NOS, Met het oog op morgen, Radio 1
Radio / TV-interview | 20-06-2008
Gesprek met vice-minister-president Bos, na afloop van de wekelijkse
ministerraad, over de kinderopvang, de koopkracht en een eventuele
BTW-verhoging
SLOTBOOM
(...) Zo merk je dat ze her en der wat hebben gesneden, overal wat
hebben weggehaald en op die manier de problemen [met de kinderopvang,
red.] hebben opgelost. Maar hoe je het ook wendt of keert.
Uiteindelijk zullen de ouders toch meer moeten betalen.
BOS
Ja, mensen gaan meer betalen. Ik ga ook als minister van financiën er
meer aan betalen. Werkgevers gaan ook meer betalen. Iedereen levert
zijn bijdrage om voor zoveel mogelijk ouders de kinderopvang
betaalbaar te houden.
SLOTBOOM
Maar ja, u zegt: we hebben het binnen de perken kunnen houden.
BOS
Ja, er circuleren op een gegeven moment bedragen dat het ouders al
1400 euro per jaar zou kunnen kosten en als je nu kijkt naar de
maatregelen die we genomen hebben, dan betekent het voor mensen die
hun kind op de crèche hebben - even afhankelijk van hoeveel kinderen
en hoeveel dagen - op minimumloon gaat dat om ongeveer vijf euro per
maand. Dat valt mee. Modaal is dat dan vijftien euro. Dat is allemaal
op te brengen, vind ik. Vooral omdat we niet alleen van die ouders wat
vragen, maar ook van werkgevers en ook van mijn schatkist. We leveren
allemaal onze bijdrage.
SLOTBOOM
En toch - als ik even door ga rekenen - mensen die 60.000 euro
verdienen - dus twee keer modaal - die betalen zo'n 420 euro per
maand. Stel je voor dat je geen twee kinderen hebt, maar veel meer
kinderen, dan kan het toch nog fiks oplopen.
BOS
Dat kan fiks oplopen, maar op zo'n moment is de afweging die wij te
maken hebben dat als we die kostenoverschrijding die eraan dreigde te
komen in de kinderopvang, als we daar niets aan zouden doen, dan
zouden we gewoon belastingen moeten verhogen om het geld op te
brengen. Daar heeft uiteindelijk iedereen ook last van. Dat is ook
niet goed voor de economie. Mensen vinden belastingen ook al hoog. Dus
hebben we gezegd: ja, we gaan allemaal een bijdrage leveren om te
zorgen dat die kosten niet oplopen. Ik lever namens de schatkist een
bijdrage, werkgevers betalen wat mee, maar ook de ouders die nu al
gebruik maken van de kinderopvang moeten allemaal een beetje
inschikken om die steeds groter wordende groep ouders die daar ook
gebruik van wil maken een plekje te geven.
SLOTBOOM
Nu is er ook een politieke discussie geweest over: moet je het nu over
iedereen verdelen of bespaar je de lage inkomens? U zei al: die
betalen minder. Maar waarom die gewoon niet buiten schot gelaten? Want
mensen met lage inkomens hebben het toch al niet zo makkelijk.
BOS
Dat is waar. Maar vijf euro per maand op een minimumloonniveau, dat
vind ik redelijk, vooral als je je realiseert: kinderopvang kost zo
tussen de 5,5 en 6 euro per uur per kind. En als je dan kijkt wat
iemand met een minimumloon daarvoor betaalt, op dit moment is dat zo'n
22 cent per uur. Een luier is duurder. 22 cent per uur en dat wordt
dan 27 cent per uur.
SLOTBOOM
Dat valt allemaal wel mee.
BOS
Dat is niet onredelijk, vind ik.
SLOTBOOM
Zijn we nu klaar? Ik bedoel: is dit het dan voor deze kabinetsperiode
of krijgen we volgend jaar weer dat gedoe?
BOS
Wij denken dat we - als je kijkt naar de kostenoverschrijdingen die er
de komende jaren aankomen - dat we met deze maatregelen dat in de hand
hebben. Maar we zijn nooit klaar met het verbeteren van een regeling,
want een van de rare dingen uit deze regeling, is dat als een echtpaar
bijvoorbeeld besluit om meer te gaan werken, dan werkt het stelsel zo
dat omdat je meer inkomen krijgt, je minder kinderopvangtoeslag
krijgt. Zo zou het eigenlijk niet moeten werken. Dus we gaan nog eens
goed kijken naar die regeling of we niet de mensen die meer werken en
meer gebruik maken van die kinderopvang daarvoor ook niet kunnen
belonen. In ieder geval ze er niet voor straffen.
