Grand Theatre producties, SICA en DWA presenteren
Stichting Bewonder/Betsy Torenbos - Hidden Trees
23 | 24 | 25 september in het Grand Theatre Groningen 9 | 10 | 11 oktober in The Talent Factory Den Bosch 15 | 16 | 17 oktober in De Brakke Grond Amsterdam
Grand Theatre producties presenteert de première van Hidden Trees van Bewonder/Betsy Torenbos op woensdag 24 september, 20.30 uur in het Grand Theatre in Groningen. Met vooraf vanaf 19.30 uur een filminstallatie met de complete interviews en na afloop om 22.00 uur een lezing van Homme Wedman, hij is als docent verbonden aan de opleidingen Geschiedenis en Journalistiek van de Rijksuniversiteit Groningen.
De levensverhalen van oude mensen uit heel Europa zijn de bron van Hidden Trees. Voor de camera vertellen zij over liefde, dood, geweld en verzoening. En over de kleine dingen, al haast in de vergetelheid getuimeld. Het toen, het nu en wat intussen kwam vervlochten in een nieuw verhaal. Met moderne dans, (live) muziek en film.
Een geliefde, zeventig jaar geleden in de storm der tijden kwijtgeraakt. De geluiden van het bos. Het scheermes van oom Max. De lange treinreis naar een ander land. 'Heimwee is als golven in de zee: dan zijn ze hoog, dan zijn ze laag. Maar heimwee heb ik altijd gehad. Naar de dierbaren zolang ze er waren, naar de natuur, de cultuur waarin je bent opgegroeid. Naar de plekjes waar je op blote voeten liep, waar je precies wist hoe het mos aanvoelde.'*
Betsy Torenbos, theatermaker en choreografe, realiseert sinds 1998 op verschillende plekken in de wereld theatervoorstellingen gebaseerd op oral history. Eerdere edities vonden plaats in Macedonië, Osaka, Cyprus, Rome, Salzburg, Turkije/Oost-Groningen, Drenthe en Katwijk aan Zee. Concept, interviews, choreografie, regie: Betsy Torenbos * componist: Louis Andriessen * regie-assistentie: Bojan Manusev * multimedia producer: Maurizio Martinucci (TeZ) * scenografie en licht: Yaron Abulafia * camera: Wout Boekelo * dramaturgie: Sophie Kassies. * Hidden Trees is een co-productie van Stichting Be-wonder met SICA, Grand Theatre Groningen en Danswerkplaats Amsterdam. Hidden Trees wordt gefinancierd door het Ministerie van OCW en de Europese Unie in het kader van het Europese Jaar van de Interculturele Dialoog 2008.
di 23 om 20.30 uur try-out & wo 24 om 20.30 uur première & do 25 september 20.30 uur Grand Theatre Groningen elke avond vanaf 19.30 uur filminstallatie met volledige interviews wo 24 en do 25 september vanaf 22.00 uur lezing Homme Wedman
reserveren: Grand Theatre Groningen | Grote Markt 35 | T 050 3140550 |
----------
Het meisje met de mooie ogen
Door Cathelijne Esser
Theatermaker Betsy Torenbos verzamelde levensverhalen van mensen tussen de 75 en 95 jaar oud, afkomstig uit heel Europa. Die verhalen legde ze vast op film en gebruikt ze als inspiratiebron voor theatervoorstelling Hidden Trees. Enkele van de geïnterviewden zullen straks ook op het toneel te zien zijn, zoals de Hongaarse violist Sàndor Nyàri (78).
Beeld: Betsy Torenbos/Tez
Een middag in juni. Sàndor is zojuist gearriveerd bij de dansstudio in zijn woonplaats Amsterdam, waar hij gaat repeteren met Betsy. Die ochtend is hij op Schiphol geland, terug van een bezoek aan zijn geliefde Boedapest, maar Sàndor lijkt verre van vermoeid te zijn. Met zijn smetteloos witte broek, scherp in een plooi gestreken, en een bijpassende blauw-witgebloemde blouse oogt hij startklaar voor een optreden. Hij heeft twee vioolkisten meegenomen. Als musicus heeft hij zijn brood altijd verdiend met optredens in restaurants. 'En ik heb ook gespeeld op Paleis Soestdijk,' glundert hij.
Uit de speakers klinkt een viool, het is muziek die Sàndor zelf speelt. Betsy luistert naar de muziekstukken ze bij de vorige repetitie heeft opgenomen.
'Als je er één zou mogen kiezen, welk muziek-stuk zou je dan willen spelen?' vraagt ze. Straks zal Sàndor dat ene stuk op het podium uitvoeren.
Hij moet er even over nadenken. Er is zoveel om uit te kiezen, een heel repertoire heeft hij nog. 'Het meisje met de mooie ogen,' zegt hij na een tijdje. Dat is een csardas, een Hongaarse dans.
'Ah, de liefde!' zegt Betsy, 'een lied over de liefde, is dat wat je het allerliefst zou willen spelen voor Judith?'
Sàndor knikt.
Judith is Sàndors dochter. Vijfentwintig jaar geleden is ze in Amsterdam vermoord. De dader hebben ze nooit gevonden. 'Ik mocht haar niet meer zien, twee weken hebben ze haar lichaam vastgehouden voor onderzoek.' Sàndor stemt zijn viool en begint te spelen. Een melancholische melodie, hoorbare geschiedenis. In het tweede deel gaat het tempo omhoog, wordt het opgewekter. 'Hoppa!' roept hij bij de slotnoot.
'Ik heb niet voor niets vioolmuziek gekozen voor deze voorstelling'
'Wil je dat langzame deel nog eens spelen?' vraagt Betsy. 'Je moet je voorstellen dat hier een videoscherm staat waarop jijzelf te zien bent. Ga eens voor dat scherm staan? Kijk maar naar jezelf. Bevroren, niet bewegen. En dan dans ik voor Judith. En als ik stop, begin jij met spelen.'
Ze proberen wat Betsy bedacht heeft. Betsy danst, Sàndor kijkt er geconcentreerd naar.
'Begin maar,' zegt Betsy zacht. Sàndor speelt.
Na de repetitie vertelt Betsy: 'Ik heb niet voor niets vioolmuziek gekozen voor deze voorstelling. Een viool ligt heel dicht bij de menselijke stem, het is een mooie link naar oral history, het mondeling overleveren van geschiedenis, waarop Hidden Trees geïnspireerd is.'
www.be-wonder.com