Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
Publicatiedatum: 12 september 2008 | PERSBERICHT
Aandachtsgebieden: Research
Veiliger migraine medicijn op komst
In tegenstelling tot wat dokters en patiënten al bijna honderd jaar
lang denken, ontstaat migrainehoofdpijn niet door verwijding van
bloedvaten in het hoofd en is stress geen uitlokker van
migraineaanvallen. Toekomstige migrainemedicijnen hoeven geen
vaatvernauwend effect te hebben en zijn daardoor veiliger. Dat
ontdekte Guus Schoonman, arts en onderzoeker van het Leids
Universitair Medisch Centrum (LUMC), die vandaag promoveerde.
Geen bloedvatverwijding tijdens migraine
Schoonman mat bij 27 migrainepatiënten de doorsnede van een groot
aantal bloedvaten in de hersenen en hersenvliezen vlak vóór, tijdens
en na een migraineaanval. Hij gebruikte hiervoor een nieuwe, zeer
gevoelige MRI-techniek. De bloedvaten waren tijdens de hoofdpijnfase
niet verwijd. Dit betekent dat nieuwe medicijnen tegen migraine geen
vaatvernauwend effect hoeven te hebben, in tegenstelling tot wat
altijd verondersteld werd. Dat is groot nieuws voor migrainepatiënten
die tevens last hebben van een vernauwing van hart- of andere
bloedvaten. Bestaande migrainemedicijnen vernauwen namelijk wél
bloedvaten, waardoor ze gevaarlijk kunnen zijn voor deze patiënten.
Voor de ontwikkeling van nieuwe en veiligere antimigrainemiddelen
kunnen onderzoekers zich nu dus beperken tot het vervolmaken van de
andere, niet op bloedvaten gerichte effecten van bestaande
migrainemiddelen. Deze zijn onder andere het onderdrukken van de
werking van de vijfde hersenzenuw en diens verbindingen met de
hersenen, en het remmen van het vrijkomen van bepaalde
boodschapperstoffen (neuropeptiden).
Stress lokt geen migraine uit
Ook het door vele patiënten en dokters genoemde verband tussen stress
en migraine staat op losse schroeven. Zevenentwintig patiënten werden
gedurende enkele weken vervolgd totdat een migraineaanval optrad. Het
optreden van stress werd bepaald met behulp van een elektronisch
dagboek waarin patiënten enkele malen per dag vragen over eventuele
stressvolle gebeurtenissen moesten beantwoorden. Daarnaast werden
dagelijks stresshormonen en de bloeddruk gemeten. Er bleek geen
verband te zijn met het optreden van de aanval, ook niet bij patiënten
die vooraf hadden aangegeven dat stress bij hen migraineaanvallen
uitlokt. Wel was de subjectieve beleving van stress in de periode voor
de aanval bij deze groep patiënten groter. Er kon echter geen stijging
van stresshormonen of bloeddruk worden aangetoond.
Achtergrond
Een op de tien Nederlanders lijdt regelmatig aan migraine. Patiënten
krijgen op onvoorspelbare momenten ernstige hoofdpijn. De pijn is vaak
kloppend, veelal eenzijdig en neemt toe bij beweging. Aanvallen duren
tussen de één en drie dagen en gaan gepaard met misselijkheid, braken
en overgevoeligheid voor licht en geluid. Migraine kost de Nederlandse
Gemeenschap jaarlijks enkele miljarden euro's. Het LUMC doet al sinds
1977 wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken en behandeling van
migraine (www.lumc.nl/hoofdpijn). Dr. Guus Schoonman (1974) promoveert
op 11 september bij neuroloog prof. dr. Michel Ferrari (LUMC) op zijn
proefschrift Trigger factors and mechanisms in migraine.