14368/08
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE
Brussel, 16 oktober 2008
(OR. fr)
14368/08
COCL 4
INGEKOMEN DOCUMENT
van: het voorzitterschap
aan: de delegaties
Betreft: EUROPESE RAAD VA BRUSSEL
15 EN 16 OKTOBER 2008 CONCLUSIES VA HET VOORZITTERSCHAP
Hierbij gaan voor de delegaties de conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad van
Brussel (15 en 16 oktober 2008).
De Europese Raad is op 15 en 16 oktober 2008 bijeengekomen in een context die wordt gemarkeerd
door de internationale economische en financiële crisis. De Europese Raad heeft het vaste
voornemen geuit gecoördineerd en alomvattend op te treden om het Europese financiële stelsel en
de depositohouders te beschermen. De Europese Raad heeft herhaald dat het streven is nog dit jaar
een globaal akkoord over het dossier "energie/klimaatverandering" tot stand te brengen. Hij heeft
afgesproken dat het tempo van de werkzaamheden betreffende energiezekerheid wordt opgevoerd.
Hij heeft het Europees pact inzake immigratie en asiel aangenomen. Op het gebied van de externe
betrekkingen heeft hij de balans opgemaakt van de uitvoering door Rusland van het akkoord van
8 september, de toestand in Georgië en de betrekkingen van de EU met haar oostelijke buurlanden.
De Europese Raad hoorde de analyse van de Ierse minister-president aan over het in Ierland
gehouden referendum over het Verdrag van Lissabon; hij zal in december op dit punt terugkomen.
De Europese Raad heeft zijn goedkeuring gehecht aan de samenstelling van de Reflectiegroep
betreffende de toekomst van de Unie.
º
º º
De bijeenkomst van de Europese Raad is voorafgegaan door een uiteenzetting van de heer
Hans-Gert Pöttering, voorzitter van het Europees Parlement, na afloop waarvan een gedachtewisseling
plaatsvond.
º
º º
ECOOMISCHE E FIACIËLE TOESTAD
1. Geconfronteerd met de financiële crisis, verklaart de Europese Raad zich vastbesloten om met
een compleet, gecoördineerd optreden te werken aan het herstel van de goede werking van het
financiële stelsel, de normale, efficiënte financiering van de economie aldus te verzekeren, en
de weg naar groei en werkgelegenheid terug te vinden.
2. De Europese Raad is verheugd over de maatregelen die de Europese Centrale Bank en de
betrokken nationale centrale banken sedert de aanvang van de financiële crisis hebben
genomen, en over de goede coördinatie met de centrale banken van de partnerlanden. De
liquiditeit van het financiële stelsel zal door alle autoriteiten worden gewaarborgd, teneinde
het vertrouwen en de stabiliteit in stand te houden.
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 2
L
3. De Europese Raad is ingenomen met het plan d.d. 12 oktober voor een gecoördineerd
optreden van de landen van de eurozone, en onderschrijft de beginselen ervan1. Ook de
maatregelen die de lidstaten, ongeacht of zij al dan niet deel uitmaken van de eurozone, in
overeenstemming met de beginselen van het plan en met inachtneming van het Verdrag
hebben getroffen, worden door de Europese Raad toegejuicht. De nationale maatregelen die
de Commissie reeds heeft goedgekeurd, blijven van toepassing. De Europese Raad doet een
beroep op de lidstaten om erop toe te zien dat de maatregelen die zij verder zullen treffen
eveneens recht doen aan deze beginselen, en om rekening te houden met het effect dat hun
beslissingen op de andere lidstaten kunnen hebben.
4. De Europese Raad geeft nogmaals de verzekering dat in alle omstandigheden de maatregelen
zullen worden genomen die nodig zijn om de stabiliteit van het financiële stelsel te handhaven,
de grote financiële instellingen te ondersteunen, faillissementen te voorkomen en de
spaardeposito's te beschermen. Deze maatregelen zijn met name bedoeld om, in overleg met
de centrale banken en de toezichthoudende overheden, ervoor te zorgen dat de financiële
instellingen over voldoende liquiditeiten beschikken, vlotter van geld kunnen worden
voorzien, en kapitaalmiddelen ontvangen om de economie op normale wijze te kunnen blijven
financieren. Hij is van oordeel dat de steunmaatregelen voor noodlijdende financiële
instellingen vergezeld moeten gaan van maatregelen om de belastingbetaler te beschermen,
bestuurders en aandeelhouders voor hun verantwoordelijkheid te plaatsen en de legitieme
belangen van de andere marktdeelnemers te beschermen.
