6 oktober 2008
FVT: een goede manier om de fitheid te toetsen?
Door: Frank van der Kuyl
Het moge duidelijk zijn, het beroep van politieagent is een baan die
ook fysiek iets van je vraagt. Zo kan er op elke werkdag, vaak op de
onverwachte momenten en in onverwachte situaties, een beroep worden
gedaan op je fitheid. Fitheid op zowel fysiek als mentaal vlak.
Leidt het slepen met de oefenpop tot rugklachten?
Het op peil houden van de conditie is, in combinatie met een gezonde
voeding, dan ook van belang voor iedere man of vrouw in het blauw. Het
is immers van directe invloed op je eigen veiligheid, maar ook zeker
die van jouw collega's. Vraag blijft, wat is de beste manier om de
fitheid van een politieagent te toetsen?
De Fysieke Vaardigheids Toets, voortgekomen uit de CAO 2005-2007, leek
daarop lange tijd het antwoord. Het afleggen van de in 2007 invoerde
toets heeft recent echter tot een aantal ernstige ongevallen geleid.
Zo liepen bijvoorbeeld enkele collega's, onder andere door het slepen
met de oefenpop, ernstige rugklachten op. De werkgroep Fit en Gezond
is verantwoordelijk voor het opzetten en coördineren van de FVT.
Tussen januari 2007 en mei 2008 rapporteerde zij landelijk 24
incidenten op een totaal van ruim veertienduizend deelnemers. Een
kleine kans van 0,17 procent op een ongeluk dus, maar minder `klein'
als het jezelf of een directe collega betreft.
Ter discussie
Zowel binnen als buiten de politie staat de jaarlijks af te leggen
fitheidstoets daardoor ter discussie. Belangrijk daarbij is het feit
dat de FVT (volgens de huidige planning) per 1 januari 2009 verplicht
wordt voor alle RTGP-plichtige agenten (Regeling Toetsing
Geweldsbeheersing Politie). Dit zijn ongeveer 39.000 collega's die
vooral uitvoerende taken hebben en wapendragend zijn. Aan het niet
succesvol afleggen van de fysieke toets kunnen vanaf 2012 ook
rechtspositionele consequenties zitten.
Fysieke Vaardigheids Toets
De FVT bestaat, naast het invullen van twee vragenlijsten, uit het
afleggen van een parcours in een gymzaal. Een traject van vijf
verschillende ronden dat zo veel mogelijk op de dagelijkse praktijk
van het politiewerk lijkt. De onderdelen zijn dan ook gebaseerd op
vier reguliere politieactiviteiten: achtervolging te voet
(arresteren/rennen), onder controle brengen van een verdachte
(arresteren/aanhouden), het handmatig verplaatsen van zware objecten
(duwen, trekken, slepen en tillen) en het handmatig verplaatsen van
personen (o.a. hulp verlenen).
De toets is zo opgezet dat deelnemers snel moeten schakelen tussen
verschillende soorten lichamelijke inspanning. Zo komt een deelnemer
op de route meerdere springkasten, een duw- en trekkar, gewichtsballen
en een oefenpop tegen. Deze vaste onderdelen komen in elke ronde
terug, maar wel op steeds verschillende manieren. De duw- en trekkar
dient bijvoorbeeld ook snel tot stilstand te worden gebracht. Het
parcours (226,5 meter) moet door een deelnemer uiteindelijk binnen
vier minuten worden afgelegd. Deze tijdsnorm is nog in ontwikkeling en
zal waarschijnlijk in de toekomst nog worden bijgesteld. Zo komen er
waarschijnlijk verschillende tijdslimieten voor een man of een vrouw
en voor de verschillende leeftijdsklassen.
Verhaal met twee kanten
De FVT is aan de Politieacademie al enkele jaren vaste kost als
selectietest voor aspirant agenten. ACP-lid Kimberly Flantua, agent in
opleiding, legde de fysieke toets in 2008 ook af. De 21-jarige KLPD-er
(Spoorwegpolitie) is erg positief over de fysieke toets. "Ik vind het
erg belangrijk om als politieagente een goede conditie te hebben, dat
is gewoon nodig in dit vak. Op school word je daar goed in getraind,
maar het is wel belangrijk om het zelf goed bij te houden. Zeker
wanneer er van school geen sprake meer is. Ikzelf heb de test niet als
vervelend of gevaarlijk ervaren en als `jonge' politieagente ben ik er
wel van overtuigd dat ik die test makkelijk moet kunnen afleggen."
De jonge collega heeft echter ook oog voor de andere kant van het
verhaal. "Toch kan ik het me voorstellen dat oudere collega's hier
moeite mee gaan hebben, evenals de collega's die geen straatfunctie
hebben. Aan dit verhaal zitten dus twee kanten. De conditie moet er
zijn, maar misschien is dit niet de juiste test voor de collega's waar
ik het net over had."
Geen voorbarige conclusies
De ACP heeft nog geen definitieve conclusies getrokken over de FVT.
Wel is er met minister Ter Horst en de andere bonden uitvoerig
gesproken over de toets en zeker ook de recente ongevallen hiermee.
Tussen alle betrokken partijen is inmiddels overeengekomen dat er voor
1 januari 2009 een evaluatie zal plaatsvinden van de resultaten en
ervaringen met de FVT tot op heden. Daar zullen onder andere de
uitkomsten van een TNO-onderzoek, de bevindingen van de
Arbeidsinspectie met betrekking tot de ongevallen van de afgelopen
tijd en een quickscan in de korpsen in worden meegenomen. "Wij willen
eerst de resultaten van deze evaluatie afwachten, maar de uitkomst
ervan kan invloed hebben op het al dan niet verplicht invoeren van de
test per 1 januari 2009. Ligt bijvoorbeeld de oorzaak van de recente
ongevallen bij de test zelf, dan moet de FVT direct worden opgeschort.
Ligt de oorzaak ergens anders, dan zal die oorzaak moeten worden
aangepakt", aldus voorzitter Gerrit van de Kamp.
Eigen tijd of werktijd
De criteria van de FVT staan voor de ACP ook nog niet definitief vast.
"Wat nu moet gebeuren is dat we alle collega's in een positie krijgen
dat ze aan de eisen kunnen voldoen. Wat ons betreft, komen er
specifieke programma's voor degenen die de test op dit moment niet
halen. De discussie of dit in de eigen tijd of werktijd moet
plaatsvinden, moet nog worden gevoerd. Wij vinden dat er sprake is van
een gedeeld belang: de collega moet fris en verantwoord de eindstreep
halen en de werkgever heeft er belang bij dat de werknemer dat zo
gezond en fit mogelijk doet. Wat ons betreft zal de werkgever daarvoor
tijd moeten vrijmaken, zeker in de aanloopfase naar 2012, wanneer het
niet halen van de test rechtspositionele gevolgen gaat krijgen. Dat
zal dus de inzet van onderhandelingen zijn."
---
Politiebond ACP