16 oktober 2008
Pakket maatregelen leidt tot fors minder dodehoekongevallen
De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid SWOV stelt
na onderzoek dat het wel degelijk mogelijk is het aantal
dodehoekongevallen fors te verminderen. Dit kan door een pakket van
korte- en langetermijnmaatregelen door te voeren.
Op korte termijn kan een samenhangend pakket van vier maatregelen er
voor zorgen dat het aantal dodehoekongevallen tussen vrachtauto's en
kwetsbare verkeersdeelnemers vermindert. Het gaat hierbij om:
1. Een scheiding van fietsers en vrachtauto's op plekken waar
vrachtauto's rechts af kunnen slaan. Dit kan met behulp van
verkeerstechnische maatregelen zoals de (afstand tot)
stopstrepen/haaientanden.
2. Een gedragscode voor fietsers over de plek waar zij zich wel en
niet moeten bevinden ten opzichte van de vrachtauto. Hiervoor moet
een voorlichtingscampagne opgezet worden.
3. Het inbouwen van een extra check door de vrachtautochauffeur
waarbij hij gebruik moet maken van de voorzichtspiegel of
voorzichtcamera. Deze nacontrole moet deel gaan uitmaken van de
rijopleiding en nascholing voor vrachtautochauffeurs.
4. Alle vrachtauto's moeten uitgerust zijn met een nieuw
voorzichtsysteem, ook vrachtwagens van vóór 2007.
Voor de lange termijn stelt de SWOV voor een meer structurele
oplossing nader te onderzoeken, waarbij het niet meer mogelijk is dat
vrachtauto's en kwetsbare verkeersdeelnemers elkaar ontmoeten. Om deze
scheiding te realiseren is het nodig zwaar vrachtverkeer alleen toe te
laten op het hoofdwegennet waaraan bijvoorbeeld distributiecentra zijn
gelegen. Op het onderliggend wegennet komt dan alleen licht
vrachtverkeer.
Het invoeren van bovenstaande maatregelen is de belangrijkste
aanbeveling in het onderzoeksrapport De toedracht van
dodehoekongevallen en maatregelen voor de korte en lange termijn; Een
ongevallenanalyse over de jaren 1997-2007, verkeersobservaties en
enquêtes onder fietsers en vrachtautochauffeurs van de SWOV.
De laatste vier jaar vielen gemiddeld 15 doden per jaar onder fietsers
door een dodehoekongeval met een vrachtauto, een klein aandeel in het
totaal aantal dodelijke slachtoffers maar het betreft ernstige
ongevallen die goeddeels vermijdbaar zijn.
Uit het onderzoek blijkt dat er drie hoofdtoedrachten zijn van
dodehoekongevallen:
1. (Hoge) vrachtauto's van vóór 2007 bieden vrachtautochauffeurs geen
zicht op fietsers voor en rechts voor hun cabine; voor nieuwe
vrachtauto's geldt dit wel, maar dit zicht wordt nog onvoldoende
benut.
2. Vrachtautochauffeurs zien fietsers rechts naast hun cabine over
het hoofd door niet-adequaat gebruik van de rechterspiegels of
door slecht afgestelde spiegels.
3. Fietsers maken niet altijd verstandig gebruik van het recht op
voorrang. Rechts afslaande vrachtauto's moeten fietsers weliswaar
voorrang verlenen, maar fietsers moeten op gepaste wijze gebruik
maken van hun voorrangsrecht.
Genoemde maatregelen bieden hiervoor oplossingen.
Een van de aanleidingen voor dit unieke onderzoek was een discussie in
de Tweede Kamer over de dodehoekproblematiek. Analyses van ernstige
dodehoekongevallen in de periode 1997 tot en met 2006 en
processen-verbaal uit 2006 en 2007 vormen de basis van het onderzoek.
Deze gegevens zijn aangevuld met enquêtegegevens van fietsers die
gewond zijn geraakt bij dodehoekongevallen en vrachtautochauffeurs die
bij dodehoekongevallen betrokken waren. Ook hebben de onderzoekers
verkeersobservaties verricht.
Om inzicht te krijgen in de manier waarop fietsers en
vrachtautochauffeurs in de dagelijkse praktijk omgaan met de
dodehoekproblematiek zijn beide groepen weggebruikers geïnterviewd.
Daarnaast is gekeken naar de dagelijkse verkeerssituatie en het gedrag
van vrachtautochauffeurs in de cabine.
In het onderzoek zijn ook producten die bedoeld zijn om
dodehoekongevallen te voorkomen tegen het licht gehouden. De SWOV doet
de aanbeveling een systeem dat fietsers detecteert nader te
onderzoeken. Het gaat om een signaleringssysteem met behulp van
bijvoorbeeld radar dat de chauffeur op de aanwezigheid van fietsers
attendeert.
++++++++++++++++++++++++++++
Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid