Brussel, 15 oktober 2008
Antitrust: Commissie legt bananenleveranciers een geldboete op van 60,3
miljoen euro wegens het organiseren van een prijskartel
De Europese Commissie is tot de bevinding gekomen dat de bananenimporteurs
Chiquita, Dole en Weichert tussen 2000 en 2002 in strijd met het in het
EG-Verdrag vervatte verbod op kartels en restrictieve praktijken (artikel
81) aan een kartel hebben deelgenomen. De Commissie heeft daarom aan Dole en
Weichert in totaal 60 300 000 aan geldboeten opgelegd. De kartelleden
coördineerden de vaststelling van hun prijsnoteringen voor bananen in acht
EU-lidstaten. Ten tijde van de inbreuk handelde Weichert hoofdzakelijk in
bananen van het merk Del Monte. Aan Chiquita werd geen boete opgelegd omdat
deze onderneming informatie aan de Commissie verstrekte op basis waarvan zij
het onderzoek kon inleiden. De aan Dole en Weichert opgelegde boeten werden
met 60% verlaagd met het oog op de bijzondere omstandigheden van de zaak,
waaronder de specifieke regelgeving die destijds op de bananenmarkt van
toepassing was. Een extra boetevermindering van 10% werd aan Weichert
toegekend omdat deze onderneming bij een deel van het kartel niet betrokken
was. Del Monte wordt hoofdelijk aansprakelijk gehouden voor de aan Weichert
opgelegde geldboete omdat de onderneming ten tijde van de inbreuk de
zeggenschap over Weichert had. Het kartel betrof Oostenrijk, België,
Denemarken, Finland, Duitsland, Luxemburg, Nederland en Zweden, waar de
gecombineerde detailhandelswaarde van de in 2002 verkochte bananen circa 2,5
miljard euro beliep.
Commissaris Neelie Kroes (Concurrentie) verklaarde: "De Europese
consumenten geven jaarlijks aanzienlijke bedragen uit aan bananen. Het
is volkomen onaanvaardbaar dat ondernemingen op deze manier afspraken
hebben gemaakt over de prijzen en de betrokken ondernemingen moeten
dan maar kwaadschiks leren dat de Commissie dit soort gedrag niet zal
toelaten."
Bananen worden het gehele jaar door een groot deel van de consumenten
in de EU gekocht. De consumptie van bananen in de acht betrokken
lidstaten beliep ongeveer 1,6 miljoen ton in 2002, met een geschatte
detailhandelswaarde van circa 2,5 miljard euro.
De Commissie startte haar onderzoek in april 2005 nadat Chiquita had
verzocht om immuniteit op grond van de clementieregeling van 2002 (zie
IP/02/247 en MEMO/02/23) en de Commissie hield onaangekondigde
inspecties in de lokalen van verscheidene bananenimporteurs.
Het kartel
De bananensector is georganiseerd in weekcyclussen. Gedurende de
periode in kwestie stelden de importeurs van leidende bananenmerken in
de acht EU-lidstaten, die hun ingevoerde goederen voornamelijk via
Noord-Europese havens ontvangen, op donderdagochtend hun
referentieprijs (hun "prijsnotering") voor de volgende week vast en
maakten deze vervolgens bekend. Talrijke keren gedurende de periode
van drie jaar vonden er bilaterale telefoongesprekken tussen de
ondernemingen plaats, meestal de dag voordat zij hun prijs
vaststelden. Tijdens deze gesprekken bespraken de ondernemingen hun
voornemens op het gebied van prijszetting of kondigden zij deze aan:
hoe zij de prijsontwikkeling zagen dan wel of zij voornemens waren de
prijsnotering te handhaven, te verhogen of te verlagen.
Boetes
Clementiekorting (in %)
Clementiekorting (EUR)
Geldboete* (EUR)
Chiquita, VS
100
83 200 000
0
Dole, VS
0
0
45 600 000
Del Monte/Weichert, VS en Duitsland
0
0
14 700 000
TOTAAL
60 300 000
(*) Rechtspersonen binnen de onderneming kunnen hoofdelijk
aansprakelijk worden gesteld voor de betaling van de geldboete.
Schadeclaims
Particulieren of ondernemingen die van concurrentiebeperkende
praktijken zoals in deze zaak te lijden hebben, kunnen de zaak voor de
nationale rechter brengen en schadevergoeding eisen. Zowel de
rechtspraak van de EU-rechter als Verordening (EG) nr. 1/2003
bevestigen dat een beschikking van de Commissie voor de nationale
rechter als bindend bewijsmateriaal kan worden gebruikt dat de
praktijken hebben plaatsgevonden en verboden waren. Zelfs indien de
Commissie de betrokken ondernemingen geldboeten heeft opgelegd, kunnen
toch schadevergoedingen worden toegekend zonder dat deze hoeven te
worden verlaagd omdat de Commissie al een geldboete heeft opgelegd.
Over schadeclaims in antitrustzaken is een witboek gepubliceerd (zie
IP/08/515 en MEMO/08/216). Meer informatie over het witboek, met onder
meer de publiekssamenvatting, is te vinden onder:
http://ec.europa.eu/comm/competition/antitrust/actionsdamages/document
s.html
Voor meer informatie over de strijd van de Commissie tegen kartels,
zie MEMO/08/623.
European Union