onacceptabel
Geweld in afhankelijkheidsrelaties onacceptabel
Toespraak, 5 juni 2008
Afhankelijkheidsrelaties maken ontsnapping aan geweld zeer moeilijk.
Kabinet, andere overheden, maatschappelijke instellingen én de mensen
zelf moeten samenwerken om geweld te stoppen, erger te voorkomen en de
weerbaarheid van slachtoffers te vergroten. Iedereen heeft recht op
een vrij, eervol en veilig leven. Dat zei Directeur-generaal Jeugd en
Maatschappelijke zorg, Marcel van Gastel, namens staatssecretaris
Bussemaker tijdens het congres `Vrij en eervol leven in Nederland'.
Hij loofde de inzet van Federatie Opvang en de hulpverleners en
spoorde aan tot verdere professionalisering. Hieronder staat de
volledige tekst van de toespraak.
Geachte dames en heren,
Een vrij, eervol en veilig leven begint thuis. Althans, dat denken de
meeste mensen. Toch is een veilige thuishaven voor veel Nederlanders
helemaal geen vanzelfsprekendheid. Meer dan veertig procent heeft wel
eens te maken gehad met huiselijk geweld. Dat is nogal wat.
En dat mogen we niet accepteren.
Ik roep u op met mij de blik te richten op álle vormen van geweld en
vooral op geweld in afhankelijkheidsrelaties: Eergerelateerd geweld,
mensenhandel, maar ook vrouwelijke genitale verminking.
Het zijn de afhankelijkheidsrelaties die ontsnapping aan geweld zo
moeilijk maken voor slachtoffers. Die slachtoffers moeten tijdig hulp
en opvang kunnen krijgen. Geweld in afhankelijkheidsrelaties is onder
álle omstandigheden onacceptabel.
U weet het maar al te goed. Dagelijks ziet u in uw werk hoe groot de
psychische en fysieke gevolgen zijn voor slachtoffers. Het treft hen
zelf, hun directe omgeving, en hun kinderen. Daar iets aan te doen,
vraagt van ons een krachtige inzet én samenwerking. Kabinet, andere
overheden, maatschappelijke instellingen én de mensen zelf. We moeten
samenwerken om het geweld te stoppen. Samenwerken om erger te
voorkomen. En, om de weerbaarheid van slachtoffers te vergroten.
Dat laatste is ontzettend belangrijk. Onlangs was de staatssecretaris
op werkbezoek bij een opvang en sprak daar met meisjes en vrouwen van
wie het leven getekend werd door een verleden vol geweld, dreiging en
soms zelfs letterlijke doodsangst. Deze ontmoetingen hebben op haar
een onuitwisbare indruk gemaakt. Door hun verhaal, maar ook door het
enorme doorzettingsvermogen, terwijl zij toch nooit meer helemaal
vrijuit hun eigen leven kunnen leiden.
Hetzelfde doorzettingsvermogen heeft u en hebben uw
collega-hulpverleners. Met tomeloze inzet en betrokkenheid vangt u de
slachtoffers op en ondersteunt hen om de eigen weerbaarheid te
vergroten. U helpt hen om het zelfrespect terug te krijgen om zelf een
eigen koers te bepalen.
VWS maakte al eerder bekend dat er extra geld beschikbaar is om
duurzame opvang en hulpverlening te kunnen realiseren. Bijna EUR18
miljoen in 2008 oplopend tot ruim EUR 32 miljoen vanaf 2012. Dit geld
is voor de onmiddellijke en veilige opvang voor slachtoffers, vooral
voor hen die het meeste gevaar lopen. Bijvoorbeeld daar waar geweld
vanuit de familiesfeer komt. Maar het geld is ook voor hulp voor
slachtoffers, daders én kinderen om weer een leven zonder geweld te
kunnen leiden. En voor het vergroten van deskundigheid van alle
betrokken professionals zodat vroegtijdige signalering toeneemt.
Maar geld alleen is niet genoeg.
Om daadwerkelijk goede hulp en opvang te bieden aan slachtoffers van
eergerelateerd geweld is samenwerking van groot belang.
Samenwerking tussen u en VWS, en samenwerking tussen VWS en de
collega's van het ministerie van Justitie via het programma
`Eergerelateerd geweld' bijvoorbeeld. En met minister Rouvoet van
Jeugd en Gezin vanwege de bestrijding van kindermishandeling.
Over de samenwerking met de Federatie Opvang en de vrouweninstellingen
zijn wij zeer te spreken. De doelstellingen in het programma
`Eergerelateerd geweld' worden samen met de Federatie Opvang en u
uitgewerkt. Bijvoorbeeld het project informatievoorziening, de extra
aandacht voor professionalisering waar het vandaag over gaat.
Als we het hebben over eergerelateerd geweld, spreken we vaak alleen
van vrouwelijke slachtoffers. Maar de werkelijkheid dwingt ons ook
hulp te bieden aan ernstig bedreigde mannen. Het programma
`Eergerelateerd geweld' werkt ook aan concrete resultaten op dit
gebied.
Binnen dit programma streven we naar twintig opvangplekken voor mannen
en wanneer de wethouders van de vier grote steden (G4) hetzelfde
bedrag willen investeren dan komen er per 1 juli zelfs veertig
opvangplekken voor bedreigde mannen.
Eergerelateerd geweld is een complex probleem en in strijd met de
principiële waarden waar wij in onze samenleving voor staan. Het
Kabinet zet zich in om op te komen voor die waarden. En onderdrukking
in welke vorm dan ook te bestrijden. Het trekt een streep daar waar
binnen onze samenleving vrouwen, meisjes, mannen en jongens onderdrukt
worden, geweld ervaren en onvrij door het leven moeten.
En u bent daarbij onmisbaar! Daarom investeren wij bijvoorbeeld ook in
het verbeterplan Vrouwenopvang, dat de Federatie Opvang samen met de
VNG heeft opgesteld. We gaan verder met het professionaliseren van
onze hulpverlening en opvang. Vandaag is daar een goed voorbeeld van,
ik zeg het nog maar eens.
Dames en heren, uiteraard moet ieder mens zijn eigen weerbaarheid
vergroten. Maar soms kunnen we daarbij wat steun gebruiken, zeker als
we te maken hebben of te maken hebben gehad met geweld in
afhankelijkheidsrelaties.
Zoals ik al zei: in geen geval mag geweld getolereerd worden!
We moeten slachtoffers goede opvang en hulpverlening bieden. Daar zet
u zich voor in, met volle overtuiging. Samen kunnen we mensen bijstaan
in het vergroten van de eigen weerbaarheid zodat ze kunnen kiezen voor
een vrij, eervol en veilig leven in Nederland.
Ik wens u veel succes én een inspirerend congres.
Dank u voor uw aandacht.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport