernemingsklimaat en gemeentelijke dienstverlening en deelgebieden gemeentelijke dienstverlening H5 Samenvatting
H6 Conclusies en aanbevelingen
De vragenlijst en de onderzoeksverantwoording, alsmede de extra vragen die de gemeente heeft laten stellen en de tabellen zijn opgenomen in de bijlagen. Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
Inhoud
Voorwoord
1 Inleiding 1
1.1 Probleemstelling 1
1.2 Belangrijke opmerking over rapportcijfers 1
1.3 Vergelijking 2
1.4 Achtergrondgegevens gemeente Oldenzaal 3
2 Binding en tevredenheid 4
2.1 Binding ondernemers met Oldenzaal 5
3 Contacten met de gemeente 9
4 Ondernemingsklimaat en de gemeentelijke dienstverlening 10
4.1 Dienstverlening en ondernemingsklimaat naar bedrijfsgrootte en branche 11
4.2 Achtergronden van het gemeentelijk ondernemingsklimaat 13
4.3 Specifiek oordeel gemeentelijke dienstverlening 16
4.3.1 Bereikbaarheid 18
4.3.2 Ruimtelijk aanbod 20
4.3.3 Fysiek ondernemersloket 22
4.3.4 Dienstverlening nader onder de loep 23
4.3.5 Gemeentelijke organisatie 26
4.3.6 Communicatie 29
4.3.7 Bestuur en beleid 31
4.3.8 Personeel en arbeidsmarktbeleid 31
4.3.9 Deskundigheid en empathie 32
4.3.10 Veiligheid en woonomgeving 16
5 Samenvatting 33
6 Conclusies en aanbevelingen 35
6.1 Speerpunten 35
6.2 Prioriteitenstelling inspanningen gemeente 37
6.3 Aanbevelingen 41
Bijlagen
1 Aanvullende vragen
2 Onderzoeksverantwoording
3 Vragenlijst
4 Tabellen
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
Inhoud figuren en tabellen
1 | Wat is uw houding tegenover uw gemeente in totaliteit? 5
2 | Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft?(naar recent contact) 6
3 | Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft? (naar locatie) 6
4 | Hoe belangrijk was de beslissing om u in deze gemeente te vestigen? 7
5 | Hoe belangrijk was de beslissing om u in deze gemeente te vestigen? 7
6 | Zijn er veel of weinig goede redenen om in deze gemeente te blijven? 8
7 | Aanvragen van vergunningen en overig contact 9
8 | Rapportcijfer gemeentelijke dienstverlening en ondernemingsklimaat 10
9 | Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat naar bedrijfsgrootte 11
10 | Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat per branche 11
11 | Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat naar recent contact 12
12 | Belangrijkste onderwerpen die ondernemingsklimaat beïnvloeden 13
13 | Belangrijkste onderwerpen die ondernemingsklimaat beïnvloeden naar branche 14
14 | Deelaspecten veiligheid en woonomgeving 16
15 | Gevoel van veiligheid in de omgeving van het bedrijf 17
16 | Bereikbaarheidsaspecten 18
17 | Voldoende of onvoldoende ruimte voor bedrijfsvoering in Oldenzaal? 20
18 | Oordeel ruimteaanbod 21
19 | Is er een fysiek ondernemersloket? 22
20 | Behoefte aan ondernemersloket 22
21 | Deelaspecten dienstverlening 23
22 | Deelaspecten dienstverlening naar recent contact 24
23 | Deelaspecten dienstverlening (naar branche) 25
24 | Deelaspecten gemeentelijke organisatie 26
25 | Deelaspecten gemeentelijke organisatie naar recent contact 27
26 | Gepercipieerde gemeentelijke prioriteit voor ondernemersbelangen 28
27 | Deelaspecten gemeentelijke communicatie 29
28 | Informatieoverdracht via contactfunctionaris of internet 30
29 | Deelaspecten bestuur en beleid 31
30 | Deskundigheid ambtenaren en inlevingsvermogen bestuurders 32
31 | Resultaten op hoofdindicatoren ondernemingsklimaat in perspectief 33
32 | Resultaten op hoofdpunten 34
33 | Belang en oordeel aspecten gemeentelijk ondernemingsklimaat 39
34 | Klasse werkzame personen 3
35 | Branche 3
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
1 Inleiding
1.1 Probleemstelling
Voor iedere gemeente is het belangrijk zich rekenschap te geven van de beoordeling van de ondernemers als het aankomt op de dienstverlening ten aanzien van deze groep. Niet in de laatste plaats omdat "Een goed ondernemingsklimaat een positieve invloed op economische groei omdat het een aantrekkende werking heeft op investeringen."1 Gemeenten verdiepen zich dan ook in toenemende mate in de wensen van de ondernemers als het gaat om de gemeentelijke dienstverlening. Ook voor de gemeente Oldenzaal is dit van groot belang. Een vergelijking met andere (vergelijkbare) gemeenten zoals in deze analyse gebeurt geeft inzicht in de waardetoekenning van de ondernemers. De gemeente kan zo beter inzicht verkrijgen in haar sterkere en zwakkere punten op het gebied van economische zaken.
Behalve een vergelijking met andere gemeenten, wordt in dit onderzoeksverslag ook ingegaan op de prestaties van de gemeente Oldenzaal op het gebied van het gemeentelijke ondernemingsklimaat ten opzichte van de vorige meetperioden. Dit is gemeten aan de hand van de beoordeling op diverse gebieden door ondernemers in Oldenzaal.
De centrale vraag in het onderzoek luidt daarom: "Hoe denkt de gemiddelde ondernemer over de gemeentelijke dienstverlening en andere gemeentelijke aspecten die invloed hebben op het gemeentelijk ondernemingsklimaat en hoe verhoudt deze mening zich ten opzichte van de meningen in 2003 en 2005?"
1.2 Belangrijke opmerking over rapportcijfers In dit rapport worden op veel plaatsen oordelen over aspecten van het ondernemingsklimaat uitgedrukt in rapportcijfers. Van rapportcijfers is bekend dat veel respondenten cijfers tussen de 5 en de 8 geven. Hogere of lagere cijfers komen veel minder vaak voor. Wat bedoeld is als een tienpuntsschaal, blijkt in de praktijk dus een vierpuntsschaal.
Verder betekent het dat verschillen tussen cijfers die aan de gemeente worden gegeven door ondernemers redelijk snel relevant zijn (een verschil van 0,3/0,4 is al betekenisvol). Wanneer wordt vergeleken met het gemiddelde van de benchmarkgemeenten zijn verschillen van 0,2 punt al opmerkelijk. Daarbij wordt immers vergeleken met enkele duizenden beoordelingen van ondernemers in andere gemeenten, zodat zelfs kleine verschillen betekenisvol zijn.
1 CBS (2006), Het Nederlandse ondernemersklimaat in cijfers, 2006, p.17. Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 1
In het rapport wordt geen onderscheid gemaakt tussen significante en indicatieve verschillen. In de tabellen in de bijlagen staan cijfers die significant verschillen van het residu van het totaal vetgedrukt.
Lang niet alle ondernemers geven aan dat zij recent in contact zijn geweest met een ambtenaar van de gemeente. Desondanks hebben ondernemers in de meeste gevallen wel een beeld van de gemeentelijke dienstverlening. Beoordelingen zijn dus niet altijd op ervaringen gebaseerd, maar ook op perceptie. Ze geven het huidige imago van de gemeente weer.
1.3 Vergelijking
In dit rapport worden de cijfers van Oldenzaal afgezet tegen de uitkomsten van: benchmarkgegevens van alle deelnemende kleine en middelgrote gemeenten2 in 2003 en 2005
`Top 5' en `Onderste 5' score benchmark; dit is de score van de vijf best presterende en vijf slechtst presterende gemeenten in het onderzoek G-30 cijfers 2005: uitkomsten eindmeting benchmark onder 30 grote gemeenten in
2005, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken Benchmark Ondernemingsklimaat nulmeting Oldenzaal gehouden in 2003 Benchmark Ondernemingsklimaat 1-meting Oldenzaal gehouden in 2005.
In diverse tabellen worden uitsplitsingen gemaakt, op basis van een aantal `achtergrondkenmerken' van de bedrijven uit Oldenzaal:
Bedrijfsgrootte: er wordt gekeken naar de bedrijfsgrootte, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen eenmanszaken, bedrijven met twee tot vier medewerkers en bedrijven met vijf of meer werknemers. Branche: de bedrijvenpopulatie van Oldenzaal is in vier branches verdeeld. `Industrie- en bouwsector', `Groothandel en transport', `Detailhandel, reparatie en horeca' en overige bedrijven (waarin onder meer de zakelijke dienstverlening en de landbouwbedrijven zijn opgenomen). Locatie: er is onderscheid gemaakt naar vier verschillende vestigingslocaties. Daarbij is gekeken naar centrumlocaties, woonwijken, bedrijventerreinen en overige gebieden (`elders'). In het rapport worden alleen de centrumlocaties, woonwijken en bedrijventerreinen vermeld. De scores van de bedrijven die elders zijn gevestigd, zijn wel in het totaal opgenomen en zijn terug te vinden in de tabellen in de bijlage.
2 Gemeenten met een inwonertal tot 100.000.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 2
1.4 Achtergrondgegevens gemeente Oldenzaal
De gemeente Oldenzaal beslaat 2.198 hectare en telt 31.416 inwoners (1 januari 2007; CBS). Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen.
De gemeente Oldenzaal is een stad in Twente in de provincie Overijssel en maakt tevens deel uit van het kaderwetgebied Regio Twente.
Oldenzaal ligt aan de internationale autosnelweg E30 (A1) van Amsterdam naar Berlijn. Op spoorgebied ligt station Oldenzaal aan de oude spoorlijn van Almelo naar het Duitse Salzbergen en verder door naar Berlijn.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 3
2 Binding en tevredenheid
Alvorens in te gaan op het ondernemingsklimaat en de tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening, nemen we in het tweede hoofdstuk de mate van binding van bedrijven met de gemeente onder de loep. Met `binding' wordt hier bedoeld: hoe loyaal zijn de ondernemers ten opzichte van de gemeente waarin zij zijn gevestigd?
Voor de gemeente is het van belang om te weten of haar ondernemers meer of minder gebonden zijn. Een ondernemer die redelijk tot sterk gebonden is aan de eigen gemeente, zal minder snel geneigd zijn naar elders te verhuizen dan een niet zo gebonden ondernemer.
Het meten van de `binding' met de gemeente is een betere methode om toekomstig gedrag te voorspellen dan pure tevredenheid. Zo zullen ontevreden ondernemers niet altijd verhuizen en tevreden ondernemers soms wel. Daarom geeft het meten van de loyaliteit aan de gemeente een goede kijk op toekomstige gedragingen van ondernemers.
Vragen waardoor de mate van binding van de bedrijven aan gemeenten wordt bepaald, zijn:
Hoe belangrijk was de beslissing om zich in de desbetreffende gemeente te vestigen? Hoe waardeert de ondernemer de huidige relatie met de gemeente? Wat is de houding van de ondernemer tegenover de gemeente in haar totaliteit? Zijn er meer of minder redenen om als ondernemer in de gemeente te blijven dan om van gemeente te veranderen?
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 4
2.1 Binding ondernemers met Oldenzaal
Aan de ondernemers in Oldenzaal is gevraagd hoe zij hun relatie met de gemeente beoordelen. In de onderstaande tabel is naast het oordeel van alle ondervraagden ook een uitsplitsing opgenomen naar ondernemers die wel en die geen contact hebben gehad met de gemeente gedurende het afgelopen jaar.
Van alle ondernemers hebben zeven op de tien (69%) een (enigszins tot zeer) positieve houding tegenover de gemeente. Dit percentage is een stuk lager dan in 2005. Toen zeiden acht op de tien ondernemers (80%) een positieve houding tegenover de gemeente te hebben. Slechts 6% van de ondernemers heeft een (enigszins tot zeer) negatieve houding tegenover de gemeente. Ondernemers die recent contact hebben gehad met de gemeente hebben vaker een neutrale houding tegenover de gemeente dan ondernemers die recentelijk geen contact hebben gehad met de gemeente (30% tegen 19%). Ten opzichte van het gemiddelde van de benchmark staan de ondernemers in Oldenzaal positiever tegenover de gemeente.
1 | Wat is uw houding tegenover uw gemeente in totaliteit? Totaal Totaal Totaal Wel Geen Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Recent recent Gem.
2008 2005 2003 contact contact Benchmark % % % % % % (Zeer) positief 46 58 51 35 49 39 Enigszins positief 23 22 23 28 21 25 Neutraal 22 13 20 30 19 22 Enigszins negatief 3 4 4 2 3 7 (Zeer) negatief 3 3 1 4 3 6 Weet niet/geen mening 3 1 - 1 5 1 Totaal 100 100 100 100 100 100
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 5
De waardering voor de relatie met de gemeente is ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van 2003 en 2005. Waar in 2003 en 2005 ondernemers die wel contact hadden gehad met de gemeente de relatie met de gemeente positiever beoordeelden (beide 6,8) dan ondernemers die geen contact hadden gehad (beide 6,6), is dat nu precies andersom (wel contact 6,5; geen contact 6,6). Deze verschillen zijn wel erg klein.
2 | Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft?(naar recent contact) Totaal Oldenzaal Wel recent contact Geen recent contact
Cijfer 2-meting 2008 6,6 6,5 6,6 Cijfer 1-meting 2005 6,7 6,8 6,6 Cijfer 0-meting 2003 6,7 6,8 6,6
Als we kijken naar de locatie waar de bedrijven gevestigd zijn, dan blijken de waarderingen van de relaties met de gemeente niet veel van elkaar te verschillen. De tevredenheid van de ondernemers op centrumlocaties schommelt enigszins over de jaren. Het aantal ondervraagde bedrijven is in 2008 echter te klein (n=16) om hier uitspraken over te kunnen doen.
3 | Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft? (naar locatie) Totaal Oldenzaal Centrum Woonwijk Bedrijventerrein Cijfer 2-meting 2008 6,6 6,7 6,6 6,5 Cijfer 1-meting 2005 6,7 7,0 6,6 6,6 Cijfer 0-meting 2003 6,7 6,5 6,7 6,7
De bedrijven zijn ingedeeld in vier branches: groothandel en transportsector, detailhandel, reparatie en horeca, industrie- en bouwsector en overig (zakelijke dienstverlening/bank/ verzekeringen en landbouw). Van deze vier branches is waardering voor de relatie met de gemeente van de industrie- en bouwsector en de overige bedrijven het hoogst (6,7) en die van groothandel en transportsector en de detailhandel, reparatie en horeca het laagst (6,5). De verschillen zijn echter minimaal.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 6
Voor ruim vier op de tien ondernemers in Oldenzaal (45%) was de beslissing om zich in deze gemeente te vestigen een (zeer) belangrijke. Een kwart van de ondernemers (25%) geeft daarentegen aan dat de keuze (zeer) onbelangrijk is geweest. Als we kijken naar de verschillende branches dan blijkt dat voor bedrijven in de detailhandel, reparatie en horeca de beslissing om zich in Oldenzaal te vestigen het belangrijkst was (59%).
4 | Hoe belangrijk was de beslissing om u in deze gemeente te vestigen? Totaal Oldenzaal Industrie/ Groothandel/ Detailhandel/ Overige bouw transport reparatie/ horeca % % % % % (Zeer) belangrijk 45 44 30 59 38 Niet belangrijk, niet 22 12 23 22 28 onbelangrijk
(Zeer) onbelangrijk 25 28 32 13 32 Weet niet 8 16 15 6 2 Totaal 100 100 100 100 100
Er is de afgelopen vijf jaar een schommeling waar te nemen in hoe belangrijk de keuze voor ondernemers is om zich in Oldenzaal te gaan vestigen. In 2003 was deze keuze voor
55% van de ondernemers (zeer) belangrijk, waar dit in 2005 gestegen was naar 63%. Sinds 2005 is dit percentage echter weer gedaald naar 45%. Dit percentage ondernemers dat de keuze om zich te vestigen in Oldenzaal belangrijk vindt, ligt dus ook lager dan in
2003.
