Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Inhoud pagina: Toespraak staatssecretaris Bijleveld bij First World
Conference on City Diplomacy
12 juni 2008
Onlangs is Edward Lorenz gestorven, een wiskundige en een meteoroloog.
Hij was bij velen bekend als de beschrijver van het butterfly effect.
De vleugelslag van een vlinder in het Amazone gebied zou - in de
zogenaamde chaostheorie - de oorzaak kunnen zijn van een verwoestende
orkaan in een heel ander deel van de wereld.
Hoewel die theorie breed is geaccepteerd heeft zij op het gewone leven
van gewone mensen geen invloed. Hoe zouden we immers die vlinder
kunnen vinden en als dat al mogelijk was: hoe zouden we hem kunnen
bewegen zijn vleugels stil te houden.
We kunnen geen wervelstormen tegenhouden die zo beginnen.
Maar op andere problemen kunnen we wel invloed hebben en conflicten in
voor ons verre delen van de wereld kunnen weer een grote invloed
hebben op het dagelijks leven van onszelf.
Waarom zouden we ons daar mee bemoeien?
Vanzelfsprekend is er het morele argument. Burgers in de wereld dragen
verantwoordelijkheid voor elkaar.
Dit is natuurlijk een argument dat zorgvuldig gebruikt moet worden. De
betrokkenheid met situaties elders in de wereld kan variëren van
humanitaire hulp tot onaanvaardbare inmenging in de aangelegenheden
van anderen. Van goedgemeende handreikingen tot eigenmachtig
ingrijpen.
Een Engelse filosoof John Gray meent dat alle inmenging die op geloof
of politieke opvatting is gebaseerd tot oorlogen en rampen leidt en
dat we ons maar het beste van alles afzijdig kunnen houden. Utopische
ideeën over het verbeteren van de wereld leiden - volgens hem - tot
geweld en onderdrukking.
Er zit veel realisme in zijn opvatting en toch ben ik het daar niet
mee eens. Ik zie de gevaren, maar zie wel degelijk ook een rol voor
het geweten.
De andere belangrijke reden om ons op wereldschaal met de oplossing en
het voorkomen van conflicten bezig te houden. is dat de wereld heel
klein is geworden.
Dat is geen verrassende constatering, maar niet minder waar.
Wat Marco Polo 800 jaar geleden meemaakte op de zijderoute bereikte
pas tien jaar later het publiek in het westen en het enige gevolg was
dat de paus opnieuw twee missionarissen naar de Kublai Kahn stuurde,
die overigens onderweg ergens bleven plakken.
Maar wat nu gebeurt in Sishuan met de verschrikkelijke aardbeving is
nog dezelfde dag nieuws over de hele wereld. En leidt tot
onmiddellijke hulp.
Maar ook gebeurtenissen waar niet de natuur maar de mens de hand in
heeft, hebben hun effecten elders.
Conflicten in steden en streken in Afrika leiden tot geweld, dat
geweld leidt tot vluchtelingen en armoede. Dat leidt tot illegale
immigratie, wat leidt tot politieke consternatie in het westen, wat
weer kan leiden tot personele veranderingen in de besturen van
gemeenten in Nederland.
De conflicten in het Midden Oosten dragen bij aan tegenstellingen
tussen de leerlingen van scholen in Den Haag.
Dames en heren, deze conferentie gaat over de rol van locale besturen
in de preventie van conflicten en zoals het in het programma
omschreven staat:: "peace-building" and "post-conflict
reconstruction".
Aan internationale conferenties over deze onderwerpen zullen meestal
nationale regeringen deelnemen. Het zijn de vertegenwoordigers van het
centrale gezag in de hoofdsteden.
Maar waar wordt de pijn geleden?
Waar worden de huizen vernield; waar staan mensen tegenover elkaar en
waar moeten ze weer met elkaar leren leven?
Dat is niet in de eerste plaats in de nationale Parlementen maar in de
steden en de dorpen en daar kunnen we elkaar bij helpen, dat is waar
deze conferentie over gaat.
Volgens sommigen is de globalisering een belangrijke oorzaak van
conflicten en zijn daardoor risico's niet meer beheersbaar. Daar ben
ik het niet mee eens.
Globalisering heeft tot nieuwe vraagstukken geleid, maar biedt ook
kansen om deze vraagstukken te beantwoorden.
Niet vanuit een globaal perspectief, maar juist vanuit een lokaal
perspectief.
In een interculturele, multinationale en dynamische omgeving is het
belangrijk dat er een -lokale - overheid is die duidelijke regels
stelt en handhaaft, maar ook burgers die achterblijven aanspreekt en
begeleid.
Lokale overheden kunnen ook goed optreden als bemiddelaar, mediator,
bij conflicten, juist omdat zij geen partij zijn maar wel als geen
ander weten wat de lokale bevolking nodig heeft aan oplossingen.
Lokale overheden hebben een belang bij conflictbeheersing en
conflictpreventie elders. Ze hebben ook veel knowhow.
In Europees verband bestaan verschillende netwerken waarin kennis over
het tackelen van stedelijke vraagstukken wordt verzameld, ontwikkeld
en gedeeld.
Netwerken met vertegenwoordigers vanuit de nationale overheden zoals
het European Urban Knowledge Network en het Europese programma voor de
samenwerking tussen steden: URBACT.
Het initiatief van City Diplomacy zou hier goed bij passen.
Veel problemen van steden hier en elders zijn globale problemen die
lokaal moeten worden aangepakt, maar waarover globaal kennis over kan
worden uitgewisseld.
Ik hoop dan ook dat het niet bij een initiatief blijft, maar dat het
uitgroeit tot een platform dat werkelijk kan bijdragen aan het
waarborgen van een veilige en stabiele leefomgeving voor iedere
burger.
We zoeken niet naar die ene spreekwoordelijke vlinder in het Amazone
regenwoud.
We zoeken reële oplossingen om lokale gemeenschappen te steunen bij
het bereiken van vrede en voorspoed.
Ik weet niet precies welke vorm dit moet krijgen, maar ik hoop dat u
in deze conferentie daar antwoorden op weet te vinden en dat daarmee
een stap wordt gezet naar een veiliger en welvarender wereld voor
iedereen.
Naar boven
---
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties