Ingezonden persbericht
China in posters
Een gedroomde werkelijkheid
14 juni t/m 21 september 2008
Met de Olympische Spelen in het vooruitzicht presenteert de Kunsthal Rotterdam een ruime
selectie Chinese affiches, afkomstig uit de twee grootste en internationaal toonaangevende
collecties ter wereld. `China in posters' geeft een historisch overzicht van zeven decennia Chinese
affichekunst waarin zowel de periodes voor, tijdens als na Mao zijn vertegenwoordigd en bevat
uiterst zeldzame affiches die in China niet meer voorhanden zijn. De tentoonstelling is er een uit
een succesvolle reeks van Aziatische kunst. Zo presenteerde de Kunsthal in 2004 een omvangrijke
verzameling Noord-Koreaanse propagandakunst.
Opgepoetste blijdschap
Het oudste affiche uit de tentoonstelling dateert uit 1937 en is gemaakt ten tijde van de Tweede
Chinees-Japanse oorlog. Het roept de Chinese bevolking op de vijand te verslaan. Het affiche is
een zeldzaam exemplaar. Met het uitroepen van de Volksrepubliek in 1949 groeit het aantal
affiches explosief en bereikt een hoogtepunt tijdens de Culturele Revolutie (1966-69). China zet de
beste kunstenaars in voor de promotie van zijn communistische gedachtegoed. Partijvoorzitter
Mao en zijn leer, zoals verwoord in en gesymboliseerd door het rode boekje is op veel van de
affiches terug te vinden. De wetenschap dat slechts een fractie van de 2,2 miljard posters waarop
Mao stond afgebeeld bewaard is gebleven, maakt de affiches bijzonder.
Bepaalde militairen, boeren, arbeiders en intellectuelen die de affiches bevolken, dienden als
rolmodel voor de bevolking. Dikwijls vertonen ze gelijkenis met filmsterren: ze hebben een brede,
een zelfverzekerde, strijdvaardige blik en zijn zo voordelig mogelijk afgebeeld. Zij moesten het
goede voorbeeld geven.
Anders dan op affiches uit het westen, zijn in de Chinese affiches de teksten naar de randen van
het beeld verwezen met aansporingen als `Produce more, contribute more'. Opvallend is het
optimisme dat uit de affiches spreekt, de nooit aflaatbare energie; een opgepoetste werkelijkheid,
waarin enthousiasme, blijdschap en opwinding over de toekomst overheersen.
Geschiedenis van China
De affiches maken de moderne geschiedenis van China zichtbaar vanaf de jaren dertig tot en met
de Olympische Spelen van 2008. Arbeiders, boeren en soldaten geven tijdens de Grote Sprong
Voorwaarts (1958-1960) de bevolking het voorbeeld kordaat te bouwen aan het China dat Mao voor
ogen had: een industriële natie met een enorme staalproductie. Tijdens de Culturele Revolutie
tonen de affiches fanatieke mannen en vrouwen die geestdriftig met het rode boekje zwaaien. In
de loop der tijd verandert de toon van de politieke boodschap en de manier waarop personen
worden afgebeeld. Hoewel de propaganda en de symboliek aanwezig blijven, worden na de dood
van Mao, in 1976, de militante, politieke boodschappen meer en meer verdrongen door affiches die
het consumptiegedrag stimuleren en kanaliseren. De invloed van het westen dringt zich op.
De affiches zijn afkomstig uit de collecties van het Internationaal Instituut voor Sociale
Geschiedenis (IISG) en van Stefan Landsberger (Universiteit van Leiden, Universiteit van
Amsterdam).