5 | Hoe belangrijk was de beslissing om u in deze gemeente te vestigen? Oldenzaal 2008 Oldenzaal 2005 Oldenzaal 2003 % % % (Zeer) belangrijk 45 63 55 Niet belangrijk, niet 22 19 14 onbelangrijk
(Zeer) onbelangrijk 25 16 16 Weet niet 8 2 10 Totaal 100 100 100
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 7
Een goede indicator van de binding met de gemeente is de afweging tussen het aantal redenen om te blijven en het aantal redenen om te vertrekken naar een andere gemeente. Ruim de helft van de ondernemers (54%) meent dat er geen aanleiding is om een vertrek uit Oldenzaal te overwegen. Vier op de tien ondernemers (42%) zijn ambivalent over de loyaliteit aan de gemeente. Slechts 1% van de bedrijven in Oldenzaal zegt goede redenen te hebben om te verhuizen naar een andere gemeente. Vergeleken met 2005 zeggen ondernemers nu vaker naast veel redenen om te blijven, ook veel redenen om te vertrekken te hebben (2008 42%; 2005 28%). De verhoudingen in percentages zijn nu weer ongeveer gelijk aan de verhoudingen in 2003. De binding van de ondernemers in Oldenzaal met de gemeente is ongeveer gelijk aan de binding die de ondernemers in de benchmark met hun gemeente hebben.
6 | Zijn er veel of weinig goede redenen om in deze gemeente te blijven? Totaal Totaal Totaal Industrie/ Groothandel/ Detailhandel/ Overige Gem. Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal bouw transport horeca bench-
2008 2005 2003 mark % % % % % % % Veel goede
redenen om te
blijven, geen 54 68 56 60 48 51 58 53 reden om te
veranderen
Veel goede
redenen om te
blijven, ook veel 42 28 41 36 52 48 35 39 goede redenen om
te veranderen
Weinig goede
redenen om te
blijven, veel 1 4 3 4 - - 1 6 goede redenen om
te veranderen
Weet niet 2 - 1 - - 1 6 1 Totaal 100 100 100 100 100 100 100 100
De binding met de gemeente lijkt het zwakst voor de groothandel en transportsector. In deze sector heeft meer dan de helft van de ondernemers naast veel goede redenen om te blijven ook veel goede redenen om te vertrekken (52%). Deze verhouding ligt voor de industrie- en bouwsector en voor de overige bedrijven omgedraaid. Zes op de tien ondernemers uit de industrie- en bouwsector (60%) en uit de overige sectoren (58%) hebben naast veel goede redenen om te blijven weinig reden om te vertrekken, terwijl maar een derde (industrie- en bouwsector 36%; overige 35%) ook veel redenen heeft om te vertrekken.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 8
3 Contacten met de gemeente
Lang niet alle bedrijven hebben in de afgelopen twee jaar contact gehad met de gemeente. Het blijkt dat in de twee jaar voorafgaand aan het onderzoek een derde van de ondernemers (34%) contact heeft gehad met de gemeente Oldenzaal; dit is een stuk lager dan het aandeel contacten in de benchmark (46%). Het totaal aantal contacten met de gemeente in de afgelopen twee jaar is sinds 2003 sterk afgenomen (2003, 57%; 2005, 51%; 2008, 34%). Dit verschil is niet te wijten aan een enkel onderwerp van contact.
7 | Aanvragen van vergunningen en overig contact Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Benchmark
2008 2005 2003 % % % % Bouwvergunning 9 13 18 10 Milieuvergunning 5 13 15 8 Ander contact 29 38 37 33 Totaal contact 34 51 57 46 Geen contact 66 49 43 54
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 9
4 Ondernemingsklimaat en de gemeentelijke
dienstverlening
Dit onderzoek gaat over het gemeentelijk ondernemingsklimaat: alle aspecten die van invloed zijn op het gevoel dat een ondernemer heeft ten aanzien van zijn gemeente als economische vestigingsplaats. De gemeentelijke dienstverlening is een van de pijlers die uiteindelijk het oordeel over het ondernemingsklimaat bepalen. Dit klimaat is opgebouwd uit veel deelaspecten die in dit rapport aan de orde komen. Eerst worden twee zeer belangrijke algemene oordelen gegeven:
het rapportcijfer voor de gemeentelijke dienstverlening in het algemeen; het rapportcijfer voor het gemeentelijke ondernemingsklimaat in het algemeen.
Vervolgens wordt nagegaan of de grootte van het bedrijf of de bedrijfssector van invloed is op de beoordeling. Voorts behandelen we verschillende deelaspecten van het gemeentelijke ondernemingsklimaat, zodat de gemeente een overzichtelijk beeld krijgt van de sterkere en de zwakkere punten van haar aantrekkingskracht op bedrijven.
Het totaaloordeel
De dienstverlening door de gemeente wordt beoordeeld met het gemiddeld rapportcijfer van 6,3 en de ondernemers in de gemeente Oldenzaal geven een 7,0 voor het gemeentelijk ondernemingsklimaat. Zowel op het gebied van de gemeentelijke dienstverlening als op het gebied van het ondernemingsklimaat presteert de gemeente ongeveer hetzelfde als in 2003 en 2005.
Voor zowel de gemeentelijke dienstverlening (6,3) als het ondernemingsklimaat (7,0) scoort de gemeente Oldenzaal boven het gemiddelde van de deelnemende benchmarkgemeenten (respectievelijk 6,0 en 6,7).
8 | Rapportcijfer gemeentelijke dienstverlening en ondernemingsklimaat Cijfer gemeentelijke dienstverlening Cijfer ondernemingsklimaat Oldenzaal 2008 6,3 7,0 Oldenzaal 2005 6,2 7,0 Oldenzaal 2003 6,2 6,9 Gemiddelde benchmark (2007) 6,0 6,7 Gemiddelde G30-gemeenten (2005) 5,8 6,5
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 10
4.1 Dienstverlening en ondernemingsklimaat naar bedrijfsgrootte en branche
De bedrijfsgrootte blijkt in de gemeente Oldenzaal voornamelijk van invloed te zijn op het oordeel over de dienstverlening. Momenteel zijn de eenmansbedrijven in Oldenzaal het meest te spreken over de dienstverlening (6,7). Zij zijn nu positiever over de dienstverlening dan in 2003 en 2005 (respectievelijk 6,2 en 6,1). In 2005 waren juist de bedrijven met vijf personen of meer het positiefst over de dienstverlening (6,4), maar die score is afgenomen naar een gemiddeld rapportcijfer van 6,1.
9 | Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat naar bedrijfsgrootte Totaal 1-persoons 2-4 persoons 5+-persoons Oldenzaal 2008
Dienstverlening 6,3 6,7 6,0 6,1 Ondernemingsklimaat 7,0 7,0 6,9 7,1 Oldenzaal 2005
Dienstverlening 6,2 6,1 6,0 6,4 Ondernemingsklimaat 7,0 7,0 7,0 7,0 Oldenzaal 2003
Dienstverlening 6,2 6,2 6,3 6,3 Ondernemingsklimaat 6,9 6,8 6,9 6,9
In Oldenzaal blijken de ondernemers die werken in de overige sectoren (o.a. bank, verzekeringen en landbouw) elke meting het positiefst te zijn over zowel de dienstverlening (2008; 6,7) als het ondernemingsklimaat (2008; 7,1). Bedrijven in de detailhandel en de horeca geven de dienstverlening van de gemeente Oldenzaal het laagste cijfer (5,9). Het oordeel van bedrijven in de groothandel en transportsector over de dienstverlening van de gemeente Oldenzaal wordt in de loop van de jaren steeds beter (respectievelijk 5,5, 5,7 en 6,2).
10 | Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat per branche Totaal Industrie/ Groothandel/ Detailhandel/ Overig (o.a. bank/ bouw transport Horeca verzekeringen/ landbouw Oldenzaal 2008
Dienstverlening 6,3 6,4 6,2 5,9 6,7 Ondernemingsklimaat 7,0 7,1 6,9 6,9 7,1 Oldenzaal 2005
Dienstverlening 6,2 6,7 5,7 5,8 6,7 Ondernemingsklimaat 7,0 6,9 7,0 6,8 7,3 Oldenzaal 2003
Dienstverlening 6,2 6,3 5,5 6,1 6,4 Ondernemingsklimaat 6,9 6,9 6,6 6,9 7,0
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 11
Een interessante invalshoek is de vraag of het contact dat de ondernemer met de gemeente heeft gehad van invloed is op zijn beoordeling van de gemeentelijke dienstverlening of op het cijfer voor het ondernemingsklimaat. In totaal heeft 34% van de ondernemers in Oldenzaal in de afgelopen twee jaar op enigerlei wijze contact gehad met de gemeente Oldenzaal.
Omdat de aanleiding voor het contact met de gemeente heel divers is uiteenlopend van een informatieaanvraag tot het indienen van een klacht of bezwaarschrift kan geen conclusie worden getrokken of er werkelijk sprake is van een beïnvloeding van het totaaloordeel. Een ondernemer kan voordat hij contact opnam met de gemeente al ontevreden zijn geweest, en misschien wel ontevredener voor dan na het contact met de gemeente. Een ondernemer kan echter ook tevreden zijn vóór en na het contact of vooraf ontevreden zijn en na het contact tevreden. Er moet dus enige voorzichtigheid worden betracht bij het interpreteren van de uitkomsten.
De uitsplitsing naar recente contacten met de gemeente wijst er op dat ondernemers die geen contact met de gemeente hebben gehad tevredener zijn over de dienstverlening (6,4) dan degenen die wel contact hebben gehad met de gemeente (6,0). In 2005 waren ondernemers die wel contact hadden gehad juist tevredener (6,3) dan ondernemers die geen contact hadden gehad (6,0). In 2003 was deze verhouding weer omgedraaid, ondernemers zonder contact waren tevredener met de dienstverlening (6,4) dan ondernemers met contact (6,1).
Met betrekking tot de tevredenheid over het ondernemingsklimaat zijn ondernemers die wel contact met de gemeente hebben ongeveer even tevreden met het ondernemingsklimaat (6,9) als degenen die geen contact hebben gehad (7,1). Dit geldt zowel in 2008 als in 2005 en 2003. Over de jaren heen is de tevredenheid met het ondernemingsklimaat vrijwel ongewijzigd gebleven.
11 | Oordeel over dienstverlening en ondernemingsklimaat naar recent contact Totaal Wel recent contact Geen recent contact Oldenzaal 2008
Dienstverlening 6,3 6,0 6,4 Ondernemingsklimaat 7,0 6,9 7,1 Oldenzaal 2005
Dienstverlening 6,2 6,3 6,0 Ondernemingsklimaat 7,0 7,0 7,0 Oldenzaal 2003
Dienstverlening 6,2 6,1 6,4 Ondernemingsklimaat 6,9 6,9 6,9
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 12
4.2 Achtergronden van het gemeentelijk ondernemingsklimaat
Het gemeentelijk ondernemingsklimaat is geen objectief meetbaar gegeven, zoals temperatuur of luchtdruk. Het economisch klimaat in de gemeente wordt door veel deelaspecten beïnvloed. Sommige daarvan hebben weinig invloed, andere indicatoren spelen een wezenlijke rol bij de beoordeling van het klimaat in de gemeente. Voor enkele onderdelen die het ondernemingsklimaat bepalen, geldt dat de gemeente weinig invloed kan uitoefenen, voor andere aspecten is het gemeentelijk beleid van groot belang. Het gaat er om die deelgebieden te onderscheiden die voor ondernemers van wezenlijk belang zijn voor de beoordeling van het lokale ondernemingsklimaat, en die bovendien door de gemeente kunnen worden beïnvloed.
In dit onderzoek is de ondernemers de mogelijkheid geboden om twee onderwerpen te benoemen die volgens hen het zwaarst wegen bij het bepalen van het algemene oordeel over het ondernemingsklimaat. Het totaal in tabel 11 telt daarom op tot 200%. Deze vraag over de belangrijkste beoordelingselementen geeft niet aan of deze factoren positief of negatief meewegen in de uiteindelijke waardering. Dit zal in de volgende paragrafen nader worden uitgewerkt.
Op de vraag welke zaken het zwaarst meetellen bij de bepaling van het rapportcijfer voor het ondernemingsklimaat in de gemeente, noemen de ondervraagde ondernemers van de gemeente Oldenzaal vooral woonklimaat (25%) en verkeersbeleid en parkeren (25%). Deze twee worden op enige afstand gevolgd door ruimtelijk beleid (16%), arbeidsmarktbeleid (13%) en dienstverlening en vergunningverlening (12%).
12 | Belangrijkste onderwerpen die ondernemingsklimaat beïnvloeden Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gemiddelde
2008 2005 2003 benchmark % % % % Woonklimaat 25 31 25 24 Verkeersbeleid en parkeren 25 20 26 29 Ruimtelijk beleid 16 14 14 17 Arbeidsmarktbeleid 13 7 9 9 Dienstverlening en vergunningverlening 12 18 16 18 Startersbeleid 11 6 16 8 Bestuurlijke organisatie economisch beleid 11 20 11 16 Aanbod publieke diensten (zorg, welzijn, 8 6 10 8 onderwijs, etc.)
Communicatie door gemeente 8 20 20 13 Bedrijvenacquisitiebeleid 8 11 4 8 Toerismebeleid 7 - - n.v.t. Lokale lasten 6 12 - 11 Aanbod recreatieve voorzieningen 6 16 13 8
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 13
Opmerkelijk is de afname van het belang van communicatie door gemeente. In 2005 en
2003 noemde nog een op de vijf bedrijven (20%) dit onderwerp als belangrijkste, nu is dat nog slechts een op de twaalf (8%).
Het onderwerp waarvan het belang het meest is toegenomen is het arbeidsmarktbeleid (van 7% naar 13%). Dit zou verklaard kunnen worden door een mogelijk tekort aan arbeidskrachten momenteel op de arbeidsmarkt. Het toerismebeleid was voorheen geen onderwerp dat gekozen kon worden, maar wordt nu door 7% van de ondernemers genoemd als zwaarwegend bij de bepaling van het rapportcijfer voor het ondernemingsklimaat.
Als de gemeente het beleid specifiek wil richten op bepaalde sectoren van het lokale bedrijfsleven, is het interessant om te zien welke deelaspecten binnen deze branches van belang worden geacht. Deze informatie kan ook nuttig zijn bij de acquisitie van nieuwe bedrijven. Zo kan de gemeente haar specifieke pluspunten voor diverse doelgroepen benadrukken. Overigens zijn de percentages indicatief wegens de geringe hoeveelheid respondenten per categorie.
13 | Belangrijkste onderwerpen die ondernemingsklimaat beïnvloeden naar branche Totaal Industrie/ Groothandel/ Detailhandel/ Overig (o.a. bouw transport reparatie/ bank/ horeca verzekeringen/ landbouw % % % % % Woonklimaat 25 36 2 18 40 Verkeersbeleid en parkeren 25 28 27 33 12 Ruimtelijk beleid 16 4 23 21 15 Arbeidsmarktbeleid 13 12 21 7 15 Dienstverlening en vergunningverlening 12 16 6 13 11 Startersbeleid 11 16 - 12 13 Bestuurlijke organisatie economisch beleid 11 - 12 19 8 Aanbod publieke diensten (zorg, welzijn, 8 16 - 11 5 onderwijs, etc.)
Communicatie door gemeente 8 4 15 9 7 Bedrijvenacquisitiebeleid 8 - 20 7 7 Toerismebeleid 7 - - 9 15 Lokale lasten 6 4 12 6 6 Aanbod recreatieve voorzieningen 6 - - 14 2 Het accountmanagement 0 - - 1 - Overige antwoorden 42 64 62 19 44
De top drie van belangrijkste aspecten per branche is weergegeven door een vetgedrukt percentage. In de industrie- en bouwsector vinden ondernemers met name het woonklimaat belangrijk (36%). Voor de groothandel- en transportsector zijn het verkeersbeleid en parkeren, het ruimtelijk beleid en het arbeidsmarktbeleid van groot Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 14
belang (respectievelijk 27%, 23% en 21%). Voor ondernemers in de detailhandel, reparatie en horeca staan ook het verkeersbeleid en parkeren en ruimtelijk beleid voorop (respectievelijk 33% en 21%). Hier wordt tevens het bestuurlijke organisatie economisch beleid door een op de vijf ondernemers (19%) genoemd als belangrijk. Voor de overige ondernemers komt het woonklimaat op de eerste plaats (40%). Opvallend is dat het toerismebeleid met 15% op een gedeelde tweede plaats staat bij de overige ondernemers.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 15
4.3 Specifiek oordeel gemeentelijke dienstverlening
In de vorige paragraaf kwamen de generieke oordelen over de gemeentelijke dienstverlening en het gemeentelijk ondernemingsklimaat aan de orde. Nu wordt ingegaan op specifieke aspecten van de dienstverlening en het ondernemingsklimaat.