SLOTBOOM
De gastouderbureaus, kunnen die hun deuren sluiten?
BOS
Ik denk het wel ja.
SLOTBOOM
Dat betekent dat die mensen dus geen baan meer hebben.
BOS
Ja, maar we hebben moeten constateren dat juist bij die
gastouderbureaus heel veel subsidiegeld terechtkwam dat eigenlijk niet
voor de ouders bedoeld was. Heel hoge tarieven berekend werden,
terwijl de dienstverlening die daar tegenover stond kwestieus was. Dat
er zelfs praktijken aan de orde waren die in de buurt kwamen van
oneigenlijk gebruik, misbruik, c.q. fraude. Dan kun je die laag er
maar beter tussen uit snijden.
SLOTBOOM
Ja, wanneer betekent dat die mensen kunnen ophouden met hun werk?
BOS
In de gastouderopvang zal het systeem echt in 2010 fors gaan
veranderen.
SLOTBOOM
Nog even de opa's en oma's, die blijven geld houden. 2,5 euro per uur.
Zeg ik het goed.
BOS
Ja.
SLOTBOOM
Waarom?
BOS
Nou ja. Allereerst omdat vandaag de dag zij er ook geld voor krijgen
en het wel heel bruut en wreed is om dat in een keer te veranderen.
Ten tweede omdat zij toch ook een maatschappelijk nuttige taak
vervullen door op te passen op kinderen zodat de ouders de
arbeidsmarkt op kunnen. Tegelijkertijd, ze maken natuurlijk minder
kosten dan in de formele kinderopvang. Dus ze hoeven ook niet dezelfde
subsidie te krijgen als in de formele kinderopvang.
SLOTBOOM
Ze krijgen nog een klein beetje.
BOS
Ze krijgen een klein beetje, maar het is niet niks.
SLOTBOOM
U heeft bij die hele operatie de lage inkomens een beetje buiten schot
gehouden. Als we kijken naar de koopkracht voor volgend jaar ziet het
er voor de mensen met de lage inkomens ook niet heel dagend uit. Gaat
u die ook bij de koopkrachtdiscussie die binnen het kabinet wordt
gehouden ook buiten schot houden? Zoveel mogelijk?
BOS
We kennen de definitieve cijfers nog niet. We hebben wel wat cijfers
gezien die er op wijzen dat bepaalde groepen - ook niet iedereen aan
de onderkant - maar bepaalde groepen in de knel zouden kunnen komen
volgend jaar. Er is ons veel aan gelegen om dat te voorkomen.
SLOTBOOM
Veel aan gelegen of gaat u dat gewoon doen?
BOS
Ik moet een beetje voorzichtig zijn. Ik heb als PvdA-leider vorige
week gezegd dat het natuurlijk niet gebeurd dat met de PvdA in het
kabinet de minima het slachtoffer worden van slechte economische
omstandigheden. En als minister van financiën kijk ik in augustus naar
wat de cijfers zijn.
SLOTBOOM
Maar het gebeurt wel zo...
BOS
Wij nemen in augustus verstandige maatregelen.
SLOTBOOM
Een van die maatregelen zou kunnen zijn om de BTW-verhoging een
jaartje uit te stellen. Is dat denkbaar?
BOS
Ons voorstel voor de verhoging van de BTW is altijd gekoppeld geweest
aan het verlagen van de werknemerspremies in de WW. Op die manier kost
het eigenlijk niets, want de een gaat omhoog, de ander gaat omlaag.
Dat was goed voor de economie, goed voor de koopkracht, voor werkende
mensen. Vakbonden en werkgevers hebben ons gevraagd dat niet te doen,
omdat ze te bang waren dat de inflatie te hoog zou worden, dat dan de
looneisen te hoog zouden worden, dat zou ook niet goed zijn voor de
economie. We hebben dat serieus genomen en gezegd: we zullen daar goed
over nadenken en in augustus - als we wat beter weten hoe het er
volgend jaar uit gaat zien - nemen we een definitieve beslissing.
SLOTBOOM
Het kan niet zo zijn dat die BTW-verhoging niet doorgaat, maar dat je
dan wel die WW-premies verlaagt, want dan heb je opeens een financieel
gat.
BOS
Er is een heleboel mogelijk, maar ik loop op niets vooruit.
SLOTBOOM
Zegt de minister van financiën.
BOS
En dat moet blijven zo.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, KK)
Ministerie van Algemene Zaken