Bei Übernahme Korrektur?
Datum: 26 juni 2008
Promotie: mw. S. Reichmann, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Titel: Bei Übernahme Korrektur?
Promotor(s): prof.dr. E. Noort
Faculteit: Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap
Egyptische oorsprong van twee bijbelteksten
Twee teksten uit het Oude Testament blijken bewust afwijkende
vertalingen van Egyptische teksten, volgens promovenda Sirje
Reichmann. Vanwege de afwijking is een verband tussen de teksten lange
tijd verworpen. Volgens Reichmann kan een tekst echter nooit
letterlijk vertaald worden, maar gaat het altijd om interpretaties.
Sirje Reichmann onderzocht voor haar proefschrift de beïnvloeding van
bepaalde teksten uit het Oude Testament door Egyptische literatuur.
Haar uitgangspunt is dat de Grote Zonnenhymne van Echnaton Psalm 104
beïnvloed heeft en dat de leer van Amenemope van invloed was op
Spreuken 22,17-24,22.
Ter verduidelijking van de complexe processen die met een vertaling
verbonden zijn, vergelijkt Reichmann eerst drie Oud oriëntaalse
bilinguen en trilinguen met elkaar, om een frame voor het probleem
`vertaling' in de Oud oriëntaalse wereld te hebben. Het blijkt dat bij
zo'n vertaling aanpassingen en opvallende veranderingen plaats kunnen
vinden.
Vervolgens onderzoekt Reichmann of het bij de hierboven genoemde
Hebreeuwse teksten om deelvertalingen van de Egyptische teksten gaat.
De tekstvergelijking laat zien, dat er een grote overeenkomst van
thema's en motieven bestaat, maar dat de concrete woordelijke
formuleringen van elkaar kunnen afwijken. Met deze afwijkingen wordt
meestal een afwijzing van de literaire afhankelijkheid tussen de Oud
oriëntaalse en bijbelse teksten beargumenteerd. Afwijkingen ontstaan
volgens Reichmann echter bij het vertaalproces zelf en hoeven de these
van een vertaling niet tegen te spreken. Volgens Reichmann is er bij
de twee bijbelteksten sprake van een bewust variërende vertaling.
Sirje Reichmann (Duitsland, 1974) studeerde aan de Universiteit van
Hamburg. Zij deed haar promotieonderzoek als Ubbo Emmiusbursaal bij de
Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap. /ES
Rijksuniversiteit Groningen