Gemeente Middelburg

Archeologie in de bodem van Middelburg

Rond 880-890 n. Chr. legden de eerste Middelburgers een ringwalburg aan om zich te verdedigen tegen de invallen van de Vikingen. Het cirkelvormige stratenpatroon van het centrum van de stad verraadt nog de aanwezigheid van resten van deze burg in de ondergrond. Archeologisch onderzoek op verschillende plekken in de binnenstad heeft aangetoond dat de wal zelf en ook belangrijke delen van de houten huizen binnen de wal nog goed bewaard aanwezig zijn. Foto houten huisresten abdijterrein

Vanuit de ringwalburg groeide Middelburg in de Middeleeuwen tot de belangrijkste stad van Zeeland. Het was zowel economisch als kerkelijk lang het centrum van de provincie. De stad kende vanaf de Late Middeleeuwen een abdij, enkele kloosters en verscheidene kerken. Eén van deze kerken, de Westmonsterkerk op de Markt, was de eerste kerk van Zeeland. Tijdens de herinrichting van de Markt hebben archeologen de imposante funderingsresten en graftombes, die vlak onder de bestrating te voorschijn kwamen van de kerk, in kaart gebracht. Foto onderzoek Markt. Ook in de Gouden Eeuw kende Middelburg grote voorspoed. Zij had een grote rol in zowel de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) als de West-Indische Compagnie (WIC). Uit deze periode zijn eveneens veel resten in de ondergrond aanwezig. Bij werkzaamheden in het Maisbaaigebied, bijvoorbeeld, kwamen resten van de grote scheepswerf van de VOC aan het licht.

Vondsten buiten de stad Middelburg

Naast Middelburg blijkt dat de oude havenstad Arnemuiden ook veel informatieve archeologische resten in de ondergrond heeft. Sinds kort is het Oudheidkundig Museum Arnemuiden in het bezit van een zeldzaam scheepskanon uit de tijd van de VOC of kort daarvoor. Het kanon is bij archeologisch onderzoek aan de Clasinastraat gevonden. Maar niet alleen in de stad kan men archeologie verwachten. In het buitengebied tussen liggen middeleeuwse kerkdorpjes zoals Kleverskerke, Sint-Laurens, Schellach en Nieuwerkerke de vliedbergen, voormalige kasteelbergen met ernaast een neerhof met een boerderij of een andersoortig gebouw. Hier zullen de bewoners elke dag hebben vertoefd om in tijden van oorlog of plunderingen uit te wijken naar de berg. Of misschien trokken ze zich terug binnen de muren van imposante kastelen als Mortier, Popkensburg en Ter Hooge. Ongetwijfeld zijn op deze terreinen in de ondergrond nog sensationele archeologische resten aanwezig. Figuur uitsnede Visser_Roman ca. 1650 detail Mortier

Buitenrustplaats 't Essenvelt

Vanaf de Gouden Eeuw hadden rond de stad de rijkere Middelburgers hun buitenplaatsen met rondom enorme en sierrijke tuin- en parkcomplexen die Walcheren indertijd de titel 'tuin van Zeeland' opleverden. Door archeologisch onderzoek op de locatie van de geplande nieuwbouwwijk Essenvelt konden de ondergrondse resten van de voormalige buitenplaats 't Essenvelt gelokaliseerd worden. Figuur uitsnede Hattinga ca. 1750 detail Essenvelt. Lees meer in de brochure.

Kruitmolen De Eendracht

Naast buitenplaatsen bevonden zich rond Middelburg ook zogenaamde kruitmolens. Hier werd buskruit voor ondermeer de VOC en WIC schepen gemaakt. Een voorbeeld van zo'n kruitmolen is de Eendracht, gelegen in het gebied, waar nu de wijk De Mortiere verrijst. De Eendracht is de eerste kruitmolen in Nederland, waar archeologisch onderzoek op is uitgevoerd. Tijdens deze opgraving in de zomer van 2007 konden delen van de structuren die bij de productie van het buskruit horen, waaronder gemetselde basementen van de molens en ook zware molenstenen, bloot worden gelegd en in kaart worden gebracht. Lees meer in de brochure.