4.3.1 Veiligheid en woonomgeving
De ondernemers van Oldenzaal geven aan dat het woonklimaat een van de belangrijkste factoren is bij de beoordeling van het ondernemingsklimaat. Het is voor de gemeente goed om zich bewust te zijn van deelaspecten van de kwaliteit van de woonomgeving en de veiligheid van de bedrijfsomgeving.
De gemeente Oldenzaal scoort op alle deelaspecten van veiligheid en woonomgeving beter dan de benchmarkgemiddeldes. Vooral de recreatieve voorzieningen scoren ruim boven het gemiddelde van de benchmarkgemeenten (7,4 tegen 6,8). Ook als het gaat om de gemeente als woonomgeving zijn de ondernemers positiever (7,5) dan de gemiddelde benchmarkgemeente (7,2). De ondernemers zijn echter wel iets minder positief over de gemeente als woonomgeving dan in 2005 (7,7).
Vergeleken met drie jaar geleden doet de gemeente Oldenzaal het iets minder goed. Ten opzichte van 2005 zijn alle scores op de deelaspecten licht gedaald, behalve de score op veiligheid en aanbod publieke diensten, die is gelijk gebleven.
14 | Deelaspecten veiligheid en woonomgeving
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Gemeente als woonomgeving 7,5 7,7 7,6 7,2 6,9 Aanbod publieke diensten 7,2 7,3 6,9 7,1 6,9 Recreatieve voorzieningen 7,4 7,6 7,5 6,8 6,6 Staat van openbare ruimte 6,7 6,9 6,7 6,6 6,7 Veiligheid 6,7 6,7 6,5 6,5 6,4 Totaal 7,1 7,2 7,1 6,8 6,7
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 16
Wat betreft de veiligheid van ondernemingen in de gemeente Oldenzaal blijkt verder het volgende:
Criminaliteit is voor een derde van de ondernemers (35%) in meer of mindere mate een probleem. Hiermee is de ongerustheid onder de bedrijfshoofden iets groter dan het gemiddelde van de benchmark onder kleine en middelgrote gemeenten (30%).
Driekwart van de Oldenzaalse ondernemers (78%) zegt zich veilig te voelen in de omgeving van zijn of haar bedrijf. Daar staat 3% van de ondernemers tegenover dat de omgeving van het eigen bedrijf als onveilig ervaart. Ten opzichte van 2005 is de veiligheid volgens de ondernemers afgenomen (destijds noemde 83% de omgeving van het bedrijf veilig). Toch voelen ondernemers zich nog altijd veiliger dan in 2003, toen slechts 66% van alle ondernemer de omgeving van het bedrijf als veilig ervoer. Ondernemers die gevestigd zijn in een woonwijk voelen zich het veiligst (86%). Op centrumlocaties wordt de situatie als iets minder veilig beoordeeld (68%).
Ondernemers in Oldenzaal voelen zich veiliger in de omgeving van hun bedrijf dan de gemiddelde benchmarkgemeente. Zij voelen zich vaker veilig (78% tegen 76%) en vooral minder vaak onveilig (3% tegen 8%).
15 | Gevoel van veiligheid in de omgeving van het bedrijf Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem.
2008 2005 2003 benchmark % % % % Veilig 78 83 66 76 Niet veilig, niet onveilig 20 11 20 15 Onveilig 3 5 14 8 Weet niet - - - 0 Totaal 100 100 100 100
In de gemeente Oldenzaal is een op de tien bedrijven (10%) in de afgelopen 12 maanden het slachtoffer geweest van criminaliteit. Van de bedrijven die slachtoffer van criminaliteit zijn geweest, zijn ruim acht op de tien (64%) meer dan eens de dupe geweest. In de meeste gevallen ging het hierbij om (winkel)diefstal en vernieling/vandalisme. In 2005 had 19% van de bedrijven te maken gehad met een vorm van criminaliteit en in 2003 was dit 23%. Er heeft de afgelopen jaren dus een afname in criminaliteit plaatsgevonden.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 17
4.3.2 Bereikbaarheid
Gemiddeld krijgt de bereikbaarheid (parkeren, bereikbaarheid per auto, bereikbaarheid per openbaar vervoer, bewegwijzering en ontsluiting) als rapportcijfer een 6,8. Hiermee scoort Oldenzaal hoger dan de benchmark (6,6). De gemeente scoort iets lager dan in
2005 (7,0), maar wel hoger dan in 2003 (6,6). De gemeente scoort op alle verschillende aspecten van bereikbaarheid hoger dan het benchmarkgemiddelde, behalve bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Dit is een belangrijke constatering, temeer omdat de ondernemers van Oldenzaal (net als de meeste ondernemers in Nederland) de bereikbaarheid van de bedrijfsomgeving als een van de belangrijkste punten beschouwen voor hun bedrijvigheid.
Over de bereikbaarheid per auto zijn de ondernemers uit Oldenzaal in vergelijking met ondernemers uit andere gemeenten goed te spreken; zij geven hiervoor een 7,6. De waardering voor de bereikbaarheid per auto is ongeveer gelijk gebleven met de waardering in 2005 (7,7), maar is hoger dan in 2003 (7,2). Bovendien scoort Oldenzaal boven het benchmarkgemiddelde van 7,4. Ondernemers die gevestigd zijn op een centrumlocatie zijn het negatiefst over de bereikbaarheid van het bedrijfspand per auto (6,8).
De ondernemers in Oldenzaal geven voor de parkeermogelijkheden een rapportcijfer (6,9) dat boven het benchmarkgemiddelde (6,7) ligt. Er is daarentegen wel een lichte daling qua beoordeling zichtbaar ten opzichte van 2005 (7,1). Toch is de waardering voor de parkeermogelijkheden in de gemeente Oldenzaal nog altijd beter dan in 2003 (6,3). Ondernemers die gevestigd zijn in een woonwijk zijn het positiefst over de parkeermogelijkheden in de directe nabijheid van het bedrijfspand (7,4).
16 | Bereikbaarheidsaspecten
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Top 5 Onderste 5 Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Bereikbaarheid met auto 7,6 7,7 7,2 7,4 7,9 6,7 6,9 Bewegwijzering 6,6 6,8 6,6 6,4 7,2 5,7 6,5 Parkeermogelijkheden 6,9 7,1 6,3 6,7 7,0 6,3 6,2 Ontsluiting 6,8 7,2 6,8 6,6 7,1 5,9 6,8 Bereikbaarheid met ov 5,9 6,1 6,0 6,1 6,9 5,0 6,7 Totaal 6,8 7,0 6,6 6,6 7,2 5,9 6,6
Met betrekking tot de ontsluiting van de gemeente Oldenzaal zijn ondernemers gemiddeld iets tevredener (6,8) dan de ondernemers in de benchmark (6,6). De ondernemers gevestigd op een centrumlocatie zijn het minst tevreden met de ontsluiting van de gemeente (6,1). Ook over de bewegwijzering zijn de ondernemers redelijk positief. De gemeente krijgt hiervoor van de ondernemers een 6,6. Dit ligt boven het benchmarkgemiddelde van de kleine en middelgrote gemeenten (6,4). De ondernemers gevestigd in een woonwijk zijn het best te spreken over de bewegwijzering (7,0). Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 18
De ondernemers in Oldenzaal zijn van mening dat hun bedrijfspanden relatief slecht bereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Met een rapportcijfer van 5,9 scoort Oldenzaal onder het gemiddelde van de benchmark (6,1). Ondernemers die gevestigd zijn op een bedrijventerreinlocatie zijn het negatiefst waar het de bereikbaarheid van het bedrijfspand met het openbaar vervoer aangaat (5,1).
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 19
4.3.3 Ruimtelijk aanbod
Ruim acht op de tien bedrijven (82%) in Oldenzaal beschikken op dit moment over voldoende ruimte. Het aandeel bedrijven dat voldoende ruimte heeft, is iets lager dan in
2005 (87%), maar nog wel hoger dan in 2003 (75%). Oldenzaal scoort hiermee gelijk aan de benchmark (82%). Ondernemers gevestigd in het centrum zeggen het vaakst voldoende ruimte te hebben voor bedrijfsvoering (90%). Dit is opvallend, aangezien middenstanders in de benchmark juist vaak klagen over gebrek aan ruimte op centrumlocaties.
17 | Voldoende of onvoldoende ruimte voor bedrijfsvoering in Oldenzaal? Totaal Totaal Totaal Centrum Woonwijk Bedrijven- Gem. Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal terrein benchmark
2008 2005 2003 % % % % % % % Voldoende ruimte 82 87 75 90 81 78 82 Onvoldoende ruimte 18 13 25 10 19 22 18 Totaal 100 100 100 100 100 100 100
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 20
De score voor de beschikbaarheid van bedrijfslocaties in Oldenzaal ligt hoger dan gemiddeld (6,7 ten opzichte van 6,3 van de benchmark). Ondernemers gevestigd in het centrum zijn beter te spreken over de beschikbaarheid van een geschikte bedrijfslocatie (7,0) dan de ondernemers gevestigd in een woonwijk (6,5) en ondernemers die op een bedrijventerrein gevestigd zijn (6,7).
Met betrekking tot initiatieven in de gemeente op het gebied van de ontwikkeling en herstructurering van nieuwe bedrijfslocaties zijn de ondernemers in Oldenzaal positiever (6,4) dan de ondernemers in de benchmark (6,0). Wel is de score lager dan in 2005 (6,9) en in 2003 (6,7).
Het totaaloordeel van de ondernemers uit Oldenzaal over het ruimtelijk aanbod ligt met
6,6 boven het benchmarkgemiddelde (6,2). Het rapportcijfer ligt lager dan in 2005 (7,0), en gelijk aan 2003 (6,6).
18 | Oordeel ruimteaanbod
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Top 5 Onderste 5 Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Beschikbaarheid
geschikte bedrijfslocatie 6,7 7,0 6,6 6,3 6,8 5,7 6,4 Ontwikkeling en
herstructurering
bedrijfslocaties 6,4 6,9 6,7 6,0 6,7 5,5 6,0 Totaal 6,6 7,0 6,6 6,2 6,8 5,6 6,2
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 21
4.3.4 Fysiek ondernemersloket
In Oldenzaal weten zes op de tien ondernemers (59%) niet of de gemeente een ondernemersloket heeft. Een op de zes ondernemers (17%) denkt dat er wel een fysiek ondernemersloket is en bijna een kwart (23%) denkt van niet. Opvallend is dat ondernemers die recentelijk geen contact hebben gehad met de gemeente vaker aangeven te weten of er een fysiek ondernemersloket is dan ondernemers die recentelijk wel contact hebben gehad. Een ondernemersloket is hier gedefinieerd als: `een fysiek loket om de ondernemer te kunnen helpen bij het beantwoorden van vragen die voor het bedrijf van belang kunnen zijn'. De verhoudingen zijn vrijwel niet veranderd de afgelopen vijf jaar.
19 | Is er een fysiek ondernemersloket?
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Wel recent Geen recent
2008 2005 2003 contact contact % % % % % Ja 17 16 13 15 19 Nee 23 23 19 19 23 Weet niet 59 61 68 66 58 Totaal 100 100 100 100 100
Vier op de tien ondernemers in Oldenzaal (39%) hebben behoefte aan een ondernemersloket. Dit percentage is enigszins lager dan in de gemiddelde benchmarkgemeente (42%). De behoefte aan een ondernemersloket is sinds 2005 toegenomen (33% in 2005 tegenover 39% in 2008). Een meerderheid van de ondernemers zegt echter dat er (waarschijnlijk of zeker) geen behoefte is aan een ondernemersloket. Hoewel een meerderheid dus aangeeft geen behoefte te hebben aan een dergelijk loket kan het voor de gemeente geen kwaad om te kijken naar de mogelijkheden voor het opzetten ervan. Vier op de tien ondernemers worden op die manier namelijk in hun behoefte voorzien.
20 | Behoefte aan ondernemersloket
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem.
2008 2005 2003 Benchmark % % % % Zeker wel 12 17 15 17 Waarschijnlijk wel 27 16 24 25 Waarschijnlijk niet 33 31 27 27 Zeker niet 27 33 33 28 Weet niet 1 4 1 3 Totaal 100 100 100 100
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 22
De invoering van een dergelijk loket kan helpen om de score op andere punten (zoals bereikbaarheid van ambtenaren, duidelijkheid van de organisatie, vindbaarheid van de juiste persoon in de organisatie) te verbeteren. Wanneer de gemeente reeds over een ondernemers- of bedrijvenloket beschikt, kan zij kijken of zij hier meer bekendheid aan kan geven.
4.3.5 Dienstverlening nader onder de loep
Al eerder in het rapport is vermeld dat het totale cijfer voor de gemeentelijke dienstverlening van de gemeente Oldenzaal een 6,3 is. Niet alleen is de ondernemers gevraagd een algeheel oordeel te vellen over de dienstverlening, er is tevens gevraagd om de gemeente op een aantal deelaspecten te beoordelen.
De ondernemers in Oldenzaal beoordelen de deelaspecten van de dienstverlening ongeveer hetzelfde (6,2) als in 2005 en 2003 (6,1) en als in de gemiddelde benchmarkgemeente (6,1). Ten opzichte van 2005 zijn de ondernemers ongeveer dezelfde mening toegedaan wat betreft de verschillende deelaspecten van dienstverlening. Over de openingstijden zijn de ondernemers in 2008 positiever (6,5) dan in 2005 en 2003 (6,1).
Wat betreft de openingstijden en de snelheid in afhandeling van verzoeken scoort Oldenzaal gelijk aan de benchmark (respectievelijk 6,5 en 5,5). Op de overige twee deelaspecten scoort de gemeente boven het gemiddelde. Ondernemers geven Oldenzaal een 6,6 (benchmark 6,3) voor het nakomen van afspraken en een 6,2 (benchmark 6,0) voor de klachtenregeling.
21 | Deelaspecten dienstverlening
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Openingstijden 6,5 6,1 6,1 6,5 6,1 Nakomen afspraken 6,6 6,4 6,6 6,3 6,2 Klachtenregeling 6,2 6,1 5,9 6,0 5,7 Snelheid afhandeling verzoeken 5,5 5,6 5,7 5,5 5,3 Totaal 6,2 6,1 6,1 6,1 5,8
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 23
In sommige gemeenten zijn de ondernemers die wel recent contact hebben gehad met de gemeente positiever over de verschillende deelaspecten van dienstverlening dan de ondernemers die geen recent contact hebben gehad. Voor iedere gemeente zou dit een streven moeten zijn: de ondernemers zouden positief verrast moeten zijn door de kennis en de ondersteuning van de lokale overheid. De `ervaring' overtreft in die gevallen de `perceptie'. In Oldenzaal is dit, net als in de meeste gemeenten, niet het geval. De ervaringen zijn in het algemeen lager dan of gelijk aan de verwachtingen van de ondernemers. Het verschil is het grootst als het gaat om het oordeel over het nakomen van afspraken. Ondernemers die recent geen contact hebben gehad met de gemeente zijn hierover veel tevredener (6,9) dan ondernemers die wel recent contact hebben gehad (6,4).
22 | Deelaspecten dienstverlening naar recent contact Oldenzaal Wel recent Geen recent Gem.
2008 contact contact benchmark Openingstijden 6,5 6,5 6,5 6,5 Nakomen afspraken 6,6 6,4 6,9 6,3 Klachtenregeling 6,2 6,0 6,3 6,0 Snelheid afhandeling verzoeken 5,5 5,5 5,5 5,5 Totaal 6,2 6,1 6,3 6,1
Wat de gemeente wellicht kan helpen bij het verbeteren van het oordeel dat ondernemers geven voor de aspecten van dienstverlening, is het opstellen van een kwaliteitshandvest. In een dergelijk handvest kan de gemeente aangeven op welk serviceniveau klanten (ergo ondernemers) kunnen rekenen en binnen welke tijd zij deze service mogen verwachten. Het wachten wordt er niet minder lang van, maar zal zeker op meer begrip kunnen rekenen wanneer de ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Houdt daarbij wel in de gaten dat de beloften die worden gemaakt ook waargemaakt worden. Underpromise and overdeliver zou het credo moeten zijn; overtref de verwachtingen van de ondernemers door goed werk te leveren voordat de gestelde termijn is verstreken.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 24
Als er gekeken wordt naar de verschillende branches dan valt op dat de groothandel- en transportsector alle deelaspecten het slechtst beoordeelt. De groothandel- en transportsector geeft zowel de klachtenregeling als de snelheid waarmee verzoeken beantwoord worden een onvoldoende. Vooral de laatstgenoemde scoort zeer slecht (4,5). De klachtenregeling scoort een lichte onvoldoende (5,2).
