Gemeente Nuenen


Speech bevrijdingsherdenking 2008

De tekst van de speech uitgesproken tijdens de bevrijdingsherdenking kunt u hier in zijn geheel lezen

Betrokkenheid tonen. Dat is de bindende reden van ons aller aanwezigheid hier bij de jaarlijkse herdenking van slachtoffers van oorlogs- en ander geweld. De laatste jaren hebben we de betekenis van deze herdenking zien toenemen en de betrokkenheid van de veteranen jong en wat ouder daarbij meer vormgegeven. Die verder aangehaalde contacten hebben ons belangrijke extra informatie gegeven over hoe de oorlog nog leeft bij degenen die daarbij rechtstreeks betrokken waren. Meer nog komen naar voren de sterke gevoelens en de behoefte aan betrokkenheid van de jongere generatie bij wat Nederlanders en ook inwoners van onze gemeente hebben meegemaakt in de strijd in toenmalig Nederlands Indië, in Nieuw Guinea en bij vredesmissies in de decennia daarna. Naarmate de jaren vorderen groeit die behoefte en daarom krijgt deze onze bijzondere aandacht.

De feiten, dames en heren, stemmen inderdaad niet tot vrolijkheid. Sinds het einde van de 2de wereldoorlog is er nog geen dag zonder oorlog geweest. Na 1945 zijn er meer dan 200 gewapende conflicten uitgevochten, waarbij ruim 22 miljoen mensen omkwamen. Na de politionele acties is sinds 1947 Nederland betrokken geweest bij ruim 50 vredesmissies. Inmiddels hebben ook ruim 80.000 Nederlandse militairen daarbij gediend in ondermeer in Libanon, Irak, Cambodja, Angola, Oeganda, Rwanda, Bosnië, Kosovo, Liberia en Afghanistan.

Hare Majesteit de Koningin heeft afgelopen dinsdag in de troonrede onder meer het volgende gezegd. Ik citeer: "Vrede en veiligheid vragen voortdurend aandacht. Wij leveren bijdragen aan vredesmissies en ontwikkelingssamenwerking. Als internationaal georiënteerd land stelt Nederland zich verantwoordelijk en constructief op. Ook nu zet ons land zijn inspanningen op het gebied van internationale rechtsorde, mensenrechten, ontwikkelingssamenwerking en crisesbeheersing onverminderd voort. Om de veiligheidstaken goed te kunnen uitvoeren wordt geïnvesteerd in materieel en personeel. De aanwezigheid van Nederlandse militairen in Afghanistan en andere conflictgebieden bevestigt dat onze solidariteit de landelijke grenzen overstijgt. Voor de zware taak die zij vaak met gevaar voor eigen leven vervullen, verdienen zij niet-aflatende waardering. Wij denken aan hen die vielen en aan hun nabestaanden" Einde citaat uit de troonrede. Solidariteit, dames en heren, is in deze passage uit de troonrede het bindende woord.

"Solidariteit, de ruggengraat van vrijheid " is ook de naam van het landelijke thema voor 2008 van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Met solidariteit is daarbij bedoeld de inzet voor de vrijheid van een ander. Wij ontleenden aan dit jaarthema wat overwegingen. Onze militairen hebben zich ingezet en zetten zich in voor vrede en veiligheid in dienst van de internationale rechtsorde. Dankzij na de 2de wereldoorlog ontwikkeld internationaal recht zijn er verdragen tot stand gekomen die het mogelijk maken om op te treden tegen landen die mensenrechten op grote schaal met voeten treden.

Gelatenheid bij de feiten die zich internationaal voordoen is gezien onze onmacht om directe invloed uit te oefenen op deze gebeurtenissen op het wereldtoneel misschien wel voorstelbaar, maar juist momenten als vandaag zijn voor ons allen ook het moment om afschuw uit te spreken over machtsmisbruik en toepassing van geweld om verschillen van inzicht te beslechten. Het pleidooi voor een betere wereld en het verlangen naar duurzame vrede lijkt een naïef streven te zijn, maar komt in ieder geval al dichterbij door op nationale schaal de democratische rechtsstaat te koesteren. Het systeem van de democratische rechtsstaat staat en valt dan ook bij goed burgerschap. De bereidheid van betrokkenen om zich er actief en constructief voor in te zetten hoort daar onverbrekelijk bij. Ook de bereidheid tot het maken en accepteren van compromissen, het accepteren dat mensen het oneens met elkaar kunnen zijn, de acceptatie van het gezag van de overheden en de acceptatie van de regels van de rechtsstaat zijn essentieel voor een goede ordening van onze samenleving.

Wij hier in Nuenen kunnen en brengen op lokale schaal in praktijk dat mensen die samen gemeenschappen vormen, vreedzaam samenleven zonder onderscheid te maken tussen ras en geloof. Maar natuurlijk is het voor ons allemaal een voortdurende opgave om alert te zijn. Het is ook onze gezamenlijke taak om nieuwe vormen van beleid te vinden die de directe woonomgeving leefbaar houden voor alle inwoners ongeacht hun leeftijd of hun leefstijl.

Dat begrip solidariteit zoals hiervoor benoemd geeft waarborgen voor duurzame vrede en veiligheid waar ook toegepast. Het ligt dan ook aan de basis van de Nederlandse inspanningen in de vredesmissies.

Het herdenken van de gevallenen in de geweldadige oorlogen en conflicten en het vieren van de bevrijding dat wij hier naar traditie doen met onze taptoe heeft heel veel zin. Het bindt mensen op het onderwerp, het geeft stof tot overdenking, het brengt gevoelens over van dankbaarheid en respect jegens mensen ,ook mede-inwoners, die voor het algemeen belang grote persoonlijk risico's liepen en lopen, het wijst de jeugd de weg in de normen en waarden die maatschappelijke continuïteit moeten hebben, het geeft de kans om samen optimisme op te bouwen over de toekomst.

Maar, herdenkingen roepen ook emoties op bij meer direct betrokkenen, familieleden van burgerslachtoffers in onze gemeente, onze Nederlands-Indië veteranen en hun families, verzetsmensen en de veteranen van vredemissies en hun familieleden. Deze dag is er ook voor om die emoties een plaats te geven en respect en waardering te tonen. Uw aller aanwezigheid hier drukt dat uit. Het is een krachtig signaal dat in Nuenen, Gerwen, Nederwetten en Eeneind met eerbied wordt gedacht aan slachtoffers van oorlogs- en geweldshandelingen en dat de betrokkenheid bij de vrede en veiligheidsopgaven van deze tijd groot is.

De betrokkenheid van de Nuenense jongeren is vandaag weer zichtbaar door de hulp die groep 8 van basisschool Het Palet biedt en door de ondersteuning van deze plechtigheid door de esta's van de Rudyard Kiplinggroep.

In stil respect en dankbaarheid aan de bevrijders staan wij hier bij ons monument "Wederopstanding is bevrijding" en gedenken wij de slachtoffers.

Nuenen, 19 september 2008

Mr. W.R. Ligtvoet

Burgemeester van Nuenen c.a.