Brussel, 20 juni 2008
Consumenten: de vijf prioriteiten van de Commissie voor het
consumentenbeleid in het digitale tijdperk
Europees commissaris voor consumentenbescherming, Meglena Kuneva, schetste
vandaag in een toespraak in Londen vijf prioriteiten voor het
consumentenbeleid in het digitale tijdperk: 1) een heldere en uniforme
wetgeving inzake consumentenovereenkomsten, 2) de door producenten opgelegde
beperkingen van de handel via internet moeten opnieuw worden bekeken, 3) een
kritische beoordeling van ondernemingsmodellen die gebaseerd zijn op
geografische discriminatie op internet, 4) de strijd tegen de "nieuwe
generatie" oneerlijke handelspraktijken op internet en 5) de aanpak van
belangrijke problemen in verband met privacy, met name de voorwaarden
waaronder consumenten geïnformeerd toestemmen met het gebruik van hun
persoonsgegevens. Doel is de interne markt via e-handel ten behoeve van de
consument te openen.
Volgens commissaris Kuneva "zal de interne kleinhandelsmarkt online
tot stand komen. Internet biedt de consumenten enorme mogelijkheden.
Het biedt toegang tot een grotere markt met meer providers en een
grotere keuze. Dankzij internet kunnen de consumenten producten en
prijzen op een tot dusver ongeziene schaal met elkaar vergelijken. We
moeten ervoor zorgen dat de ontwikkeling van e-handel niet nodeloos
wordt vertraagd doordat we er niet in slagen belangrijke obstakels van
regelgevende aard uit de weg te ruimen, de markt voor misleidende
praktijken en steeds nieuwe vormen van bedrog te vrijwaren, en
belangrijke problemen in verband met privacy en vertrouwen op te
lossen."
De vijf prioriteiten
1. Een heldere en uniforme wetgeving inzake consumentenovereenkomsten
"Dit najaar zal de Commissie voorstellen indienen voor één kaderwet
inzake consumentenovereenkomsten voor de Europese interne markt.
Momenteel zitten we opgescheept met een warboel van ingewikkelde
wetten die de voorbije 20 jaar geleidelijk zijn ontstaan. Het
resultaat is een labyrint van rechten en praktijken - van bedenktijden
tot waarborgen - die voor consumenten en ondernemingen even verwarrend
en onduidelijk zijn."
2. De internetbeperkingen moeten opnieuw worden bekeken in het kader
van de herziening van de verordening over vertikale beperkingen uit
hoofde van het Europees mededingingsrecht
"We moeten overwegen of de door producenten opgelegde beperkingen van
de e-handel terecht zijn. Ik ben van mening dat de herziening van de
verordening over vertikale beperkingen uit hoofde van het Europees
mededingingsrecht het juiste ogenblik is om na te gaan of dergelijke
internetbeperkingen gerechtvaardigd zijn. Ik wil nu al benadrukken dat
ik als commissaris voor consumentenbescherming een actieve rol zal
spelen bij de besprekingen over de vraag hoe de keuze van de consument
kan worden verzoend met andere cruciale aspecten van e-handel."
3. De legitimiteit van kunstmatige geografische beperkingen die
nationale grenzen voor de consument opwerpen, moet kritisch worden
onderzocht
"Het is bijzonder belangrijk dat de consumenten ondernemingsmodellen
op basis van geografische discriminatie aanvechten. We zouden niet
mogen worden gedwongen dingen in onze eigen woonplaats of binnen onze
nationale grenzen te kopen. Toch kunnen we computers, treinkaartjes of
playstations niet vrij in de hele EU kopen. We worden gedwongen dingen
in eigen land te kopen. Laat het duidelijk zijn dat er op de Europese
interne markt geen plaats is voor kunstmatige geografische beperkingen
die nationale grenzen voor de consument opwerpen. Ik voer momenteel
een studie over e-handel uit en ik hoop dat deze studie de aanzet tot
een debat zal geven."
4. De snel groeiende nieuwe generatie oneerlijke handelspraktijken op
internet elimineren
"De Europese Commissie zal dit jaar een Digital User Guide publiceren
om de rechten van de consument in de digitale wereld toe te lichten.
Het grootste probleem vormen nieuwe praktijken waaraan de wetgeving
nog moet worden getoetst (bijvoorbeeld het wijdverbreide gebruik van
vooraf aangevinkte vakjes, virale advertenties en de vervaging van
commerciële en niet-commerciële informatie). Ik ben van plan
gedetailleerde richtsnoeren op te stellen over hoe de Europese
voorschriften inzake oneerlijke handelspraktijken online en in de
digitale wereld moeten worden toegepast."
5. Belangrijke kwesties inzake persoonlijke privacy -
gegevensverzameling en profiling practices - mogen het vertrouwen in
de digitale wereld niet schaden
"Ik wil ervoor zorgen dat de stem van de consument duidelijk wordt
gehoord in de verhitte discussies over privacy. Ik wil nog meer
inspanningen leveren om basisprincipes ter bescherming van de privacy
van de consument te ontwikkelen die in het beleid geïntegreerd kunnen
worden en op basis waarvan tracking en profiling consistenter kunnen
worden aangepakt. Ik zal de andere commissarisen vragen met mij samen
te werken om een samenhangend kader tot stand te brengen voor kwesties
in verband met gegevensverzameling en profiling.
Ik ben van oordeel dat geïnformeerde toestemming (informed consent)
het belangrijkste thema inzake privacy is dat het consumentenbeleid
aan de orde moet stellen. Volgens de Europese toezichthouder voor
gegevensbescherming vereist de huidige wetgeving iemands
uitdrukkelijke toestemming telkens wanneer persoonsgegevens worden
verzameld. Er gaapt echter een enorme kloof tussen dit principe en de
praktijk op internet. Hoe moeten we trouwens toestemming geven als
onze toestemming vereist is? Op veel websites kan een vakje 'enhanced
services' worden aangevinkt. Ik vraag me af of dit werkelijk een vorm
van geïnformeerde toestemming is. Hoeveel mensen weten dat ze door dit
vakje aan te vinken ermee instemmen dat hun doen en laten wordt
getraceerd en hun gegevens worden opgeslagen en commercieel gebruikt?"
Nadere informatie:
SPEECH/08/347
European Union