Ondernemers in de industrie- en bouwsector zijn juist erg positief over de openingstijden (7,0) en het nakomen van afspraken (7,4).
23 | Deelaspecten dienstverlening (naar branche) Oldenzaal Industrie/ Groothandel/ Detailhandel/ Overig (o.a.
2008 bouw transport reparatie/ bank/ horeca verzekeringen/ landbouw Openingstijden 6,5 7,0 5,6 6,6 6,7 Nakomen afspraken 6,6 7,4 6,1 6,5 6,7 Klachtenregeling 6,2 6,6 5,2 6,2 6,6 Snelheid beantwoording verzoeken 5,5 5,8 4,5 5,5 6,0 Totaal 6,2 6,7 5,4 6,2 6,5
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 25
4.3.6 Gemeentelijke organisatie
Op alle deelaspecten van de gemeentelijke organisatie scoren de kleine en de middelgrote gemeenten van de benchmark gemiddeld hoger dan de grote gemeenten (G30). Zo oordelen ondernemers in de benchmarkgemeenten bijvoorbeeld positiever over de mogelijkheid om in contact te kunnen komen met een bestuurder dan ondernemers in de G30-gemeenten (6,1 versus 5,5). Hetzelfde geldt voor het contact met ambtenaren (6,4 versus 5,9). Over het geheel genomen lijkt de gemeentelijke organisatie voor de ondernemers in de kleinere gemeenten duidelijker (6,1 tegen 5,8 in de G30-benchmark).
Wat betreft de gemeentelijke organisatie scoort de gemeente Oldenzaal gelijk aan het gemiddelde van 2005 en 2003. Ten opzichte van de benchmark zien we dat Oldenzaal op alle deelaspecten bovengemiddeld presteert. Ten opzichte van 2005 en 2003 is de score van de gemeente Oldenzaal op alle deelaspecten vrijwel gelijk gebleven.
24 | Deelaspecten gemeentelijke organisatie
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Vindbaarheid juiste loket 7,0 6,9 6,7 6,8 6,2 Duidelijkheid organisatie 6,4 6,3 6,4 6,1 5,8 Mogelijkheden voor contact 6,5 6,6 6,6 6,4 5,9 met ambtenaren
Mogelijkheden voor contact 6,4 6,5 6,5 6,1 5,5 met bestuurders
Totaal 6,6 6,6 6,5 6,4 5,9
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 26
We zien een contrast tussen ondernemers die recentelijk wel en ondernemers die recentelijk geen contact hebben gehad met de gemeente ten aanzien van de mogelijkheden om in contact te komen met ambtenaren en bestuurders. Ondernemers die in de afgelopen twee jaar geen contact hebben gehad met de gemeente geven een hoger cijfer voor de mogelijkheden om in contact te komen met ambtenaren en bestuurders dan ondernemers die wel contact hebben gehad met de gemeente. Door de bedrijfscontactfunctionaris vaker in te zetten zal het zoeken van contact met ambtenaren en bestuurders minder noodzakelijk worden. Door een vast aanspreekpunt aan te bieden zou de waardering voor de gemeentelijke organisatie kunnen stijgen. De duidelijkheid van de gemeentelijke organisatie wordt ook minder positief beoordeeld door ondernemers die recentelijk wel contact hebben gehad dan ondernemers die recentelijk geen contact gehad hebben. Ook hier zou de bedrijfscontactfunctionaris een positieve rol in kunnen gaan spelen.
25 | Deelaspecten gemeentelijke organisatie naar recent contact Oldenzaal Wel recent contact Geen recent contact
2008
Vindbaarheid juiste loket 7,0 7,0 6,9 Duidelijkheid organisatie 6,4 6,1 6,7 Mogelijkheden voor contact 6,5 6,3 6,7 met ambtenaren
Mogelijkheden voor contact 6,4 6,1 6,6 met bestuurders
Totaal 6,6 6,4 6,7
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 27
Uit de rapportcijfers van de deelbeoordelingen kan verder worden afgeleid in welke mate de ondernemers zich serieus genomen voelen door de gemeente. Hieronder is aangegeven hoe goed het belang van de ondernemers volgens hen in het gemeentehuis doorklinkt. De bedrijfshoofden in Oldenzaal zijn niet louter positief over de prioriteit van hun belangen. Het totaaloordeel voor de prioriteit voor ondernemingsbelangen komt uit op een 5,9. Hiermee ligt de totaalscore nog wel boven het gemiddelde van de benchmarkgemeenten (5,6) en gelijk met het gemiddelde van 2005 en 2003 (beide 5,9). Ten opzichte van 2005 is het oordeel over inlevingsvermogen van bestuurders gedaald (van 6,0 naar 5,8). Ook neemt de waardering voor de snelheid waarmee verzoeken worden beantwoord sinds
2003 langzaam af (van 5,7 naar 5,6 naar 5,5). In de beoordeling van de aandacht voor verbetering van het ondernemingsklimaat zit sinds 2003 een licht stijgende lijn (van 6,1 naar 6,2 naar 6,3).
26 | Gepercipieerde gemeentelijke prioriteit voor ondernemersbelangen Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Inlevingsvermogen van
bestuurders 5,8 6,0 5,9 5,5 5,3 Snelheid beantwoording
verzoeken 5,5 5,6 5,7 5,5 5,3 Aandacht voor
verbetering
ondernemingsklimaat 6,3 6,2 6,1 5,7 5,6 Totaal 5,9 5,9 5,9 5,6 5,4
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 28
4.3.7 Communicatie
Communicatie is een belangrijk `wapen' voor de gemeente bij het beïnvloeden van de tevredenheid van ondernemers. Uit onze studies blijkt dat de mate waarin en de manier waarop informatie over de afhandeling van een verzoek of een vergunning wordt verstrekt, sterk samenhangt met de tevredenheid over het verzoek.
In de beoordeling van de telefonische bereikbaarheid van de gemeente Oldenzaal zit sinds
2003 een stijgende lijn. Waar ondernemers de telefonische bereikbaarheid in 2003 nog beoordeelden met een 6,4, was dit in 2005 al een 6,6 en dit is in 2008 verder gestegen naar een 6,8. Tevens is dit rapportcijfer hoger dan het gemiddelde van de benchmark (6,4). De informatie over beleid en regelgeving wordt door ondernemers iets minder positief beoordeeld (6,0) dan de telefonische bereikbaarheid, maar dit cijfer ligt nog steeds boven het gemiddelde van de benchmark (5,7). De beoordeling van informatie over beleid en regelgeving is de afgelopen jaren zo goed als gelijk gebleven. In totaal is de beoordeling van de gemeentelijke communicatie gelijk gebleven aan de beoordeling van 2005 (6,4).
27 | Deelaspecten gemeentelijke communicatie
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Telefonische 6,8 6,6 6,4 6,4 5,8 bereikbaarheid
Informatie over beleid 6,0 6,1 5,9 5,7 5,8 en regelgeving
Totaal 6,4 6,4 6,1 6,1 5,8
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 29
De bedrijven worden door de gemeente op de hoogte gehouden van zaken die voor hen van belang zijn. Aan de ondernemers is gevraagd hoe zij deze informatie willen ontvangen: via direct contact met een gemeentefunctionaris of via internet. Het percentage ondernemers met een voorkeur voor direct contact met de gemeente is sinds
2003 gestaag gedaald (van 49% naar 41%). De voorkeur voor contact middels internet is sinds 2005 iets afgenomen (van 30% naar 27%), terwijl er tussen 2003 en 2005 nog sprake was van een flinke toename (van 20% naar 30%). Er zijn daarentegen in 2008 meer ondernemers die beide opties goed vinden dan in 2005 (van 24% naar 33%).
28 | Informatieoverdracht via contactfunctionaris of internet Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal
2008 2005 2003 % % % Direct contact gemeente 41 46 49 Informatie internet 27 30 20 Allebei goed 33 24 29 Geen van beide - - 2 Geen mening - - - Totaal 100 100 100
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 30
4.3.8 Bestuur en beleid
Eerder is uiteengezet dat de kleine en middelgrote gemeenten beter scoren dan de G30- gemeenten op het gebied van toegankelijkheid van de gemeentelijke organisatie. Op het gebied van bestuur en beleid gaat dit niet op. Op sommige deelaspecten scoren de kleine en middelgrote gemeenten beter en op andere deelaspecten zijn dat de G30-gemeenten.
Over het geheel genomen scoort de gemeente Oldenzaal hoger (6,4) dan zowel de benchmark als de gemiddelde G30-gemeenten (beide 6,1) waar het bestuur en beleid betreft. De totaalscore van de gemeente Oldenzaal in 2008 is gelijk aan de totaalscore in
2005 (6,4) en iets hoger dan in 2003 (6,2).
De gemeente Oldenzaal scoort op alle verschillende deelaspecten van bestuur en beleid ruim hoger dan de gemiddelde benchmarkgemeente, behalve op de sluitingstijden van de horeca en op de koopzondagen van de detailhandel. Op sluitingstijden van de horeca scoort Oldenzaal aanzienlijk lager dan het benchmarkgemiddelde (6,1 tegen 6,9). Het gemiddelde rapportcijfer voor de koopzondagen van de detailhandel is voor de gemeente Oldenzaal gelijk aan het benchmarkgemiddelde (6,4).
29 | Deelaspecten bestuur en beleid
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Sluitingstijden horeca 6,1 6,6 6,0 6,9 6,6 Koopzondagen 6,4 6,5 6,2 6,4 6,6 Arbeidsmarktbeleid 6,7 6,6 6,4 6,2 6,1 Samenwerking andere gemeenten 6,4 6,6 6,4 6,2 5,9 Duidelijkheid beleid en 6,2 6,0 6,2 5,7 5,6 regelgeving
Toeristisch beleid 6,7 6,8 6,5 6,2 6,3 Promotie en acquisitiebeleid voor 6,5 6,4 6,4 6,0 5,9 bedrijven
Aandacht voor verbeteren 6,3 6,2 6,1 5,7 5,6 ondernemingsklimaat
Startersbeleid 6,1 6,0 5,5 5,8 6,1 Totaal 6,4 6,4 6,2 6,1 6,1
Vergeleken met de afgelopen jaren is er wat betreft bestuur en beleid niet veel veranderd in het oordeel van de ondernemers in Oldenzaal over het bestuur en beleid. De beoordeling van de deelaspecten promotie en acquisitiebeleid voor bedrijven, duidelijkheid beleid en regelgeving en samenwerking met andere gemeenten is de afgelopen jaren vrijwel onveranderd gebleven. Ondernemers zijn het startersbeleid, aandacht voor het verbeteren van het ondernemersklimaat en het arbeidsmarktbeleid steeds beter gaan waarderen. De waardering voor de koopzondagen en voor het toeristisch beleid was tussen 2003 en 2005 enigszins gestegen, maar is tussen 2005 en Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 31
2008 weer lichtelijk gedaald. Voor de sluitingstijden van de horeca geldt hetzelfde, hier zijn de verschillen tussen de metingen alleen nog groter (van 6,0 naar 6,6 naar 6,1).
4.3.9 Personeel en arbeidsmarktbeleid
In het kader van het arbeidsmarktbeleid is aan de ondernemers gevraagd in hoeverre zij personeelstekorten ervaren. De beschikbaarheid van personeel kan medebepalend zijn voor de tevredenheid van de ondernemer in de gemeente. In dit onderzoek is geïnformeerd naar de eventuele tekorten aan gekwalificeerd personeel.
In de gemeente Oldenzaal geeft een op de tien ondernemers (11%) aan dat hij/zij problemen ervaart bij het invullen van bepaalde functies. In 2005 was dit percentage nog
9% en in 2003 was dit 16%. Binnen de industrie- en bouwsector zegt zelfs een kwart van de ondernemers (24%) deze problemen te ervaren.
Vooral de bedrijven waar vijf personen of meer werkzaam zijn, hebben te kampen met personeelstekorten. Een kwart van deze ondernemers (23%) geeft aan moeite te hebben met het invullen van bepaalde functies.
4.3.10 Deskundigheid en empathie
De gemiddelde score voor Oldenzaal voor het kennisniveau van de ambtenaren (6,5) is licht gestegen ten opzichte van 2005 (6,3) en is hoger dan de benchmark (6,1). Het inlevingsvermogen van de gemeentelijke bestuurders (5,8) is daarentegen enigszins gedaald ten opzichte van 2005 (6,0). Het rapportcijfer voor het inlevingsvermogen van bestuurders van de gemeente Oldenzaal ligt hiermee nog wel hoger dan het gemiddelde van de benchmarkgemeenten (5,5) en dan het gemiddelde van de G30-gemeenten (5,3).
30 | Deskundigheid ambtenaren en inlevingsvermogen bestuurders Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2005 Kennisniveau ambtenaren 6,5 6,3 6,3 6,1 5,9 Inlevingsvermogen 5,8 6,0 5,9 5,5 5,3 bestuurders
Totaal 6,2 6,2 6,1 5,8 5,6
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 32
5 Samenvatting
De belangrijkste (samengestelde) rapportcijfers zijn in onderstaande tabel samengevat. Het overzicht laat zien dat Oldenzaal op alle punten boven het gemiddelde van de benchmark scoort.
31 | Resultaten op hoofdindicatoren ondernemingsklimaat in perspectief Gemeente Oldenzaal scoort Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30 ten opzichte van de 2008 2005 2003 benchmark 2003 benchmarkgemeenten...
Hoger op:
Veiligheid en woonomgeving 7,1 7,2 7,1 6,8 6,7 Bereikbaarheid 6,8 7,0 6,6 6,6 6,6 Gemeentelijke organisatie 6,6 6,6 6,5 6,4 5,9 Communicatie 6,4 6,4 6,1 6,1 5,8 Ruimtelijk aanbod 6,6 7,0 6,6 6,2 6,2 Bestuur en beleid 6,4 6,4 6,2 6,1 6,1 Deskundigheid en 6,2 6,2 6,1 5,8 5,6 inlevingsvermogen
(Ongeveer) gelijk op:
Gemeentelijke dienstverlening 6,2 6,1 6,1 6,1 5,8
In het volgende hoofdstuk komen de conclusies en aanbevelingen van de resultaten van Oldenzaal binnen Benchmark Ondernemingsklimaat aan de orde.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 33
32 | Resultaten op hoofdpunten
Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Gem. Gem. G30
2008 2005 2003 benchmark 2003 Algemeen oordeel
ondernemingsklimaat 7,0 7,0 6,9 6,7 6,5
Beschikbare ruimte 6,7 7,0 6,6 6,3 6,4 Bereikbaarheid per auto 7,6 7,7 7,2 7,4 6,9 Parkeermogelijkheden 6,9 7,1 6,3 6,7 6,2 Bereikbaarheid per openbaar
vervoer 5,9 6,1 6,0 6,1 6,7 Veiligheid 6,7 6,7 6,5 6,5 6,4 Staat van de openbare ruimte 6,7 6,9 6,7 6,6 6,7
Kwaliteit woonomgeving 7,5 7,7 7,6 7,2 6,9 Kwaliteit aanbod recreatieve
voorzieningen 7,4 7,6 7,5 6,8 6,6 Kwaliteit aanbod publieke
diensten 7,2 7,3 6,9 7,1 6,9
Startersbeleid 6,1 6,0 5,5 5,8 6,1 Promotie- en
acquisitiebeleid 6,5 6,4 6,4 6,0 5,9 Arbeidsmarktbeleid 6,7 6,6 6,4 6,2 6,1
Duidelijkheid gemeentelijke
organisatie 6,4 6,3 6,4 6,1 5,8 Kwaliteit gemeentelijke
dienstverlening 6,3 6,2 6,2 6,0 5,8 Duidelijkheid gemeentelijk
beleid en regelgeving 6,2 6,0 6,2 5,7 5,6
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 34
6 Conclusies en aanbevelingen
Het onderzoek heeft inzicht geleverd in hoe het, vanuit de optiek van ondernemers, is gesteld met het ondernemingsklimaat in de gemeente Oldenzaal. Naast de gemeentelijke organisatie en dienstverlening, zijn ook andere aspecten van het ondernemingsklimaat zoals de bereikbaarheid, de veiligheid en het woonklimaat onderzocht. Wat betekenen deze resultaten nu voor het beleid van de gemeente Oldenzaal en in het bijzonder voor de afdeling Economische Zaken?
