Technische Universiteit Delft
Botten, bamboe en bytes: Het Chinese schrift in heden en verleden
door M&C
Studium Generale - Het Chinese schrift heeft een lange, rijke en
vooral gevarieerde geschiedenis. De vroegste karakters die zijn
teruggevonden staan ingegrift op botten en schildpadschalen en zijn
meer dan 32 eeuwen oud. Ook in andere harde materialen, met name
bronzen vaatwerk, zijn oude schriftvormen goed bewaard gebleven.
21 oktober 2008 | 20:15 uur
plaats: van der Mandelezaal, Oude Delft 183, Delft
Lezing aan de hand van beelden door Jeroen Wiedenhof
Maar de langste ontwikkeling heeft het Chinese schrift doorgemaakt als
penseelschrift, met inkt aangebracht op bamboe en hout, en later op
zijde en papier. Penseel en inkt hebben uiteindelijk heel Azië
veroverd.
Vanaf de tiende eeuw deed het drukschrift zijn intrede, waardoor
wetenschap, techniek, kunst en literatuur in verhoogd tempo verspreid
raakten. Druktechnieken met losse typen bestonden al vroeg, maar
werden pas rendabel aan het eind van de negentiende eeuw, toen het
mogelijk werd om de duizenden verschillende karakters mechanisch te
produceren en te zetten.
Vorm en structuur van het Chinese schrift zijn door de eeuwen heen
voortdurend gewijzigd. De meest recente veranderingen zijn
tegelijkertijd de meest grootschalige. In het midden van de twintigste
eeuw is na twee millennia traditioneel penseelschrift een nieuwe,
vereenvoudigde spelling uitgevaardigd. Bovendien schakelde China in
die tijd geleidelijk over van het penseel op de pen. Aan het eind van
de twintigste eeuw vond de digitale revolutie plaats, waardoor pen en
potlood steeds vaker worden vervangen door het toetsenbord.
Deze presentatie geeft een algemene inleiding op het Chinese schrift,
waarbij onder meer de materiële cultuur, de talige inbedding en de
kalligrafische traditie aan bod komen. Er is gelegenheid tot het
stellen van vragen.
Ter oriëntatie over het Chinese schrift
Norman, Jerry, "The Chinese script" = hoofdstuk 3 uit Chinese.
Cambridge: Cambridge University Press, 1988.
Qiu Xigui, Chinese writing. Berkeley: Society for the study of Ancient
China, 2000.
Wiedenhof, Jeroen, "Het Chinese schrift" = hoofdstuk 12 uit Grammatica
van het Mandarijn. Amsterdam: Bulaaq, 2004.
Zhou Youguang, The historical evolution of Chinese languages and
scripts. Columbus: Foreign Language Publications and Services, 2003.
Jeroen Wiedenhof is als taalkundige verbonden aan het Sinologisch
Instituut van de Universiteit Leiden. In zijn onderzoek en onderwijs
combineert hij specialistische kennis van de Chinese taalsituatie met
een brede belangstelling voor alledaagse cultuurverschijnselen. Van
zijn hand verschenen in het Nederlands Grammatica van het Mandarijn,
met een rijk geïllustreerd hoofdstuk over het Chinese schrift
(Amsterdam: Bulaaq, 2004, 2006); en De uitspraak van het Mandarijn in
101 oefeningen (Amsterdam: Bulaaq, 2006).
Toegang gratis