Ingezonden persbericht


Aan de Mediaredacties

Zomernummer van Spil biedt verrassende inzichten
Doorgeschoten 'ecologisme' belemmert rationele aanpak van problemen

RUURLO, 20 juni 2008 - "De vandaag de dag gevoerde discussies over milieubeleid worden stelselmatig verengd tot discussies over de emissie van kooldioxide. Vervolgens wordt de gedachtewisseling - voor zover daarvan al sprake kan zijn - op een zeer verkokerde manier gevoerd. De onderlinge wisselwerking tussen verschillende bepleite maatregelen blijft buiten beeld en onbesproken. De zich telkens opdringende gedachte dat kernenergie wel eens een antwoord zou kunnen zijn op de roep om sterke beperking, zo niet beëindiging van ongewenst geachte emissie van kooldioxide, wordt nog steeds vrij algemeen verworpen. Emotioneel gekleurde overwegingen spelen daarbij een grotere rol dan rationele argumenten. Met het schetsen van onbesproken of zelfs onbespreekbare samenhangen in de reële wereld hoop ik bij te dragen tot een rationele, niet door taboes belaste uitwisseling van ideeën over energie- en milieubeleid. De aanmatigende term klimaatbeleid mijd ik daarbij weloverwogen."

Aldus opent Frans W. Sluijter, emeritus hoogleraar Theoretische natuurkunde aan de Technische Universiteit Eindhoven, zijn bijdrage aan Spil 2008, 2/3, een dubbel 'zomernummer' dat in de komende week zal verschijnen. Het zeer toegankelijke essay van de helder denkende wetenschapper is een schot in de roos, zeker gezien het onheldere Energierapport 2008 dat afgelopen week door minister Maria van der Hoeven werd gepresenteerd.

Oplopende klimaatdiscussie

Al jarenlang behoort Spil tot de zeer weinige, kleine media waarin kritisch aandacht wordt geschonken aan het gangbare denken over klimaatverandering en het daaraan gekoppelde 'klimaatbeleid'. In recente afleveringen verschenen bijdragen van gezaghebbende critici: Hans Labohm (in 2007, 4 en 5/6), Arthur Rörsch (in 2008, 1) en Dick Thoenes (eveneens in 2008, 1).

In het 'zomernummer' wordt kritiek daarop geleverd door fervente verdedigers van de AGW-hypothese, de opvatting dat door de mens veroorzaakte verhoging van het kooldioxide-gehalte van de atmosfeer oorzaak is van 'global warming'. De auteurs zijn Pier Vellinga en Pavel Kabat, beiden hoogleraar aan Wageningen Universiteit, en Rob van Dorland, verbonden aan het KNMI.

Rörsch, Thoenes en Labohm repliceren prompt, stellend en toelichtend dat de AGW-hypothese door steeds meer waargenomen feiten wordt gelogenstraft, en dus wetenschappelijk is gefalsificeerd.

Voormalig Eurocommissaris Frits Bolkestein wijdt een waarderende beschouwing aan de persoon van de Tsjechische president, Václav Klaus, en diens onlangs in Nederlandse vertaling verschenen boek: Blauwe planeet in groene kluisters.

Tot welke ondemocratische uitwassen mistastend en stringent 'klimaatbeleid' kan leiden, maakt Hanna Thiele duidelijk in haar analyse van de door de Duitse deelstaat Nedersaksen gestuurde stimulering van windenergie in de Noordzee en langs de Dollard. De voor het elektriciteitstransport nodige hoogspanningsleidingen worden - nota bene met het motief van landschapsbescherming - ondergronds aangelegd, en jagen de stroomverbruiker nog eens extra op hoge kosten.

Gebrekkige ordening en 'invulling' van de ruimte

Pieter Lukkes, emeritus hoogleraar Geografie aan de Rijksuniversiteit Groningen, wijdt een kritische analyse aan de ruimtelijke ordening in Nederland, een beleidsinstrumentarium dat steeds minder berekend lijkt te zijn op voorkoming van de verrommeling van de collectieve ruimte. Ook de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening sluit fouten en willekeur niet uit. De auteur pleit, net als bouwtopman Elco Brinkman, voor een 'ontvlechting' van ruimtelijke ordening en milieubeleid.