Hieronder bespreken we kort hoe de gemeente Oldenzaal op basis van de onderzoeksresultaten speerpunten voor beleid kan vaststellen, in welke mate deze speerpunten binnen de beïnvloedingssfeer van de gemeente liggen en welke vervolgacties hieruit kunnen voortvloeien.
6.1 Speerpunten
De dienstverlening van de gemeente is er uiteindelijk ten behoeve van burgers en ondernemers. Bij het bepalen van speerpunten voor het ondernemingsklimaat verdient het dus aanbeveling te redeneren vanuit het perspectief van de ondernemer. Hiertoe is inzicht nodig in:
het belang dat ondernemers hechten aan aspecten van het ondernemingsklimaat; de score van de gemeente Oldenzaal op deze aspecten.
De ondernemers geven zelf aan dat de volgende aspecten van invloed zijn op het ondernemingsklimaat in de gemeente Oldenzaal (in volgorde van belangrijkheid):
woonklimaat;
verkeersbeleid en parkeren;
ruimtelijk beleid;
arbeidsmarktbeleid;
dienstverlening en vergunningverlening;
startersbeleid;
bestuurlijke organisatie economisch beleid; aanbod publieke diensten (zorg, welzijn, onderwijs, etc.); communicatie door gemeente;
bedrijvenacquisitiebeleid;
toerismebeleid;
lokale lasten;
aanbod recreatieve voorzieningen;
het accountmanagement.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 35
We weten ook hoe de gemeente Oldenzaal scoort op deze aspecten van dienstverlening die hiermee samenhangen.
De score van Oldenzaal ten opzichte van de benchmark is positiever als het gaat om: bereikbaarheid met de auto;
bewegwijzering;
parkeermogelijkheden;
ontsluiting;
beschikbaarheid geschikte bedrijfslocatie;
ontwikkeling en herstructurering bedrijfslocaties; nakomen afspraken;
klachtenregeling;
vindbaarheid juiste loket;
duidelijkheid organisatie;
mogelijkheden om met bestuurders in contact te komen; inlevingsvermogen van bestuurders;
aandacht voor verbeteren ondernemingsklimaat;
telefonische bereikbaarheid;
informatie over beleid en regelgeving;
arbeidsmarktbeleid;
samenwerking andere gemeenten;
duidelijkheid beleid en regelgeving;
toeristisch beleid;
promotie en acquisitiebeleid voor bedrijven;
startersbeleid;
kennisniveau ambtenaren;
gemeente als woonomgeving;
recreatieve voorzieningen;
veiligheid.
De gemeente Oldenzaal presteert gelijk aan de benchmark op: openingstijden gemeentehuis;
snelheid afhandeling verzoeken;
mogelijkheden om met ambtenaren in contact te komen; beleid ten aanzien van koopzondagen;
aanbod publieke diensten;
staat van de openbare ruimte.
De gemeente Oldenzaal presteert minder goed dan de benchmark op: bereikbaarheid openbaar vervoer;
beleid ten aanzien van sluitingstijden horeca.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 36
6.2 Prioriteitenstelling inspanningen gemeente
De mate waarin aspecten voor ondernemers belangrijk zijn en de score die de gemeente op deze aspecten van dienstverlening krijgt, kunnen we weergeven in een prioriteitenschema. Dit schema bestaat uit negen velden. Het veld waarin een aspect zich bevindt, heeft implicaties voor het beleid dat wij de gemeente adviseren te voeren. Het doel van dit schema is om te komen tot een overzicht op basis waarvan een prioriteitenlijst kan worden samengesteld. De implicaties behorende bij de negen velden zijn algemeen en gelden voor alle onderzochte gemeenten in gelijke mate.
In de drie (verticale) kolommen is een verdeling gemaakt naar het belang dat de ondernemers aan een bepaald aspect toekennen. In de drie (horizontale) rijen is gelet op de score van het desbetreffende aspect ten opzichte van het gemiddelde van de benchmark. Wij adviseren de gemeente ernaar te streven de items in de verschillende kolommen `omhoog' te brengen, tot boven het gemiddelde van de benchmark. In principe dient de gemeente, om het ondernemingsklimaat sterk te beïnvloeden, zoveel mogelijk aandacht te besteden aan de items in de eerste kolom, omdat deze het zwaarst wegen bij het oordeel van de ondernemers.
De items die zich in veld 1, 2, 3, 5, 6 of 9 bevinden zijn `acceptabel' of `goed'. De items die zich bevinden in veld 4, 7 of 8 zijn `onacceptabel' of `slecht'. Wij bevelen de gemeente aan om zich in ieder geval op deze laatste aspecten te verbeteren. Het einddoel is alle items in veld 1, 2 of 3 te krijgen.
Hieronder worden de velden apart behandeld:
Veld 1: e ondernemers kennen aan deze aspecten een hoog belang toe en zij geven de d
gemeente voor deze aspecten een hoge score.
In dit veld bevinden zich de items waar de gemeente trots op kan zijn. In een ideale situatie bevinden zich hier de onderdelen die de gemeente tot een perfecte bedrijfsomgeving maken. De nadruk moet liggen op consolidatie van deze aspecten en goede communicatie van deze unique selling points van de gemeente.
Veld 2: de ondernemers kennen aan deze aspecten een gemiddeld belang toe en zij geven de gemeente voor deze aspecten een hoge score.
De gemeente doet er verstandig aan de score op deze aspecten zoveel mogelijk vast te houden. De ondernemer is zeer tevreden over aspecten waar hij een gemiddeld belang aan hecht. Het is niet erg als de tevredenheid op deze punten naar het gemiddelde tendeert (veld 5).
Veld 3: de ondernemers kennen aan deze aspecten een laag belang toe en zij geven de gemeente voor deze aspecten een hoge score.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 37
Aspecten in dit veld hebben lage prioriteit. Hoewel de ondernemer erg tevreden is over deze aspecten, zijn er in zijn ogen belangrijker zaken aan te pakken. Toch mag de gemeente deze aspecten niet uit het oog verliezen, omdat hier kansen liggen om zonder verdere inspanningen de uniciteit van de gemeente aan te prijzen. Bovendien kan het belang van aspecten in de ogen van ondernemers toenemen als de kwaliteit van deze aspecten afneemt. Daarnaast is het zo, dat sommige aspecten voor de individuele ondernemer weinig prioriteit hebben, maar voor het ondernemingsklimaat als geheel wel belangrijk zijn. De gemeente kan voor deze aspecten besluiten zich in te spannen om de tevredenheidscores te behouden.
Veld 4: de ondernemers kennen aan deze aspecten een hoog belang toe, maar zij geven de gemeente voor deze aspecten een gemiddelde score.
De aspecten die in dit veld staan, zijn de grootste speerpunten van een gemeente die zich in positieve zin wil onderscheiden. De aspecten zijn namelijk voor de ondernemer van groot belang, maar worden door hem niet als uitstekend beoordeeld. De prioriteit van de gemeente is te zorgen dat de score op deze aspecten stijgt richting veld 1. Een daling in de richting van veld 7 kan de kans dat de ondernemer de gemeente zal verlaten, doen stijgen.
Veld 5: de ondernemers kennen aan deze aspecten een gemiddeld belang toe en zij geven de gemeente voor deze aspecten een gemiddelde score.
De gemeente doet er verstandig aan de score op deze aspecten in ieder geval vast te houden. De ondernemer is tevreden over aspecten waar hij gemiddeld belang aan hecht. Het betekent niet automatisch dat de gemeente geen aandacht aan deze aspecten hoeft te schenken.
Veld 6: de ondernemers kennen aan deze aspecten een laag belang toe en zij geven de gemeente voor deze aspecten een gemiddelde score.
Op deze aspecten zal de gemeente zich pas in laatste instantie hoeven te richten. Deze onderdelen van het ondernemingsklimaat beïnvloeden de tevredenheid van de ondernemer in geringe mate en bovendien zijn de prestaties van de gemeente niet ondermaats.
Veld 7: de ondernemers kennen aan deze aspecten een hoog belang toe, maar zij geven de gemeente voor deze aspecten een lage score.
De gemeente dient ernaar te streven dit vak `leeg' te maken. Wanneer zich essentiële onderdelen van het ondernemingsklimaat in dit veld bevinden, bestaat de kans dat ondernemers de gemeente zullen verlaten. Een gemeente die zich (minimaal) wil richten op het behouden van de aanwezige bedrijven, zal zich in eerste instantie moeten bekommeren om deze aspecten.
Veld 8: de ondernemers kennen aan deze aspecten een gemiddeld belang toe, maar zij geven de gemeente voor deze aspecten een lage score. Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 38
De aspecten die in dit veld vallen zijn minder urgent dan veld 7, maar verdienen zeker aandacht. Ook in dit geval bestaat het risico dat gevoelens van ontevredenheid de ondernemer uiteindelijk doen besluiten zich elders te vestigen. Een gemeente die zich wil verbeteren zal de score op deze items, net als de items in veld 7, moeten verhogen.
Veld 9: de ondernemers kennen aan deze aspecten een laag belang toe en zij geven de gemeente voor deze aspecten een lage score.
In dit veld bevinden zich de onderdelen van het ondernemingsklimaat die er volgens de bedrijfshoofden weinig toe doen. Investeringen op deze aspecten zullen verwaarloosbare effecten hebben op het algemene oordeel over het ondernemingsklimaat. We bevelen de gemeente aan aspecten in dit veld alleen te verbeteren wanneer hier weinig inspanningen en investeringen voor nodig zijn.
Bovenstaand verhaal is vertaald naar onderstaand prioriteitenschema. Voor de gemeente Oldenzaal ziet het er als volgt uit:
33 | Belang en oordeel aspecten gemeentelijk ondernemingsklimaat Oldenzaal Belang voor ondernemingsklimaat volgens de ondernemers: Belangrijker dan Gemiddeld belang Minder belangrijk dan gemiddeld gemiddeld Oordeel (ten opzichte
van benchmark):
Bovengemiddeld Woonklimaat Communicatie door Aanbod recreatieve gemeente voorzieningen Verkeersbeleid en Startersbeleid Toerismebeleid parkeren
Ruimtelijk beleid Arbeidsmarktbeleid Veld 1 Veld 2 Veld 3 (Ongeveer) gemiddeld Dienstverlening en vergunningverlening Aanbod publieke diensten
Veld 4 Veld 5 Veld 6 Benedengemiddeld
Veld 7 Veld 8 Veld 9
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 39
Het totaalbeeld voor de gemeente ziet er heel goed uit. Een belangrijke constatering is dat de gemeente Oldenzaal op alle onderdelen van het ondernemingsklimaat hoger scoort dan de benchmark behalve op de dienstverlening en vergunningverlening en op het aanbod van publieke diensten. Op deze twee onderdelen scoort Oldenzaal ongeveer gelijk aan de benchmark. De onderdelen die ondernemers het belangrijkst vinden scoren allemaal boven de gemiddelde benchmarkgemeente.
De gemeente doet er goed aan om te trachten de dienstverlening en vergunningverlening te verbeteren. Verder is het vooral belangrijk om de goede resultaten te handhaven.
De gemeente moet zich daarom twee belangrijke vragen stellen:
1) Hoe kunnen wij de score voor het woonklimaat, het verkeersbeleid en het ruimtelijk beleid handhaven?
2) Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat de dienstverlening en vergunningverlening en het aanbod van publieke diensten verbetert?
Bij de beantwoording van bovenstaande vragen is het van belang om goed te onderzoeken op welke aspecten de gemeente daadwerkelijk invloed heeft.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 40
6.3 Aanbevelingen
Algemeen
De ondernemers in Oldenzaal zijn vergeleken met de benchmarkgemeenten erg positief als het gaat om de dienstverlening en ondernemingsklimaat. Als we gaan vergelijken met de vorige meting 2005 is de gemeente Oldenzaal er wel iets op achteruitgegaan. De scores op de verschillende onderdelen van het ondernemingsklimaat liggen in 2008 gelijk of enigszins lager dan in 2005.
Als er gekeken wordt naar de verschillende branches blijkt dat de groothandel- en transportsector op veel gebieden lager scoort dan de rest van de sectoren. Daarbij komt dat zij het minste belang hechten aan de keuze om in zich in Oldenzaal te vestigen. Dit zou ertoe kunnen leiden dat ondernemers in deze sector eerder geneigd zijn uit de gemeente Oldenzaal te vertrekken. De gemeente Oldenzaal zal daarom moeten overwegen om deze ondernemers in de toekomst meer tegemoet te komen.
Woonklimaat en veiligheid
Het woonklimaat is voor de ondernemers in Oldenzaal (en voor ondernemers in vrijwel alle gemeenten) van het grootste belang: het item wordt genoemd als de belangrijkste factor die het gemeentelijke ondernemingsklimaat bepaalt. De gemeente scoort op dit punt bovengemiddeld en gelijk aan de vorige metingen. `Zachte' factoren als woonklimaat spelen ook een rol bij de beoordeling van het ondernemingsklimaat. Veel ondernemers kiezen immers een gemeente als vestigingslocatie, omdat zij (of hun werknemers) binnen de gemeente prettig kunnen wonen.
De waardering voor de veiligheid is sinds 2005 gelijk gebleven. Er zijn de afgelopen jaren steeds minder ondernemers die slachtoffer zijn van criminaliteit. Toch voelen ondernemers zich minder vaak veilig in de omgeving van hun bedrijf. Om een nog positiever oordeel te krijgen voor de gemeente als woonomgeving, zou de gemeente dus niet alleen moeten investeren in de aanpak van criminaliteit, maar ook in het verhogen van het veiligheidsgevoel van de ondernemers.
De gemeente Oldenzaal doet het relatief erg goed op het gebied van het woonklimaat en zal dit moeten consolideren. Woonklimaat is hét sterke punt van de gemeente Oldenzaal, en dit punt dient in de communicatie naar (potentiële nieuwe) bedrijven benadrukt te worden.
Verkeersbeleid
Verkeersbeleid is net als het woonklimaat voor veel ondernemers zeer belangrijk. De gemeente Oldenzaal scoort ook hierop bovengemiddeld. Met recht een punt om trots op te zijn. Toch zal de gemeente hier veel aandacht aan moeten blijven besteden, daar de waardering in totaal, en op alle deelaspecten afzonderlijk, wel lager is dan in 2005.
De gemeente Oldenzaal scoort op alle bereikbaarheidsaspecten boven het gemiddelde van de benchmarkgemeenten, behalve op bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Hierop scoort de gemeente Oldenzaal lager dan de gemiddelde benchmarkgemeente. De Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 41
beoordeling van het verkeersbeleid zou dan ook nog verbeterd kunnen worden door de bereikbaarheid met het openbaar vervoer te vergroten, vooral die van de bedrijventerreinen.
Ruimtelijk beleid
Het ruimtelijk beleid van de gemeente Oldenzaal is voor de ondernemers ook van bovengemiddeld belang (binnen de beoordeling van het ondernemingsklimaat), en de gemeente scoort hierop eveneens bovengemiddeld. De score op dit punt is sinds 2005 echter afgenomen. De gemeente zal dus maatregelen moeten nemen.
Het grootste deel van de ondernemers geeft aan momenteel voldoende ruimte te hebben voor de bedrijfsvoering. Opmerkelijk is hierbij dat het centrum vooral voldoende ruimte biedt. Ruimte kan in de gemeente echter op middellange termijn een probleem gaan vormen. Ondernemers beoordelen de gemeentelijke ontwikkeling en herstructurering van bedrijfslocaties namelijk veel minder positief dan in 2005. De gemeente zou moeten kijken wat binnen de gemeente Oldenzaal mogelijk is qua ontwikkeling en herstructurering van bedrijfslocaties. Daar moet als kanttekening bij worden geplaatst dat herstructurering niet per definitie leidt tot een uitbreiding van ruimte. In dichtbebouwde gebieden zal herstructurering weinig effect hebben in de zin van ruimte-uitbreiding. Wellicht kan een dialoog met de ondernemers inzichten geven voor een aanpassing van het beleid.
Dienstverlening
De gemeente Oldenzaal scoort op gemeentelijke dienstverlening gemiddeld. Het is van belang om deze score te verhogen, omdat de ondernemers eveneens gemiddeld belang aan dit aspect hechten.
