25 sep 2008
Onderdeel: Wageningen UR
De consument lijkt in verwarring door de vele waarschuwingen en
adviezen die over hem worden uitgestort. Om de trend te keren moeten
wetenschap, politiek en media de themaâs voeding en beweging positief
benaderen, met een nadruk op welzijn. Dat is de boodschap die dr.
Lenneke Vaandrager van Wageningen Universiteit zal uitdragen tijdens
het openingssymposium van het festival Food4you in Wageningen.
âGewoonlijk wordt naar de obesogene samenleving gekeken vanuit het
idee van ziekte. Maar wij kijken naar de andere kant: wat maakt dat
sommige mensen gezond eetgedrag vertonen en voldoende bewegen? Het zal
geen verbazing wekken dat het mensen zijn die goed in hun vel zitten.
En dat is ons vertrekpuntâ, stelt Vaandrager. Door gezondheid te
definiëren als welbevinden wordt eetgedrag vanuit een breed
perspectief bekeken, meent de hoofddocent Gezondheid en maatschappij.
Sociale relaties en een duurzame groene omgeving spelen dan een
belangrijke rol.Â
Een voorbeeld zijn de groene, natuurlijke speelplaatsen voor kinderen
waar schommel en wip zijn vervangen door natuurlijke materialen, groen
en water. De kinderen die er spelen bewegen meer en hebben meer lol
dan kinderen die spelen in een speeltuin of sporthal, zo blijkt uit
onderzoek van Agnes van den Berg van Alterra. En in een nog niet
gepubliceerd onderzoek van Alterra vond Sjerp de Vries een zwak
verband tussen buitenspelen in een groene omgeving en overgewicht bij
jongens. In dit onderzoek rapporteerden ouders in een groene omgeving
tevens een betere gezondheid van al hun kinderen, zowel jongens als
meisjes. Buitenspelen lijkt meer te zijn dan alleen energieverbruik.
En al vertaalde het toegenomen welbevinden zich niet altijd in
vermindering van overgewicht, toch is er volgens Vaandrager winst te
halen.
Om resultaat te boeken moeten alle omgevingsfactoren meewerken. Het
Britse kookfenomeen Jamie Oliver liet bijvoorbeeld zien dat het aanbod
gezonde voeding op scholen afhankelijk is van het personeel en dat het
tijd en geld kost om dit te verbeteren. Vaandrager: âEr zit een hele
keten achter en dat maakt het voor het individu moeilijk om te
veranderen. Toch denk ik dat bijvoorbeeld smaaklessen op school heel
zinvol zijn.â
De nadruk moet volgens Vaandrager liggen op de positieve kanten van
eten, bewegen en duurzaamheid. Maar in de obesogene samenlevingÂ
kiezen de media volgens Vaandrager vaak voor de negatieve insteek. Er
wordt ingezoomd op allerlei gezonde stofjes, en tegelijk wordt met een
gij-zult-nietvingertje gezwaaid. In de media wordt van overgewicht
zo'n groot en ingewikkeld probleem gemaakt dat mensen afhaken. Terwijl
de achterliggende boodschap heel eenvoudig is: minder eten en meer
bewegen.
Ook de voedingswetenschap helpt niet mee door de ene dag dit, en de
andere dag het tegenovergestelde te beweren. Volgens Vaandrager
bestaat het gevaar dat mensen de onduidelijkheid als excuus gaan
gebruiken. âHet zal wel, is dan de gedachte bij het volgende advies,
en zo wijzen ze de verantwoordelijkheid voor hun eigen gezondheid af.â
De verantwoordelijkheden moeten weer in balans worden gebracht, meent
Vaandrager. Alleen dan kan het individu de obesogene samenleving aan.
/ MvdH
Food4you
Wageningen UR en Rijn IJssel Vakschool Wageningen verzorgen van 1 tot
en met 5 oktober het festival Food4you. Zaterdag 4 oktober is een
gezinsdag met activiteiten voor alle leeftijden. Tijdens lezingen,
workshops en demonstraties komen onderwerpen aan de orde als âvieze
groente kindvriendelijk klaarmakenâ en 'pimp je immuunsysteem met
paddo's'. IJskoningin Yvonne van Gennip komt het eerste aardappelijsje
ter wereld eten. Op de kinderuniversiteit kunnen acht- tot
twaalfjarigen kennismaken met echte professoren die je van alles
kunnen vertellen over bijvoorbeeld voedselallergie. En de
allerkleinsten kunnen naar de voorstelling Boter, kaas en eieren. Het
volledige programma staat op www.food4you.nl.