5. Gelet op de uitzonderlijke omstandigheden, moeten de Europese regels ook verder snel en
flexibel kunnen worden toegepast. De Europese Raad is het ermee eens dat de Commissie in
die geest de regels van het concurrentiebeleid toepast, met name op de staatssteun, waarbij de
beginselen van de interne markt en van de regeling staatssteun toegepast blijven worden.
1 Doc. 14239/08.
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 3
L
6. Om in crisissituaties snel en doeltreffend te kunnen reageren, wordt een informeel alarm-,
informatie-uitwisselings- en evaluatiemechanisme opgezet (de financiële-crisiscel). In dit
mechanisme zullen vertegenwoordigers van het fungerend voorzitterschap, de voorzitter van
de Commissie, de president van de ECB (samen met de andere Europese centrale banken), de
voorzitter van de Eurogroep en van de regeringen van de lidstaten plaatsnemen. Het zal
gebaseerd zijn op de bestaande administratieve structuren, zal te allen tijde door een lidstaat,
die met een crisis te kampen heeft, in gang kunnen worden gezet en zal de instellingen en alle
lidstaten terstond van vertrouwelijke informatie voorzien. Hierdoor zal ook kunnen worden
gewaakt over de degelijke coördinatie van de genomen of te nemen maatregelen. De Europese
Raad verzoekt de Raad om zo snel mogelijk de nadere bepalingen voor de samenstelling en de
werking van de financiële-crisiscel op te stellen.
7. Om het vertrouwen in het financiële en bancaire stelsel en de bescherming van de belangen
van depositohouders en beleggers te vrijwaren, is een vereiste eveneens dat de financiële
instellingen de aanbevelingen inzake transparantie van hun verplichtingen en risico's
nauwgezet toepassen.
8. De Europese Raad benadrukt dat het toezicht op de Europese financiële sector, met name de
grensoverschrijdende groepen, moet worden verscherpt en dat de routekaart van de ECOFINRaad
dringend moet worden uitgevoerd, zodat de coördinatie van het toezicht op Europees
niveau beter wordt. De Europese Raad juicht in dit verband toe dat de Commissie een groep
op hoog niveau heeft ingesteld. De Europese Raad verzoekt de nationale toezichthouders in
eerste instantie minstens één maal per maand bijeen te komen om informatie uit te wisselen.
De Europese Raad beaamt dat het tempo van de lopende besprekingen over de versterking
van de stabiliteitsregels, waaronder de richtlijn inzake de kapitaalvereisten voor banken, moet
worden opgevoerd.
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 4
L
Voorts wenst de Europese Raad dat het komende wetgevingsvoorstel van de Commissie ter
versterking van het kader voor ratingbureaus en het Europees toezicht daarop snel wordt
behandeld. Hij pleit voor snelle beslissingen over de uitwerking van Europese depositogarantieregels
teneinde de spaarders te beschermen. De Europese Raad verheugt zich over het
genomen besluit inzake de standaarden voor jaarrekeningen en de uitlegging daarvan ten
behoeve van financiële instellingen.
De Europese Raad roept voorts op tot een meer algemeen beraad, met de internationale
partners, over de gevolgen van waarderingsmethoden gebaseerd op de reële en de
marktwaarde voor de financiële instellingen en de markt, met inbegrip van de procyclische
effecten die ervan uitgaan.
9. Om lessen te trekken uit de crisis en het vertrouwen van het publiek te herstellen, dringt de
Europese Raad er met klem op aan dat er voor alle actoren in het financiële stelsel, en met
name in de bankensector, een verantwoordingsplicht komt. Hij benadrukt dat de reële
prestaties van managers en bestuurders tot uitdrukking moeten komen in hun beloning,
inclusief de vergoedingen bij vertrek ("gouden parachute"), die in verhouding moeten staan
tot de daadwerkelijke bijdrage van de bestuurder of manager aan het succes van de
onderneming. Evenmin mogen de voordelen uit aandelenopties noch de beloningsregeling,
met name in de financiële sector, het nemen van buitensporige risico's of een extreme
gerichtheid op kortetermijndoelstellingen in de hand werken. De Europese Raad roept de
lidstaten ertoe op te ijveren voor de toepassing van deze beginselen en verzoekt de Raad om
hem nog dit jaar over de genomen beslissingen verslag uit te brengen.