Voor verbetering van de dienstverlening is het zinnig na te denken over de vraag in hoeverre de snelheid waarmee verzoeken afgehandeld worden verbeterd kan worden. De waardering voor dit aspect is sinds 2003 steeds minder positief en de gemeente Oldenzaal haalt in 2008 nog maar net de voldoende.
Wij herhalen hier verder het advies dat ook al in paragraaf 4.3.5 uiteen werd gezet: underpromise and overdeliver. Zorg ervoor dat de verwachtingen van de ondernemers worden overtroffen door binnen de gestelde termijn zo goed mogelijk werk te leveren. Mocht de afwikkeling minder lang duren, bijvoorbeeld zes weken, terwijl de gemeente twaalf weken had aangeven dan zal de ondernemer alleen maar positief verrast zijn. Hij zal positiever zijn dan wanneer de gemeente geen enkele tijdsindicatie had gemeld.
Een goed hulpmiddel hierbij kan een kwaliteitshandvest zijn. Zo'n handvest geeft aan op welk serviceniveau ondernemers kunnen rekenen en binnen welke tijd zij deze service kunnen verwachten. Wachten wordt er zeker niet minder lang, maar ondernemers weten dan wel waar ze aan toe zijn. Een goed geïnformeerde ondernemer is zeker meer tevreden dan een gebrekkig geïnformeerde ondernemer.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 42
Wat samenhangt met de dienstverlening van de gemeente is het kennisniveau van de ambtenaren en het inlevingsvermogen van de bestuurders. Op beide aspecten scoort de gemeente boven het gemiddelde van de benchmark, maar ten aanzien van het inlevingsvermogen van de bestuurders is het oordeel in de afgelopen jaren gedaald. In de perceptie van de Oldenzaalse ondernemers is het inlevingsvermogen ten opzichte van hen minder dan in de beide voorgaande metingen (2003 en 2005). Het oordeel over het kennisniveau van de ambtenaren is daarentegen gestegen.
De Oldenzaalse bestuurders kunnen wellicht overwegen om meer met ondernemers in contact te komen. Zodoende zullen zij beter op de hoogte zijn van wat er onder deze groep speelt en zullen zij beter in staat zijn zich in te leven in de ondernemer. Een vaak gehoord bezwaar is dat bestuurders te ver af staan van de werkelijkheid. Door in gesprek te raken met de ondernemers kunnen de bestuurders dat bezwaar weghalen.
Communicatie
Communicatie is een aspect dat voor de beoordeling van het ondernemingsklimaat voor de ondernemers in Oldenzaal van gemiddeld belang is. De gemeente scoort bovengemiddeld op dit punt en gelijk aan de score van 2005. Het is voor de gemeente vooral zaak om dit niveau van de score vast te houden.
Wanneer de gemeente aandacht wil schenken aan dit onderwerp moet ze zich beseffen dat communicatie geen op zichzelf staand aspect is. Wanneer men niet tevreden is over de communicatie, zal dit zijn weerslag hebben op de tevredenheid ten aanzien van andere terreinen. Wanneer ondernemers niet tevreden zijn over de gemeentelijke communicatie kan dit zijn weerslag hebben op het oordeel over de gemeentelijke organisatie en de gemeentelijke prioriteit voor ondernemersbelangen.
De bedrijfscontactfunctionaris kan hierin veel betekenen. Hij of zij kan de lijnen naar de ondernemers kort houden en de organisatie transparanter maken. Wanneer de bedrijfscontactfunctionaris op de voorgrond treedt als hét aanspreekpunt en dé expert op het gebied van ondernemen, zullen ondernemers er in toenemende mate vertrouwen in krijgen dat de gemeente ondernemersbelangen als prioriteit ziet.
Startersbeleid
De ondernemers in Oldenzaal zijn meer dan gemiddeld tevreden over het startersbeleid van de gemeente en het aspect draagt gemiddeld bij aan het oordeel over het ondernemingsklimaat. Dit aspect heeft dus niet de allerhoogste prioriteit voor de gemeente Oldenzaal. Desondanks geven wij de volgende overweging mee over het startersbeleid.
Startende ondernemers verkrijgen hun informatie met name van de Kamer van Koophandel. Het gaat dan ook vooral om fiscale informatie en niet om gemeentelijke informatie, bijvoorbeeld over benodigde vergunningen of de BBZ-regeling. Het kan voorkomen dat de startende ondernemer te laat wordt geconfronteerd met het feit dat hij bepaalde vergunningen nodig heeft. Ook zou hij niet bekend kunnen zijn met de mogelijkheid van ondersteuning vanuit de gemeente door middel van regelingen als de BBZ.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 43
Zoals gezegd, is het raadzaam dat de gemeente samen met de Kamer van Koophandel gaat kijken naar hoe ze kunnen samenwerken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van een `starterspakket', waarin naast informatie van de Kamer van Koophandel ook gemeentelijke `producten' onder de aandacht worden gebracht. Het is bovendien een goede mogelijkheid om de ondernemer een duidelijke ingang in de gemeentelijke organisatie te bieden. Door een actievere rol te gaan spelen in dit proces, is de gemeente wellicht nog meer in staat om het ondernemerschap te stimuleren en te reguleren.
Arbeidsmarktbeleid
Het arbeidsmarktbeleid van de gemeente heeft volgens de Oldenzaalse bedrijfshoofden een gemiddelde impact op het gemeentelijke ondernemingsklimaat en wordt door hen bovengemiddeld beoordeeld. De gemeente zal dus niet de hoogste prioriteit hoeven te geven aan dit beleid, maar het kan geen kwaad om er aandacht aan te schenken daar het op termijn voor problemen kan zorgen.
Momenteel heeft een op de tien ondernemers te kampen met gebrek aan gekwalificeerd personeel, bij bedrijven bestaande uit vijf personen of meer geldt dit zelfs voor een kwart van ondernemers. Wanneer de economie verder gaat groeien, zal dit voor nog meer ondernemers gaan gelden. Mogelijk kan de gemeente in samenwerking met het CWI initiatieven ontwikkelen om vraag en aanbod beter op elkaar te laten aansluiten.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008 | 44
Bijlagen
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
Bijlage 1 Onderzoeksverantwoording
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
De interviews zijn gehouden in de periode 14 januari 2008 tot en met 15 februari 2008. In totaal zijn 125 eigenaren/directeuren van ondernemingen in de gemeente Oldenzaal ondervraagd.
34 | Klasse werkzame personen
Oldenzaal Oldenzaal Ongewogen Herwogen % %
1 persoon 24 41
2-4 personen 32 32
5 personen of meer 44 27 Totaal 100 100
35 | Branche
Oldenzaal Oldenzaal Ongewogen Herwogen % % Industrie/bouw 14 20 Groothandel/transport 15 17 Detailhandel/reparatie/horeca 37 25 Overig 34 29 Totaal 100 100
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
Veldwerk
De telefonische interviews zijn afgenomen door TNS NIPO Callcenter, de telefonische veldwerkafdeling van TNS NIPO. TNS NIPO Callcenter beschikt over twee telefonische veldwerkafdelingen met in totaal 240 cabines, die uitgerust zijn met een computer. De vragenlijst wordt op het computerscherm getoond; de interviewer leest de vragen voor en typt de gegeven antwoorden in.
Populatie
De samenstelling van de Nederlandse bedrijfspopulatie is zeer scheef. Zo heeft meer dan
85% van de bedrijfsvestigingen minder dan tien werkzame personen en loopt de omvang van de diverse branches sterk uiteen. Om toch gedetailleerd uitspraken te kunnen doen, vereisen de steekproeven van bedrijvenonderzoek een aparte aanpak. De steekproef van dit onderzoek is daarom een disproportioneel gestratificeerde steekproef. Dat wil zeggen dat de steekproef opgebouwd is uit een aantal cellen die in vergelijking met het universum disproportioneel gevuld zijn. Voor iedere cel wordt een zodanige vulling nagestreefd dat er, binnen zekere marges, uitspraken over gedaan kunnen worden. De stratificatie vindt plaats op basis van branche en grootteklasse. De uitkomsten in de rapportage zijn herwogen op klasse werkzame personen en branche.
De steekproef voor dit onderzoek is getrokken uit het bestand van het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Dit bestand bestaat uit bedrijfsvestigingen.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
Bijlage 2 Vragenlijst
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
INTRODUCTIE
Goedendag, u spreekt met ... van TNS-NIPO.
VRAAG 911
106L1 Is dit ...
te ...
Enq: Indien dit hetzelfde bedrijf is, dat alleen inmiddels onder een andere naam is gaan werken, dan is dit hetzelfde bedrijf.
1 Ja, goede bedrijf
GA VERDER NAAR VRAAG 913
2 Nee, verkeerd bedrijf
VRAAG 912
107L1 Kunt u mij doorverbinden met ...
1 Ja
GA VERDER NAAR VRAAG 913
2 Nee
VRAAG 915
Dan heb ik verder geen vragen voor u, daar we echt de vestiging ...
te ...
willen ondervragen.
Mag ik u toch hartelijk danken voor uw medewerking?
EINDE VAN INTERVIEW, NON-RESPONS "E"
VRAAG 913
108L1 Is dit bedrijf in de gemeente ... gevestigd?
1 Ja
GA VERDER NAAR VRAAG 916
2 Nee
VRAAG 914
Dan heb ik verder geen vragen voor u, daar we alleen in de gemeente > ondervragen.
Mag ik u toch hartelijk danken voor uw medewerking?
EINDE VAN INTERVIEW, NON-RESPONS "E"
INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, NON-RESPONS "A" INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, NON-RESPONS "A" PLAATS IN Pers 72L30
VRAAG 917
109L1 Kunt u mij doorverbinden met de directeur of eigenaar van >?
1 Ja Enq: U wordt doorverbonden of heeft de juiste respondent al
2 Nee, er kan een afspraak gemaakt worden met de respondent GA VERDER NAAR VRAAG 916
3 Gesprek kan geen doorgang vinden GA VERDER NAAR VRAAG 921
VRAAG 920
110L1 Enq: Alleen als u net doorverbonden bent:
Goedendag, u spreekt met... van TNS-NIPO.
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
Enq: Allen:
In opdracht van de gemeente voert TNS-NIPO momenteel een onderzoek uit onder ondernemers in de gemeente >.
Het onderzoek heeft tot doel de gemeente meer inzicht te geven in het lokale ondernemersklimaat.
Voor het onderzoek is de deelname van uw organisatie van groot belang, het wordt dan ook zeer op prijs gesteld. Heeft u op dit moment tijd om aan het onderzoek deel te nemen? Het onderzoek duurt maximaal 20 minuten.
1 Er kan nu met het vraaggesprek begonnen worden
2 Er kan een afspraak gemaakt worden met de respondent GA VERDER NAAR VRAAG 916
3 Gesprek kan geen doorgang vinden GA VERDER NAAR VRAAG 921
VRAAG 921
INDIEN
111L1 Enq: Noteer soort weigering
1 Weigering (te druk etc.)
2 Weigering (principeel)
3 Weigering (ziek\afwezig)
4 Weigering (wel mondeling\schriftelijk)
5 Weigering (geen toestemming)
6 Respondent buiten doelgroep
7 Reeds ondervraagd
INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "09" INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "08" INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "11" INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "10" INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "12" INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "16" INDIEN EINDE VAN INTERVIEW, SCHRIJF NON-RESPONSCODE "17" PLAATS IN Bedr "deze vestiging"
VRAAG 1001
112L1 Eerst een paar vragen vooraf over deze vestiging.
Maakt deze vestiging deel uit van een onderneming of instelling die in Nederland op andere adressen ook vestigingen heeft?
1 Ja
2 Nee
PLAATS IN Bedr "dit bedrijf"
9 Weet niet
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 930 SAVE Klasse LABEL "Klasse werkzame personen"
114L1 Kunt u mij zeggen hoeveel personen er op dit moment gewoonlijk
15 uur of meer per week bij > werkzaam zijn? De eigenaar(s)\direkteur(en) en eventueel meewerkende gezinsleden, mits meer dan 15 uur per week werkzaam, dienen ook meegerekend te worden!
1 1 persoon
PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
2 2-4 personen
PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
3 5-9 personen
PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
4 10-19 personen
PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
5 20-49 personen
PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
6 50-99 personen
PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
7 100 en meer personen
PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
8 Geen personen die 15 uur of meer werkzaam zijn PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
9 Weet niet\wil niet zeggen
PLAATS IN KWPMin PLAATS IN KWPMax
SCHRIJF IN POSITIE 370 VAN HET ADRESBESTAND Q930
VRAAG 5
INDIEN
471L1 Volgens onze gegevens behoort uw bedrijf tot de >. Klopt dit?
1 Ja
2 Nee
VRAAG 7
INDIEN
472L1 Tot welke branche behoort uw bedrijf?
Enq: Lees codes op; één antwoord mogelijk. Indien
twijfel, neem dezelfde branche die in de vorige vraag werd vermeld (>).
1 Industrie\bouw
2 Groothandel\transport
3 Detailhandel\reparatie\horeca
4 Overig (o.a. zakelijke dienstverlening\bank\verzekeringen\landbouw)
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q7 VRAAG 10
151L2 Tot welke sector behoort uw bedrijf?
Enq: Lees 2-12 op. Uit deze lijst moet een antwoord gekozen worden. Kies bij twijfel de sector die het dichtst in de buurt komt en kies alleen in het uiterste geval "Overig".
2 Land- en tuinbouw, visserij
3 Industrie
4 Bouwnijverheid (inclusief installatiebouw)
5 Groothandel
6 Detailhandel en reparatie van consumentenartikelen
7 Horeca
8 Vervoer, opslag en communicatie
9 Financiële dienstverlening
10 Verhuur\handel in onroerend goed, verhuur roerende goederen en zakelijke dienstverlening
11 Openbaar bestuur (overheid)
12 Onderwijs, gezondheids- en welzijnszorg
13 Overig, namelijk...
VRAAG 20
153L1 Is uw bedrijf of instelling gevestigd...
Enq: Lees 1-3 op
1 Op een centrumlocatie
2 In een woonwijk
3 Op een bedrijventerreinlocatie
5 Op het strand
4 Elders, namelijk...
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 30
154L1 Is uw bedrijf een internationaal of een nationaal bedrijf? Enq: Lees 1-3 op
1 Volledig nationaal bedrijf
2 Nationaal bedrijf (NL) met buitenlandse nevenvestigingen
3 Internationaal bedrijf met hoofdkantoor in het buitenland
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 40
INDIEN
155L1 Beschouwt u zichzelf als een autochtone of een allochtone ondernemer?
1 Autochtone ondernemer (Nederlands)
2 Allochtone ondernemer
9 Weet niet\geen antwoord
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 50 FORMULIER VRAAG In welk jaar is uw bedrijf gestart?
Enq: Indien weet niet, laat zo goed mogelijk schatten.
VRAAG 60
INDIEN
160L1 Was uw bedrijf of instelling reeds voor 1 januari 2006 gevestigd op de huidige locatie?
1 Ja
GA VERDER NAAR VRAAG 90
2 Nee
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 70
INDIEN
161L1 Is uw bedrijf of instelling gestart op de huidige locatie?
1 Ja
GA VERDER NAAR VRAAG 90
2 Nee
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 80
162L1 U bent dus na 1 januari 2006 verplaatst naar uw huidige locatie. Bent u verplaatst vanuit een locatie in uw huidige gemeente of vanuit een andere gemeente?
1 Vanuit huidige gemeente
2 Vanuit andere gemeente
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 90 FORMULIER VRAAG Hoeveel arbeidsplaatsen (in hele banen) heeft uw vestiging op dit moment, inclusief uzelf?
Enq: Indien onbekend, vraag om een schatting
VRAAG 95
INDIEN
167L1 Enq: Het aantal arbeidsplaatsen is
terwijl de klasse werkzame personen
1 Tikfout bij klasse werkzame personen PLAATS IN Vlag GA VERDER NAAR VRAAG 930
2 Tikfout bij aantal arbeidsplaatsen GA VERDER NAAR VRAAG 90
3 Aantallen kloppen want
VRAAG 100
168L1 Heeft uw bedrijf of instelling na 1 januari 2006 één of meer bouwvergunningen aangevraagd?
1 Ja
2 Nee
9 Weet niet\geen antwoord
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 110
169L1 Heeft uw bedrijf of instelling na 1 januari 2006 een milieuvergunning aangevraagd?
1 Ja
2 Nee
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 120
170L1 Heeft uw bedrijf of instelling na 1 januari 2006 één of meer parkeervergunningen aangevraagd?
