Universiteit Leiden

Jonge Akademie wil gevestigde orde opschudden

De Jonge Akademie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen wil de wetenschappelijke wereld een beetje opschudden zodat jongere wetenschappers hun talent tot volle wasdom kunnen brengen, en wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar worden gebracht. Woensdag 17 september houdt de Jonge Akademie haar ledenvergadering in Leiden. Contact
De ledenvergadering van De Jonge Akademie (DJA) is ingebed in een dagprogramma dat ten doel heeft de jonge excellente wetenschappers met elkaars vakgebied in contact te brengen. Leidse leden verzorgen 's ochtends een keuzeprogramma waarin opgenomen een bezoek aan de Bibliotheca Thysiana (met een demonstratie van Perzische handschriften door Asghar Seyed Ghorab), de MRI-scan in het LUMC (Eveline Crone) en de faciliteiten voor het elektro-encefalogram (EEG, Niels Schiller). Rector magnificus
Tijdens de lunch in de Oranjerie van de Hortus botanicus, discussieert rector magnicus Paul van der Heijden met de jonge intelligentsia. Hierna houden twee leden een lezing in het Kamerlingh Onnesgebouw. De Leidse Jonge Akademicus Ronald Cramer spreekt over Overtuigen zonder bewijzen prijs te geven; het super-Leidse onderwerp De lage temperaturen van Heike Kamerlingh Onnes wordt behandeld door Hans Hilgenkamp van de Technische Universiteit Twente. Loopbaanbeleid
Wat doet De Jonge Academie verder concreet? Prof.mr. Janneke Gerards, werkzaam bij de afdeling Staats- en bestuursrecht van de Leidse universiteit, is momenteel voorzitter van DJA. Zij licht toe: 'We hebben op het moment drie speerpunten. De eerste is dat we de minister van Onderwijs en andere belangrijke partijen zoals NWO, adviseren over wetenschapsbeleid. Zo zijn we een rapport over het loopbaanbeleid van wetenschappers aan het afronden. Daarin staat onder meer dat de klassieke inrichting van het onderzoek in leerstoelgroepen, vaak te weinig ruimte laat voor de jongere generatie.'

Afbeelding: Prof.mr. Janneke Gerards.
Voegen naar het geheel
'Ook hebben onderzoekers die geen hoogleraar zijn bijvoorbeeld geen ius promovendi. Ze kunnen dus wel als begeleider optreden van promovendi, maar niet als promotor. Als je een prestigieuze onderzoekssubsidie, bijvoorbeeld een Vidi of een Starting Grant van de Europese Unie krijgt kun je niet zelf als promotor optreden. Je staat in de schaduw van de promotor en je moet je vaak voegen naar het grotere geheel van de onderzoeksgroep.' Beperkende voorwaarden
DJA streeft ook naar verbetering van de NWO-Vernieuwingsimpuls. De ontvankelijkheidsvoorwaarden zijn op sommige punten beperkend. Om voor een Vici in aanmerking te komen, mag je bijvoorbeeld niet langer dan drie jaar hoogleraar zijn. Als je, zoals ik, als jong hoogleraar een Vidi hebt gekregen, kom je nooit meer aan een Vici toe want dan overschrijdt je die termijn van drie jaar. Een ander bezwaar is dat de Vidi-subsidie vaak te klein is om de ambities waar te maken op grond waarvan je hem hebt gekregen.' Interdisciplinaire conferentie
'DJA doet ook inhoudelijk dingen. Het bijzondere van De Jonge Akademie is dat alle disciplines erin vertegenwoordigd zijn. Dat is geweldig, want zo kun je vanuit verschillende invalshoeken inhoudelijke kennis uitwisselen. We hebben al een paar keer een interdisciplinaire conferentie georganiseerd. De laatste keer was het thema Onzekerheid, de volgende keer is het De maakbare mens. Ikzelf ervaar dat als een enorme verdieping en verrijking van mijn eigen kennis. Zo, en ook op een dag als woensdag wanneer je in iemands laboratorium gaat kijken, doe je interessante nieuwe ideeën en inzichten op.'

Afbeelding: De Bibliotheca Thysiana
On Wheels
'Het derde speerpunt van DJA is wetenschapseducatie en -communicatie, waaraan we in wisselende coalitie- en commissieverbanden werken door middel van leuke en mooie projecten. Een daarvan, DJA Wheels, is een wedstrijd waarbij scholen van alle schooltypen in de loop van het jaar mee konden doen en waarbij enkele klassen op een wetenschappelijke manier over een vraag nadachten. Er kon worden gekozen uit drie thema's: Bewegen en eten, Film je verleden en Ridders en robots. De vijf scholen die de aan het thema verbonden opdracht het beste uitvoerden, krijgen dit najaar bezoek van een bus vol jonge, enthousiaste en bevlogen wetenschappers - vandaar DJA On Wheels - die ze het hemd van het lijf mogen vragen.' Expertise leveren
'Verder participeren we in wetenschapsprogramma's op radio en tv als die van Teleac - bijvoorbeeld het programma populairwetenschappelijke televisieprogramma Hoe?Zo! - en worden we heel vaak benaderd door de media, vanwege onze expertise of voor interviews.

De leden besteden ongeveer een halve dag per week aan DJA. Zo proberen we iets te betekenen voor jonge wetenschappers, en laten we zien hoe leuk, mooi en belangrijk wetenschap is.'

(16 september 2008/CH)

---
Negen Leidse leden

De in 2005 opgerichte De Jonge Akademie (DJA) van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen (KNAW) bestaat uit zeventig excellente wetenschappers (28 vrouwen, 42 mannen) die minder dan tien jaar geleden zijn gepromoveerd. De bedoeling is dat DJA tijdelijk uitgroeit naar tachtig leden om, als de eerste lichting na vijf jaar en masse afzwaait, terug te vallen naar een constante van vijftig, waarvan er vervolgens elk jaar tien worden vervangen. De Universiteit Leiden heeft negen wetenschappers in De Jonge Akademie: Janneke Gerards (rechten, voorzitter)
Micha Bonn (scheikunde)
Ronald Cramer (wiskunde)
Eveline Crone (ontwikkelingspsychologie)
Elise Dusseldorp (datatheorie)
Bernet Elzinga (neuropsychologie)
Bas ter Haar Romeny (Semitische talen en godgeleerdheid) Niels Schiller (cognitieve psychologie)
Asghar Seyed Ghorab (Perzisch)
Jaarlijks kunnen maximaal twee nieuwe kandidaten, één man en één vrouw, worden voorgedragen door elk van de rectores magnifici van de universiteiten, de directeuren van onderzoekscholen, de directeuren van niet-universitaire onderzoekinstituten, de voorzitters van NWO-Gebiedsbesturen en KNAW-Secties, de voorzitter van de Stichting Landelijk Vrouwelijk Netwerk Hoogleraren en DJA zelf. Een commissie, bestaande uit twee KNAW-leden en twee DJA-leden, maakt een selectie uit de voordrachten. 16/9/2008