9 okt 2 008

P.J.C. Gabriël, Watermolen

Schilderijen kunnen discussies over landschapsinrichting aanzwengelen en helpen cultuurhistorische landschappen te behouden. Dat menen onderzoekers van de onderzoeksinstituten Alterra en het LEI van Wageningen UR. Ze zijn betrokken bij het project Haagse School Outdoors. In de regio Haaglanden staan sinds 30 september op zes locaties panelen met schilderijen uit de Haagse School.

âDe landschappelijke idealen van de Haagse School, een stroming uit de tweede helft van de negentiende eeuw, oogstten internationaal succes. Ook in het buitenland worden onze schilders en landschappen bewonderdâ, vertelt Ernst Bos, onderzoeker van het LEI. âMaar wat er van die landschappen over is, is minimaal. Door dat te laten zien, benadruk je de cultuurhistorische waarde.â

Als we deze oude inspiratiebron goed conserveren, behouden we onze nationale culturele identiteit als land van landschapsschilders, zegt Bos. âDat biedt bovendien kansen voor verbrede landbouw en recreatie. Regio Haaglanden kan zich profileren als het Toscane van het noorden. Geen enkele regio van zoân kleine omvang is zo vaak geschilderd.â

In samenwerking met de Dienst Landelijk Gebied legden dr. Ernst Bos en drs. Pat van der Jagt, onderzoekster bij Alterra, beeldmateriaal uit Haaglanden van vroeger en nu naast elkaar. âHet weidse landschap is helemaal verdwenen. De afgesneden molen van Jacob Maris aan de Noord West Buitensingel is te herkennen aan de kade. Maar waar vroeger de molen stond, staat nu een friettentâ, vertelt Van der Jagt. Kasteel Binckhorst, vastgelegd door schilder Louis Apol, valt inmiddels helemaal weg door de kantoorgebouwen eromheen. Slechts enkele locaties zijn nog vrijwel onaangetast, zoals het landschap op Watermolen in de polder de Leidsche Dam van Paul Gabriël.

Regio Haaglanden raakte geïnteresseerd in het project en besloot zes panelen op locatie te plaatsen. Ze staan een maand lang op plekken waar veel fietsers en wandelaars langskomen. âDit is een pilot om de belangstelling te polsenâ, aldus Van der Jagt. Er komt nu een onderzoek met behulp van studenten van Van Hall Larenstein. âWe gaan mensen interviewen en hun reacties peilen. De beelden van toen vormen een kapstok om in gesprek te komen over het landschap. Je krijgt mensen makkelijker aan het praten als je aan beelden refereert.â

Als de bevindingen gunstig zijn, krijgen de schilderijen een permanente plaats in het landschap. Daarnaast praten de wetenschappers in een workshop met kunsthistorici en bestuurders uit de regio over de Haagse school als inspiratiebron voor landschapsbeleid en -inrichting. De workshop vindt plaats in Panorama Mesdag. Van der Jagt: âDeze plek vertegenwoordigt het gedachtegoed van de Haagse school en krijgt nu postuum een rol in het regionale landschapsdebat.â / Alexandra Branderhorst

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie archief op http://www.resource-online.nl