1 Ja
2 Nee
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 130
171L1 Heeft uw bedrijf of instelling na 1 januari 2006 op een andere wijze contact gehad met de gemeente?
1 Ja
2 Nee
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 140 OPEN VRAAG INDIEN
172L1 Wat was de aanleiding voor dit contact?
INDIEN GA VERDER NAAR VRAAG 150 ZO NIET GA VERDER NAAR VRAAG 205 VRAAG 150 FORMULIER VRAAG Kunt u zeggen hoeveel weken het afhandelen van de bouw- en milieuvergunning in totaal heeft geduurd, vanaf het moment van indiening van aanvragen voor beide vergunningen tot het besluit over de aanvraag van beide vergunningen?
Enq: Let op! Bij meerdere aanvragen gaat het steeds om de meest recentelijk afgehandelde aanvraag van een combinatie van een bouw- en milieuvergunning. Gebruik de weet niet\niet van toepassing- button als er ECHT geen enkele aanvraag afgehandeld is
VRAAG 160 FORMULIER VRAAG INDIEN Kunt u een rapportcijfer geven voor de tijdsduur van indiening van de aanvragen tot het besluit over de aanvragen? (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
VRAAG 170
INDIEN
178L1 Heeft u uw oorspronkelijke aanvraag moeten herzien of opnieuw moeten indienen?
1 Nee, alles in één keer ingediend
2 Aanvraag nogmaals herzien
3 Aanvraag geheel opnieuw ingediend
VRAAG 180
179L1 Vindt u de leges die u moest betalen voor de vergunning:
1 Te hoog
2 Niet te hoog
9 Weet niet\geen antwoord
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 190 FORMULIER VRAAG Kunt u inschatten hoeveel uren uw bedrijf bezig is geweest met werkzaamheden voor het verkrijgen van de vergunningen? Enq: Een werkdag is gelijk aan acht uren
VRAAG 200 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor deze tijdsinzet? (1 = zeer onredelijk, 10 = zeer redelijk)
INDIEN GA VERDER NAAR VRAAG 210 ZO NIET GA VERDER NAAR VRAAG 265 VRAAG 210 FORMULIER VRAAG Hoeveel weken heeft het afhandelen van de bouwvergunning in totaal geduurd, vanaf het moment van indiening van aanvraag tot het besluit over de aanvraag?
Enq: Let op! Bij meerdere aanvragen gaat het steeds om de meest recentelijk afgehandelde aanvraag. Gebruik de weet nietniet van toepassing-button als er ECHT geen enkele aanvraag
afgehandeld is
VRAAG 220 FORMULIER VRAAG INDIEN Kunt u een rapportcijfer geven voor de tijdsduur van indiening van de aanvraag tot het besluit over de aanvraag?
(1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
VRAAG 230
INDIEN
192L1 Heeft u uw oorspronkelijke aanvraag nogmaals moeten herzien of opnieuw moeten indienen?
1 Nee, alles in één keer ingediend
2 Aanvraag nogmaals herzien
3 Aanvraag geheel opnieuw ingediend
VRAAG 240
193L1 Wat vindt u van de hoogte van de leges die u moet betalen voor de bouwvergunning?
1 Te hoog
2 Niet te hoog
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 250 FORMULIER VRAAG Kunt u inschatten hoeveel uren uw bedrijf bezig is met werkzaamheden voor het verkrijgen van de bouwvergunning? Enq: Een werkdag is gelijk aan acht uren
VRAAG 260 FORMULIER VRAAG Kunt u uw oordeel over de voor de vergunningaanvraag benodigde tijdsinzet van uw eigen bedrijf uitdrukken in een rapportcijfer? (1 = zeer onredelijk, 10 = zeer redelijk)
INDIEN GA VERDER NAAR VRAAG 270 ZO NIET GA VERDER NAAR VRAAG 315 VRAAG 270 FORMULIER VRAAG Hoeveel weken heeft het afhandelen van de milieuvergunning in totaal geduurd, vanaf het moment van indiening van aanvraag tot het besluit over de aanvraag?
Enq: Let op! Bij meerdere aanvragen gaat het steeds om de meest recentelijk afgehandelde aanvraag. Gebruik de weet nietniet van toepassing-button als er ECHT geen enkele aanvraag
afgehandeld is
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 280 FORMULIER VRAAG INDIEN Kunt u een rapportcijfer geven voor de tijdsduur van indiening van de aanvraag tot het besluit over de aanvraag?
(1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
VRAAG 290
INDIEN
206L1 Heeft u uw oorspronkelijke aanvraag nogmaals moeten herzien of opnieuw moeten indienen?
1 Nee, alles in één keer ingediend
2 Aanvraag nogmaals herzien
3 Aanvraag geheel opnieuw ingediend
VRAAG 300 FORMULIER VRAAG Kunt u inschatten hoeveel uren uw bedrijf bezig is met werkzaamheden voor het verkrijgen van de milieuvergunning?
Enq: Een werkdag is gelijk aan acht uren
VRAAG 310 FORMULIER VRAAG Kunt u uw oordeel over de voor de vergunningaanvraag benodigde tijdsinzet van uw eigen bedrijf uitdrukken in een rapportcijfer? (1 = zeer onredelijk, 10 = zeer redelijk)
INDIEN GA VERDER NAAR VRAAG 320 ZO NIET GA VERDER NAAR VRAAG 365 VRAAG 320 FORMULIER VRAAG Hoeveel weken heeft het afhandelen van de parkeervergunning in totaal geduurd, vanaf het moment van indiening van aanvraag tot het besluit over de aanvraag?
Enq: Let op! Bij meerdere aanvragen gaat het steeds om de meest recentelijk afgehandelde aanvraag. Gebruik de weet nietniet van toepassing-button als er ECHT geen enkele aanvraag
afgehandeld is
VRAAG 330 FORMULIER VRAAG INDIEN Kunt u een rapportcijfer geven voor de tijdsduur van indiening van de aanvraag tot het besluit over de aanvraag?
(1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
VRAAG 340
219L1 Wat vindt u van de hoogte van de leges die u moet betalen voor de parkeervergunning?
1 Te hoog
2 Niet te hoog
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 350 FORMULIER VRAAG Kunt u inschatten hoeveel uren uw bedrijf bezig is met werkzaamheden voor het verkrijgen van de parkeervergunning? Enq: Een werkdag is gelijk aan acht uren
VRAAG 360 FORMULIER VRAAG Kunt u uw oordeel over uw eigen tijdsinzet inzake de aangevraagde parkeervergunning uitdrukken in een
rapportcijfer? (1 = zeer onredelijk, 10 = zeer redelijk)
VRAAG 370 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de totale omvang van de jaarlijks terugkomende lokale lasten, namelijk de onroerende- zaakbelasting, Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
rioolrechten en overige jaarlijks terugkomende lokale lasten, in relatie tot de diensten die de gemeente u hiervoor verleent? (1 = zeer onredelijk, 10 = zeer redelijk)
VRAAG 380
229L1 Weet u hoeveel u ongeveer betaalt aan onroerende-zaakbelasting aan de gemeente per jaar?
Enq: Voor 100.000 Euro aan onroerend goed betaalt een (hurende) ondernemer een bedrag van enkele honderden Euro's (200 - 500); als hij of zij ook eigenaar is van het pand, dan twee keer zoveel
1 Ja
2 Nee
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 390 FORMULIER VRAAG Ik wil u nu een aantal vragen voorleggen over de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening. Kunt u, om te beginnen, een algemeen rapportcijfer geven voor de dienstverlening van uw gemeente aan ondernemers\instellingen? (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
VRAAG 399
Nu noem ik een aantal deelaspecten met betrekking tot de dienstverlening van de gemeente.
Kunt u voor elk aspect een rapportcijfer geven?
PLAATS IN T01 "de interne afstemming van de gemeente tussen afdelingen bij vergunningaanvraag" VRAAG 400_1 FORMULIER VRAAG INDIEN Kunt u een rapportcijfer geven voor de interne afstemming van de gemeente tussen afdelingen bij vergunningaanvraag?
Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de communicatie met het bedrijf of instelling bij vergunningaanvraag" VRAAG 400_2 FORMULIER VRAAG INDIEN Kunt u een rapportcijfer geven voor de communicatie met het bedrijf of instelling bij vergunningaanvraag? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de vindbaarheid van het juiste loket\de juiste persoon" VRAAG 400_3 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de vindbaarheid van het juiste loket\de juiste persoon? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de openingstijden van het bedrijfsloket" VRAAG 400_4 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de openingstijden van het bedrijfsloket? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de telefonische bereikbaarheid van de juiste personen" VRAAG 400_5 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de telefonische bereikbaarheid van de juiste personen? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de mate waarin afspraken worden nagekomen" VRAAG 400_6 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de mate waarin afspraken worden nagekomen? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
PLAATS IN T01 "de mogelijkheden om klachten te uiten over de gemeentelijke dienstverlening" VRAAG 400_7 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de mogelijkheden om klachten te uiten over de gemeentelijke dienstverlening?
Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de duidelijkheid van de gemeentelijke organisatie" VRAAG 400_8 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de duidelijkheid van de gemeentelijke organisatie? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de duidelijkheid van het gemeentelijke beleid en de regelgeving" VRAAG 400_9 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de duidelijkheid van het gemeentelijke beleid en de regelgeving? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de informatie over gemeentelijk beleid en regelgeving richting bedrijven\instellingen" VRAAG 400_10 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de informatie over gemeentelijk beleid en regelgeving richting bedrijven\instellingen?
Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de mogelijkheden om met ambtenaren in contact te komen" VRAAG 400_11 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de mogelijkheden om met ambtenaren in contact te komen? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de mogelijkheden om met bestuurders in contact te komen" VRAAG 400_12 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de mogelijkheden om met bestuurders in contact te komen? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "het kennisniveau van de ambtenaren" VRAAG 400_13 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor het kennisniveau van de ambtenaren? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "het inlevingsvermogen van bestuurders in de problematiek van bedrijven of instellingen" VRAAG 400_14 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor het inlevingsvermogen van bestuurders in de problematiek van bedrijven of instellingen?
Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de snelheid waarmee vragen of verzoeken worden beantwoord" VRAAG 400_15 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de snelheid waarmee vragen of verzoeken worden beantwoord? Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
PLAATS IN T01 "de mate waarin er aandacht wordt besteed aan het verbeteren van het ondernemingsklimaat in uw gemeente" VRAAG 400_16 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de mate waarin er aandacht wordt besteed aan het verbeteren van het ondernemingsklimaat in uw gemeente?
Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
VRAAG 410 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de parkeermogelijkheden in de directe nabijheid van uw bedrijfspand? Hierbij geeft een één aan dat u er zeer ontevreden over bent en een tien dat u er zeer tevreden over bent.
Enq: (1 = zeer slecht, 10 = zeer goed)
VRAAG 420 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de bereikbaarheid van uw bedrijfspand per auto?
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 430 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de bereikbaarheid van uw bedrijfspand met het openbaar vervoer?
VRAAG 435
Ik noem een aantal aspecten over de kwaliteit van de openbare ruimte in de directe omgeving van uw bedrijfslocatie. Kunt u steeds voor elk aspect een rapportcijfer geven?
PLAATS IN T01 "de bewegwijzering"
VRAAG 440_1 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de bewegwijzering?
PLAATS IN T01 "de ontsluiting"
VRAAG 440_2 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de ontsluiting?
PLAATS IN T01 "de beschikbaarheid van geschikte bedrijfslocaties" VRAAG 440_3 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de beschikbaarheid van geschikte bedrijfslocaties?
PLAATS IN T01 "de staat van de openbare ruimte (weg, groenvoorziening, trottoir)" VRAAG 440_4 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de staat van de openbare ruimte (weg, groenvoorziening, trottoir)?
PLAATS IN T01 "de veiligheid"
VRAAG 440_5 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de veiligheid?
VRAAG 450
280L1 Hebt u op dit moment voldoende ruimte voor uw bedrijf?
1 Ja
2 Nee
VRAAG 470
De volgende vragen hebben betrekking op speciale
beleidsinitiatieven van de lokale overheid. Ik noem een aantal thema's van economisch beleid. Kunt u per thema een rapportcijfer geven voor initiatieven van de gemeente rond deze thema's?
PLAATS IN T01 "het promotie- of acquisitiebeleid gericht op bedrijven en instellingen" VRAAG 475_1 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor het promotie- of acquisitiebeleid gericht op bedrijven en instellingen?
PLAATS IN T01 "het beleid voor ontwikkeling en herstructurering van bedrijfslocaties" VRAAG 475_2 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor het beleid voor ontwikkeling en herstructurering van bedrijfslocaties?
PLAATS IN T01 "het startersbeleid"
VRAAG 475_3 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor het startersbeleid?
PLAATS IN T01 "het toeristisch beleid"
VRAAG 475_4 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor het toeristisch beleid?
PLAATS IN T01 "het arbeidsmarktbeleid"
VRAAG 475_5 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor het arbeidsmarktbeleid?
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
PLAATS IN T01 "de samenwerking met andere gemeenten" VRAAG 475_6 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de samenwerking met andere gemeenten?
PLAATS IN T01 "de sluitingstijden van de horeca"
VRAAG 475_7 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de sluitingstijden van de horeca?
PLAATS IN T01 "de koopzondagen van de detailhandel" VRAAG 475_8 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de koopzondagen van de detailhandel?
PLAATS IN T01 "het beleid voor stimulering en ondersteuning van de allochtone ondernemers" VRAAG 475_9 FORMULIER VRAAG INDIEN Kunt u een rapportcijfer geven voor het beleid voor stimulering en ondersteuning van de allochtone ondernemers?
VRAAG 480
301L1 Ervaart u problemen bij het invullen van bepaalde functies binnen uw organisatie?
1 Ja
2 Nee
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 490 MEERVOUDIGE VRAAG INDIEN SAVE T01
302L9 Bij welke functies ervaart u dan dat het aanbod kwantitatief en\of kwalitatief onvoldoende is? Is dat...
Enq: lees 1-6 op - meerdere antwoorden mogelijk - slechts één open antwoord per code!
1 Uitvoerend of technisch
2 Financieel of administratief
3 Verkoop
4 IT\automatisering
5 Leidinggevend, management
6 Overige 1
7 Overige 2
8 Overige 3
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 491_1 MEERVOUDIGE VRAAG
311L9 Is dat Uitvoerend of technisch personeel waarvan het aanbod onvoldoende is van... Enq: lees 1-3 op - meerdere antwoorden mogelijk
1 Laag functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op vbo-niveau of lager)
2 Midden functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op mbo-niveau)
3 Hoog functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op hbo-niveau of hoger)
9 Weet niet\geen antwoord
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 491_2 MEERVOUDIGE VRAAG
320L9 Is dat Financieel of administratief personeel waarvan het aanbod onvoldoende is van... Enq: lees 1-3 op - meerdere antwoorden mogelijk
1 Laag functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op vbo-niveau of lager)
2 Midden functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op mbo-niveau)
3 Hoog functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op hbo-niveau of hoger)
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 491_3 MEERVOUDIGE VRAAG
329L9 Is dat Verkoop personeel waarvan het aanbod onvoldoende is van... Enq: lees 1-3 op - meerdere antwoorden mogelijk
1 Laag functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op vbo-niveau of lager)
2 Midden functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op mbo-niveau)
3 Hoog functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op hbo-niveau of hoger)
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 491_4 MEERVOUDIGE VRAAG
338L9 Is dat IT\automatisering personeel waarvan het aanbod onvoldoende is van... Enq: lees 1-3 op - meerdere antwoorden mogelijk
1 Laag functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op vbo-niveau of lager)
2 Midden functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op mbo-niveau)
3 Hoog functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op hbo-niveau of hoger)
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 491_5 MEERVOUDIGE VRAAG
347L9 Is dat Leidinggevend, management personeel waarvan het aanbod onvoldoende is van... Enq: lees 1-3 op - meerdere antwoorden mogelijk
1 Laag functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op vbo-niveau of lager)
2 Midden functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op mbo-niveau)
3 Hoog functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op hbo-niveau of hoger)
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 491_6 MEERVOUDIGE VRAAG
356L9 Is dat Overige 1 personeel waarvan het aanbod onvoldoende is van... Enq: lees 1-3 op - meerdere antwoorden mogelijk
1 Laag functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op vbo-niveau of lager)
2 Midden functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op mbo-niveau)
3 Hoog functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op hbo-niveau of hoger)
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 491_7 MEERVOUDIGE VRAAG
365L9 Is dat Overige 2 personeel waarvan het aanbod onvoldoende is van... Enq: lees 1-3 op - meerdere antwoorden mogelijk
1 Laag functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op vbo-niveau of lager)
2 Midden functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op mbo-niveau)
3 Hoog functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op hbo-niveau of hoger)
9 Weet niet\geen antwoord
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 491_8 MEERVOUDIGE VRAAG
374L9 Is dat Overige 3 personeel waarvan het aanbod onvoldoende is van... Enq: lees 1-3 op - meerdere antwoorden mogelijk
1 Laag functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op vbo-niveau of lager)
2 Midden functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op mbo-niveau)
3 Hoog functieniveau (werkzaamheden met een werkniveau op hbo-niveau of hoger)
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 500
383L1 Vindt u het aanbod van woningen in de duurdere segmenten van de woningmarkt in uw gemeente en de nabijgelegen omgeving: Enq: Lees 1-5 op
1 Zeer goed
2 Goed
3 Niet goed\niet slecht
4 Slecht
5 Zeer slecht
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 510
384L1 Vindt u het aanbod van reguliere eengezinswoningen in uw gemeente en de nabijgelegen omgeving:
Enq: Lees 1-5 op
1 Zeer goed
2 Goed
3 Niet goed\niet slecht
4 Slecht
5 Zeer slecht
9 Weet niet\geen antwoord
VRAAG 520 FORMULIER VRAAG Kunt u uw oordeel over de kwaliteit van uw gemeente als woonomgeving uitdrukken in een rapportcijfer?