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 5
L
10. Los van de financiële sector, onderstreept de Europese Raad dat hij vastberaden is de nodige
maatregelen te nemen voor het ondersteunen van de groei en de werkgelegenheid. Hij
verzoekt de Commissie vóór het einde van het jaar aangepaste voorstellen te formuleren, met
name om het internationale concurrentievermogen van de Europese industrie te vrijwaren. De
Europese Raad benadrukt dat de voortzetting van de structurele hervormingen belangrijker is
dan ooit om in Europa een terugkeer naar groei en meer werkgelegenheid te bewerkstelligen.
Ondersteuning van de economische activiteit vereist toereikende financiering. De Europese
Raad is ingenomen met het besluit van de Europese Investeringsbank om 30 miljard euro uit
te trekken ter ondersteuning van de Europese kleine en middelgrote ondernemingen en looft
haar toezegging om haar capaciteit voor deelneming in infrastructuurprojecten te verhogen.
Hij roept de EIB op een groter deel van het risico van de financiering van de kleine en
middelgrote ondernemingen voor haar rekening te nemen.
11. Het begrotingsbeleid moet blijven passen in het kader van het herziene stabiliteits- en
groeipact; wel moet de toepassing daarvan aansluiten bij de uitzonderlijke omstandigheden
waarin wij verkeren, conform de geldende voorschriften.
12. De Europese Unie moet samen met haar internationale partners werken aan een werkelijke en
volledige hervorming van het internationale financiële stelsel, met als uitgangspunt de
beginselen transparantie, soliditeit van het bankwezen, verantwoordelijkheid, integriteit en
mondiaal bestuur. Doel is het nemen van spoedige besluiten over transparantie, mondiale
reguleringsnormen, grensoverschrijdend toezicht en crisisbeheer, het voorkomen van
belangenconflicten en de totstandbrenging van een systeem voor vroegtijdige waarschuwing,
teneinde aldus in ieder land het vertrouwen van spaarders en beleggers te wekken. De Unie
zal in overleg met haar voornaamste partners en de betrokken internationale financiële
instellingen snel passende initiatieven ontplooien. Deze initiatieven zullen grondig worden
voorbereid in het kader van de EU.
13. De Europese Raad verklaart zich solidair met de inspanningen van IJsland, dat door de EEROvereenkomst
hecht in de interne EU-markt is geïntegreerd en de steun van de internationale
gemeenschap nodig heeft; hij verwacht van IJsland dat het zijn internationale verplichtingen
nakomt.
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 6
L
14. De Europese Raad heeft nota genomen van het verslag over de volatiliteit van de aardolieprijzen
dat het voorzitterschap in samenwerking met de Commissie heeft opgesteld. Hij
verzoekt de Raad zijn besprekingen over deze kwestie snel voort te zetten en vraagt
voorshands de Commissie de maatregelen te treffen die nodig zijn om de transparantie van de
commerciële olievoorraden en, in het bijzonder samen met de Europese Investeringsbank, de
energie-efficiëntie te bevorderen.
VERDRAG VA LISSABO
15. De Europese Raad herinnert aan zijn conclusies van juni 2008. Hij heeft kennis genomen van
de analyse van de Ierse eerste minister, de heer Brian Cowen, over de resultaten van het
referendum betreffende het Verdrag van Lissabon. De Ierse regering zal verder overleg plegen
om een bijdrage te leveren tot een uitzicht op een oplossing van de situatie. Op basis daarvan
is de Europese Raad overeengekomen tijdens zijn bijeenkomst van december 2008 op deze
aangelegenheid terug te zullen komen om de elementen van een oplossing en de verder te
volgen gemeenschappelijke weg te bepalen.