Leffert Oldenkamp, consultant voor bos- en natuurbeheer, plaatst kanttekeningen bij een reeks van gangbare beleidsmaatregelen die natuurbehoud en -ontwikkeling, met name ook bio-diversiteit heten te bevorderen. Gerenommeerde instellingen als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten komen daarbij onder vuur te liggen met activiteiten als omvorming van bosecosystemen tot zandverstuivingen, overhaaste toevoeging van landbouwgrond aan de EHS, aanleg van prestigieuze en onnodig dure ecoducten, ontpoldering, en wering van exoten.

Taalkundige Huib Hogerheijde neemt in zijn vaste column met de nodige ironie de term 'ontpolderen' etymologisch onder de loep.

Een opsteker voor wie hecht aan behoud van historisch cultuurlandschap, biedt historicus Marijn Molema met zijn schets van de geschiedenis van de Oost-Groningse strokartonindustrie. Een verheugend actueel nieuwtje daarbij is dat de ruïne van 'De Toekomst', één van de voormalige fabrieken, kan worden behouden als industrieel erfgoed ter ondersteuning van de regionale identiteit.

Analyses van slepende controverses in het milieubeleid

Rechtssocioloog Tobias Arnoldussen analyseert de voor Nederland bijzonder ongunstig verlopen totstandkoming en toepassing van het door 'Brussel' opgelegde fijnstofbeleid. Niet alleen bewindslieden en beleidsambtenaren kunnen lering trekken uit dit stukje contemporaine geschiedschrijving. Het is ook nuttige leesstof voor parlementariërs die tijdig invloed willen - en denken te kunnen - uitoefenen op de inhoud van EU-regelingen.

Hans van Grinsven (PBL, voorheen MNP), Oene Oenema (WUR) en Jaap Willems (PBL) schetsen de problematiek van het in revisie zijnde fosfaatbeleid met betrekking tot landbouwgronden. Met het oog op het in 2010 in werking tredende vierde actieprogramma van de Nitraatrichtlijn zal Nederland een compromis met de EU moeten bereiken dat recht doet aan de belangen van de landbouw en die van de natuur. Mestproductie en omvang van de veestapel, fosfaatbehoefte van landbouwgewassen en vee, en verbetering van waterkwaliteit moeten daarbij op één noemer worden gebracht.

De hypes van de dag en de reële problemen

"Erst kommt das Fressen und dan kommt die Moral", schreef Bertold Brecht in zijn Driestuivers-opera. Tegenwoordig - aldus Joost van Kasteren in zijn openingsartikel - liggen de morele dilemma's in je winkelwagentje. Hoeveel kilometers hebben die kiwi's afgelegd? Is die karbonade afkomstig van een liefdevol verzorgd varken met uitloop? Is die prei wel biologisch geteeld? Het 'Fressen' is de 'Moral' geworden, waarbij zelfbenoemde moraalridders bepalen wat goed is voor ons en voor onze planeet.

Verhelderend schrijft Lourens Gengler over de stormachtige stijging die de prijzen van granen, zaden en andere voedselgewassen in de afgelopen twee jaar hebben doorgemaakt. Even turbulent was de berichtgeving erover, met analyses van oorzaken, gevolgen en verwachtingen. Media hanteerden - hypematig - de term 'voedselcrisis' alsof zij nu pas ontdekten dat fraai geformuleerde VN-doelstellingen bitter weinig hebben bijgedragen tot vermindering van het structurele hongerprobleem in delen van de wereld. Wat al te lichtvaardig wordt naar het oordeel van de auteur de zwarte piet nu toegespeeld aan de producenten van bio-energie.

Kloneren van dieren trekt nog steeds de aandacht, al staat het legendarische schaap Dolly alweer een jaar of twaalf opgezet in een Schots museum. Het proces van kloneren lijkt eenvoudig, maar vele processtappen worden nog niet beheerst; het is nog steeds een kwestie van 'trial and error'. Hoewel fatale afwijkingen en beperkte levensverwachtingen nog sterk beeldbepalend zijn, heeft de 'Amerikaanse Food and Drug Administration' het licht op groen gezet voor het kloneren van productiedieren. De auteurs van dit informatieve artikel, Servé Notermans en Jaap Hanekamp, vinden dit een brug te ver.



Ingezonden persbericht