Enq: 1 = zeer slecht, 10 = zeer goed
VRAAG 530 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven over de kwaliteit van het aanbod van recreatieve voorzieningen (zoals winkels, horeca, recreatiegebieden) in uw gemeente?
VRAAG 540 FORMULIER VRAAG Kunt u een rapportcijfer geven voor de kwaliteit van het aanbod van publieke diensten (bijv. (gezondheids-)zorg, scholen en kinderopvang, welzijnsvoorzieningen) in uw gemeente?
PLAATS IN T02 "ondernemersloket" INDIEN PLAATS IN T02 "bedrijvenloket of een bedrijfscontactfunctionaris" PLAATS IN T03 "Dit" INDIEN PLAATS IN T03 "Het bedrijvenloket" PLAATS IN T04 "Uw gemeente heeft dus een ondernemersloket. Heeft u ook behoefte aan dat ondernemersloket" INDIEN PLAATS IN T04 "Uw gemeente heeft dus een bedrijvenloket of een bedrijfscontactfunctionaris. Heeft u ook behoefte aan dat bedrijvenloket of die bedrijfscontactfunctionaris?" PLAATS IN T05 "Zou u behoefte hebben aan een ondernemersloket" INDIEN PLAATS IN T05 "Zou u behoefte hebben aan een bedrijvenloket of een bedrijfscontactfunctionaris" PLAATS IN T06 "ondernemersloket" INDIEN PLAATS IN T06 "bedrijvenloket of de bedrijfscontactfunctionaris" PLAATS IN T07 "ondernemersloket" INDIEN PLAATS IN T07 "bedrijvenloket" VRAAG 551
391L1 Heeft uw gemeente een >?
> is een `fysiek' loket om de ondernemer te kunnen helpen Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
bij het beantwoorden van vragen die voor uw bedrijf van belang kunnen zijn.
1 Ja
PLAATS IN T01 ">"
2 Nee
PLAATS IN T01 ">"
9 Weet niet
PLAATS IN T01 ">"
VRAAG 552
392L1
1 Zeker wel
2 Waarschijnlijk wel
3 Waarschijnlijk niet
4 Zeker niet
9 Weet niet\geen mening
VRAAG 560 MEERVOUDIGE VRAAG INDIEN
393L9 Met wat voor soort vragen zou u zich tot het > wenden? Enq: Niet helpen; meerdere antwoorden mogelijk
1 Bouwvergunning
2 Milieuvergunning
3 Parkeervergunning
4 Informatie over aankoop van grond
5 Subsidies
8 Anders, namelijk...
9 Weet niet
VRAAG 570
INDIEN
402L1 Het > is een fysiek loket, waar u op uw beurt zou moeten wachten voordat u geholpen wordt. U heeft dan wel direct contact met de gemeente. Het is ook mogelijk om bepaalde informatie via internet aan te bieden. Waar zou uw voorkeur naar uitgaan?
1 Direct contact met de gemeente PLAATS IN T01 "rechtstreeks"
2 Informatie via internet
3 Allebei goed
PLAATS IN T01 "onder andere rechtstreeks"
4 Geen van beide
9 Weet niet\geen mening
VRAAG 580
INDIEN
403L1 U heeft aangegeven
1 Een contactpersoon
2 Meer contactpersonen
3 Geen voorkeur
9 Weet niet\geen mening
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 600
413L1 Heeft u behoefte aan informatie van de gemeente over subsidies waar u, als ondernemer, gebruik van kunt maken?
1 Zeker wel
2 Waarschijnlijk wel
3 Waarschijnlijk niet
4 Zeker niet
9 Weet niet\geen mening
VRAAG 610 OPEN VRAAG INDIEN
414L1 Over welke subsidiemogelijkheden zou u graag informatie willen ontvangen?
VRAAG 620 MEERVOUDIGE VRAAG INDIEN
415L9 Hoe zou u gemeentelijke informatie over subsidies aangeboden willen krijgen? Enq: Niet helpen; meerdere antwoorden mogelijk
1 Brochure\folder
2 Lokale krant
3 Internet
4 Persoonlijk gesprek met gemeente
5 Mailing\brief
8 Anders, namelijk...
9 Weet niet
VRAAG 630
424L1 Is uw bedrijf de afgelopen twaalf maanden het slachtoffer geweest van criminaliteit?
1 Ja
2 Nee
GA VERDER NAAR VRAAG 660
VRAAG 640
INDIEN
425L2 Hoe vaak is uw bedrijf in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer geweest?
1 1 keer
2 2 keer
3 3 keer
4 4 keer
5 5 keer
6 6 keer
7 7 keer
8 8 keer
9 9 keer
10 10 keer of vaker
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
PLAATS IN T01 "?"
INDIEN PLAATS IN T01 " de laatste keer?" VRAAG 650_1 MEERVOUDIGE VRAAG
481L14 Om wat voor een vorm van criminaliteit ging het daarbij
4 (Poging tot) inbraak\insluipen\snelkraak
5 (Winkel)diefstal\stelen
6 Beroving
7 Bedreiging\intimidatie
8 Brandstichting
9 Vernieling\vandalisme (grafitti, ramen ingooien, slopen borden, krassen op auto, etc)
10 Fraude\oplichting
11 Overval
12 Geweld\agressie
14 Gooien van afval\straatvuil\illegale storting
13 Zie vorige vraag
1 Overig
2 geen\niets\n.v.t.
3 weet niet\geen opgave
PLAATS IN T01 "?"
INDIEN PLAATS IN T01 " de laatste keer?" INDIEN END OF INTERVIEW, SUCCESSFULREP PLAATS IN T01 " de voorlaatste keer?"
VRAAG 650_2 MEERVOUDIGE VRAAG
495L14 Om wat voor een vorm van criminaliteit ging het daarbij de voorlaatste keer? Enq: lees eventueel codes 4-14 op
4 (Poging tot) inbraak\insluipen\snelkraak
5 (Winkel)diefstal\stelen
6 Beroving
7 Bedreiging\intimidatie
8 Brandstichting
9 Vernieling\vandalisme (grafitti, ramen ingooien, slopen borden, krassen op auto, etc)
10 Fraude\oplichting
11 Overval
12 Geweld\agressie
14 Gooien van afval\straatvuil\illegale storting
13 Zie vorige vraag
1 Overig
2 geen\niets\n.v.t.
3 weet niet\geen opgave
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
PLAATS IN T01 "?"
INDIEN PLAATS IN T01 " de laatste keer?" INDIEN END OF INTERVIEW, SUCCESSFULREP PLAATS IN T01 " de keer daarvoor?"
VRAAG 650_3 MEERVOUDIGE VRAAG
509L14 Om wat voor een vorm van criminaliteit ging het daarbij de keer daarvoor? Enq: lees eventueel codes 4-14 op
4 (Poging tot) inbraak\insluipen\snelkraak
5 (Winkel)diefstal\stelen
6 Beroving
7 Bedreiging\intimidatie
8 Brandstichting
9 Vernieling\vandalisme (grafitti, ramen ingooien, slopen borden, krassen op auto, etc)
10 Fraude\oplichting
11 Overval
12 Geweld\agressie
14 Gooien van afval\straatvuil\illegale storting
13 Zie vorige vraag
1 Overig
2 geen\niets\n.v.t.
3 weet niet\geen opgave
PLAATS IN T01 "?"
INDIEN PLAATS IN T01 " de laatste keer?" INDIEN END OF INTERVIEW, SUCCESSFULREP PLAATS IN T01 " de keer daar weer voor?"
VRAAG 650_4 MEERVOUDIGE VRAAG
523L14 Om wat voor een vorm van criminaliteit ging het daarbij de keer daar weer voor? Enq: lees eventueel codes 4-14 op
4 (Poging tot) inbraak\insluipen\snelkraak
5 (Winkel)diefstal\stelen
6 Beroving
7 Bedreiging\intimidatie
8 Brandstichting
9 Vernieling\vandalisme (grafitti, ramen ingooien, slopen borden, krassen op auto, etc)
10 Fraude\oplichting
11 Overval
12 Geweld\agressie
14 Gooien van afval\straatvuil\illegale storting
13 Zie vorige vraag
1 Overig
2 geen\niets\n.v.t.
3 weet niet\geen opgave
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
PLAATS IN T01 "?"
INDIEN PLAATS IN T01 " de laatste keer?" INDIEN END OF INTERVIEW, SUCCESSFULREP PLAATS IN T01 " de keer daar weer voor?"
VRAAG 650_5 MEERVOUDIGE VRAAG
537L14 Om wat voor een vorm van criminaliteit ging het daarbij de keer daar weer voor? Enq: lees eventueel codes 4-14 op
4 (Poging tot) inbraak\insluipen\snelkraak
5 (Winkel)diefstal\stelen
6 Beroving
7 Bedreiging\intimidatie
8 Brandstichting
9 Vernieling\vandalisme (grafitti, ramen ingooien, slopen borden, krassen op auto, etc)
10 Fraude\oplichting
11 Overval
12 Geweld\agressie
14 Gooien van afval\straatvuil\illegale storting
13 Zie vorige vraag
1 Overig
2 geen\niets\n.v.t.
3 weet niet\geen opgave
VRAAG 660
432L1 Ervaart u de omgeving van uw bedrijf als veilig of onveilig? Enq: Lees 1-5 op
1 Zeer veilig
2 Veilig
3 Niet veilig, niet onveilig
4 Onveilig
5 Zeer onveilig
8 Wil niet zeggen
9 Weet niet\geen mening
VRAAG 670
INDIEN
433L1 Voelt uw personeel zich in de omgeving van uw bedrijf veilig of onveilig? Enq: Lees eventueel de codes op
1 Zeer veilig
2 Veilig
3 Niet veilig, niet onveilig
4 Onveilig
5 Zeer onveilig
8 Wil niet zeggen
9 Weet niet\geen mening
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 680
INDIEN
434L1 Voelt uw personeel zich tijdens de uitoefening van het werk veilig of onveilig? Enq: Lees eventueel de codes op
1 Zeer veilig
2 Veilig
3 Niet veilig, niet onveilig
4 Onveilig
5 Zeer onveilig
8 Wil niet zeggen
9 Weet niet\geen mening
INDIEN SCHRIJF IN POSITIE Q670 SCHRIJF IN POSITIE Q680 VRAAG 690
435L1 Samenvattend, is criminaliteit voor uw onderneming over het algemeen een ernstig probleem, enigszins een probleem of geen probleem?
1 Ernstig probleem
2 Enigszins een probleem
3 Geen probleem
8 Wil niet zeggen
9 Weet niet
VRAAG 700 FORMULIER VRAAG Kunt u een algemeen rapportcijfer geven voor het ondernemingsklimaat in uw gemeente?
Enq: 1 = zeer slecht, 10 = zeer goed
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
PLAATS IN Twee "twee"
PLAATS IN Cijfer "geen cijfer gegeven"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een één"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een twee"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een drie"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een vier"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een vijf"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een zes"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een zeven"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een acht"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een negen"
INDIEN PLAATS IN Cijfer "een tien"
VRAAG 710 MEERVOUDIGE VRAAG 457L4 TOON IN RANDOM VOLGORDE MAX 2
438L19 Welke twee onderwerpen wegen voor u het zwaarst bij het bepalen van dit rapportcijfer (>) voor het ondernemingsklimaat? Ik lees u de onderwerpen voor:
Enq: Lees op, twee antwoorden verplicht. Gebruik indien nodig "Anders" ook als Weet niet.
2 Bestuurlijke organisatie economisch beleid
3 Dienstverlening en vergunningverlening
4 Communicatie door de gemeente
5 Lokale lasten
6 Ruimtelijk beleid
7 Verkeersbeleid en parkeren
8 Bedrijvenacquisitiebeleid
9 Startersbeleid
10 Arbeidsmarktbeleid
11 Woonklimaat
12 Aanbod recreatieve voorzieningen
13 Aanbod publieke diensten (zorg, welzijn, onderwijs etc.)
14 Het toerismebeleid
15 Het accountmanagement
18 Anders I
19 Anders II
VRAAG 715
461L2
*COUNT Q715 Q710
INDIEN VERWIJDER UIT Q710 Q710 PLAATS IN Twee "__a" GA VERDER NAAR VRAAG 710 VRAAG 720
463L1 Is volgens u de aandacht van uw gemeente voor het
ondernemingsklimaat gedurende de afgelopen twee jaar: Enq: Lees 1-3 op
1 Toegenomen
2 Niet veranderd
3 Afgenomen
9 Weet niet\geen antwoord
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 730
464L1 Wat is uw houding tegenover uw gemeente in totaliteit? Bent u ... Enq: Lees 1-7 op
1 Zeer positief
2 Positief
3 Enigszins positief
4 Niet positief, niet negatief
5 Enigszins negatief
6 Negatief
7 Zeer negatief
9 Weet niet
VRAAG 740 FORMULIER VRAAG Hoe waardeert u de relatie die u met uw gemeente heeft? Wilt u dat door een rapportcijfer van 1 tot 10 uitdrukken? Het rapportcijfer 1 staat voor een zeer slechte relatie en
10 voor een zeer goede relatie.
VRAAG 750
467L1 Sommige beslissingen zijn erg belangrijk. Voor veel mensen is bijvoorbeeld de beslissing om met iemand te trouwen heel erg belangrijk. Andere beslissingen zijn veel minder belangrijk, zoals de beslissing wat te drinken bij het eten.
Als u nu denkt aan uw gemeente, hoe belangrijk was de beslissing om u in deze gemeente te vestigen voor u? Was dat...
Enq: Lees 1-5 op
1 Zeer belangrijk
2 Belangrijk
3 Niet belangrijk, niet onbelangrijk
4 Onbelangrijk
5 Zeer onbelangrijk
9 Weet niet
VRAAG 760
468L1 Ik ga u zo dadelijk drie uitspraken oplezen. Wilt u aangeven welke uitspraak het beste past bij de gemeente waar u gevestigd bent?
Enq: Lees 1-3 op
1 Er zijn veel goede redenen om in deze gemeente te blijven en geen redenen om dat te veranderen
2 Er zijn veel goede redenen om in deze gemeente te blijven, maar er zijn ook veel goede redenen om dat te veranderen
3 Er zijn weinig goede redenen om in deze gemeente te blijven en veel goede redenen om dat te veranderen
9 Weet niet
VRAAG 770
469L1 Heeft u, los van de vragen die ik u heb gesteld, nog specifieke opmerkingen over het beleid dat uw gemeente voert voor bedrijven?
1 Ja, nog opmerkingen, namelijk...
2 Nee
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
VRAAG 800
470L1 Dat waren al mijn vragen.
Hartelijk dank voor uw medewerking.
Nog een plezierige dag!
1 Geslaagd gesprek
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008
Bijlage 3 Tabellen
Ondernemingsklimaat gemeente Oldenzaal | C6177a | © TNS NIPO | maart 2008