EERGIE E KLIMAATVERADERIG
16. De Europese Raad bevestigt vastbesloten te zijn om zich te houden aan de ambitieuze
verbintenissen inzake klimaat- en energiebeleid die hij in maart 2007 en in maart 2008 is
aangegaan. In dat verband verzoekt hij het voorzitterschap en de Commissie tijdens de
komende weken intensief te werken om de Europese Raad in staat te stellen in december 2008
een besluit te nemen over passende oplossingen voor de uitdagingen die bij de toepassing
rijzen ten aanzien van alle sectoren van de Europese economie en alle lidstaten, rekening
houdend met hun specifieke situatie, met inachtneming van een bevredigende kosteneffectiviteit
die aan strikte normen beantwoordt.
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 7
L
EERGIEZEKERHEID
17. De energievoorzieningszekerheid is voor de Europese Unie een prioriteit. Zij vergt
verantwoordelijkheidszin en solidariteit van alle lidstaten. De Europese Raad besluit derhalve,
rekening houdend met een door het voorzitterschap1 voorgelegd rapport, de lopende
werkzaamheden te intensiveren, en daartoe de volgende beleidslijnen vast te stellen en de
Commissie te verzoeken om, voor zover nodig, voorstellen of initiatieven in te dienen inzake:
a) de afronding, vóór het eind van de zittingsperiode, van het pakket wetgevingsmaatregelen
betreffende de interne elektriciteits- en gasmarkt;
b) de versnelde uitvoering van het Europees actieplan voor energie-efficiëntie en van het
strategisch plan voor energietechnologie;
c) de vastberaden voortzetting van de diversifiëring van energiebronnen, waartoe de
maatregelen van het pakket energie/klimaat rechtstreeks zullen bijdragen;
d) de bevordering van een betere marktwerking, met name door meer transparantie over de
bewegingen en voorraden en informatie-uitwisseling over de behoeften en de energierijkdommen
op lange termijn;
e) de uitwerking van crisismechanismen om het hoofd te bieden aan tijdelijke
onderbrekingen van de voorziening;
f) de versterking en voltooiing van de kritieke infrastructuren, met name de trans-Europese
energienetwerken en de terminals voor vloeibaar aardgas. Bijzondere aandacht zal
uitgaan naar de interconnecties en de aansluiting van de meest afgelegen landen in
Europa, de aansluiting van de Europese netwerken op de voorzieningsinfrastructuur en
de noodzaak om zowel de bronnen als de routes te diversifiëren. De Europese Raad
steunt het initiatief van de Commissie om een actieplan op te stellen teneinde de
interconnecties in het Baltisch gebied sneller tot stand te brengen. Nog dit jaar zal
hiervoor een tijdpad worden opgesteld;
1 Doc. 14090/08
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 8
L
g) op energiegebied de betrekkingen van de Unie met de productie- en doorvoerlanden
ontwikkelen, met het oog op stabiliteit van de voorziening en diversifiëring van
energiebronnen en bevoorradingsroutes. In dit verband is de Europese Raad ingenomen
met de initiatieven van diverse lidstaten op het gebied van de energiezekerheid, in het
bijzonder de bijeenkomst met de landen van de Kaspische Zee en de doorvoerlanden,
die in het voorjaar van 2009 door het Tsjechische voorzitterschap zal worden
georganiseerd.
18. De Europese Raad zal tijdens zijn bijeenkomst in maart 2009 op dit punt terugkomen om de
gemaakte vorderingen te evalueren, mede in het licht van de toekomstige strategische energieevaluatie
van de Commissie, en dan de nodige beslissingen nemen.
EUROPEES PACT IZAKE IMMIGRATIE E ASIEL
19. De Europese Raad heeft het Europees pact inzake immigratie en asiel aangenomen1, waarin
de Europese Unie en haar lidstaten zich ertoe verbinden om ten aanzien van de belangen en de
kansen op migratiegebied een rechtvaardig, doeltreffend en samenhangend beleid te voeren.
Het pact vormt voor de Unie en haar lidstaten voortaan het fundament van een gemeenschappelijk
immigratie- en asielbeleid dat is ingegeven door een geest van solidariteit tussen
de lidstaten en van samenwerking met derde landen. Dit gemeenschappelijk beleid moet
geschraagd worden door een goed beheer van de migratiestromen, in het belang van de
gastlanden maar ook van de landen van oorsprong en van de migrant zelf.
20. De in het Pact genoemde basisbeginselen worden nader uitgewerkt middels een reeks
maatregelen die onverwijld op het niveau van de Europese Unie en op nationaal niveau
moeten worden uitgevoerd. Die beginselen zullen voorts ook het uitgangspunt vormen van het
toekomstige werkprogramma van de Europese Unie dat de Commissie in mei 2009 zal
voorstellen en waaraan tijdens het Zweedse voorzitterschap de laatste hand zal worden
gelegd. De uitvoering van het Pact zal jaarlijks door de Europese Raad worden besproken,
voor het eerst door de Europese Raad in juni 2010.
1 Doc. 13440/08.
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 9
L
FOLLOW-UP VA DE EUROPESE RAAD VA 1 SEPTEMBER 2008
21. De Europese Raad neemt er met voldoening nota van dat de Russische troepen zich uit de aan
Zuid-Ossetië en Abchazië grenzende gebieden hebben teruggetrokken - als bijkomende
wezenlijke stap bij de uitvoering van de akkoorden van 12 augustus en 8 september -, en dat
in Genève de in die akkoorden afgesproken internationale besprekingen zijn begonnen. De
Europese Raad verzoekt de Commissie en de Raad om een volledige en grondige evaluatie
van de betrekkingen tussen de EU en Rusland voort te zetten in het vooruitzicht van de
volgende topontmoeting, die op 14 november aanstaande gepland is in Nice. Bij de
voortzetting van de onderhandelingen over een nieuwe partnerschapsovereenkomst met
Rusland zal daarmee rekening worden gehouden.
22. De Europese Unie is vastbesloten om, met name via haar nabuurschapsbeleid, het streven van
de oostelijke buurlanden naar modernisering van de economie en naar democratisering te
blijven ondersteunen. De Europese Raad benadrukt in dit verband het belang van de uitkomst
van de top EU-Oekraïne in Parijs, en roept op de betrekkingen tussen de Unie en de
Republiek Moldavië en Georgië aan te halen, overeenkomstig de conclusies van de Raad van
13 oktober. Hij draagt de Raad op om een eerste bespreking te wijden aan de voorstellen voor
een toekomstig "oostelijk partnerschap" van de Europese Unie, die de Commissie van plan is
reeds in november in te dienen.
REFLECTIEGROEP
23. De Europese Raad heeft zijn goedkeuring gehecht aan het voorstel van de voorzitter van de
Reflectiegroep en zijn twee vicevoorzitters betreffende de samenstelling van de groep, dat als
bijlage bij deze conclusies gaat. De groep zal haar werkzaamheden zo spoedig mogelijk
aanvangen en zal reflectiewerk verrichten overeenkomstig het door de Europese Raad van
december 2007 vastgestelde mandaat. Het secretariaat-generaal van de Raad zal de groep
materiële en logistieke ondersteuning bieden.
________________________
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 10
BIJLAGE 1 L
BIJLAGE 1
Samenstelling van de Reflectiegroep
Voorzitter
Felipe González Márquez
Vicevoorzitters
Vaira ViNe-Freiberga
Jorma Ollila
Leden
Lykke Friis
Rem Koolhaas
Richard Lambert
Mario Monti
Rainer Münz
Kalypso Nicolaïdis
Nicole Notat
Wolfgang Schuster
Lech Walesa
________________________
Conclusies van het voorzitterschap - Brussel, 15 en 16 oktober 2008
14368/08 11
BIJLAGE 2 L
BIJLAGE 2
Lijst van aan de Europese Raad voorgelegde referentiedocumenten
- Europees pact inzake immigratie en asiel (doc. 13440/08, goedgekeurd door de Raad JBZ van
25 september en aangenomen door de Europese Raad)
o
o o
- Verklaring inzake een plan voor een gecoördineerd optreden van de landen van de eurozone
(doc. 14239/08)
- Richtsnoeren van het voorzitterschap voor de voortzetting van de besprekingen over het
pakket energie/klimaat (doc. 14240/08 + REV 1 (cs) + REV 2 (en,de,da,sv,lt,mt,pl,sk,sl))
- Verslag van het voorzitterschap inzake energiezekerheid (doc. 14090/08)
- Verslag van het voorzitterschap over de volatiliteit van de olieprijzen (doc. 13266/2/08
REV 2)
___________________
Raad van de Europese Unie