Onderzoek extern bureau gereed
Op verzoek van het college van B&W heeft het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) een onderzoek gedaan naar het handelen van de gemeente Amstelveen rond de deposito's in IJsland. BING heeft het rapport 23 oktober aangeboden aan B&W. De commissie Algemeen Bestuur en Middelen bespreekt het rapport op dinsdag 28 oktober in een extra vergadering.
Conclusies rapport BING:
- het liquiditeitsbeheer bij de gemeente is zeer nauwkeurig gereglementeerd;
- de regels zijn gericht op het vermijden van risico's (vereiste van A ratings, risicospreiding);
- de ambtenaren hebben de regels nageleefd. Dat is zeer recent geconstateerd door de interne controle, door de externe accountant en door BING;
- de portefeuillehouder heeft naar de mening van BING niet onzorgvuldig gehandeld;
- er zijn, naar de mening van BING, 'geen risicosignalen' geweest die aanleiding zouden hebben moeten geven voor de ambtenaren die belast waren met liquiditeitsbeheer om stringenter te handelen dan de regels voorschreven;
- het systeem heeft gefaald; BING doelt hierbij op het gedeelte van het systeem dat binnen de invloedsfeer ligt van DNB. De kennelijk te beperkte mate waarin DNB toezicht kan uitoefenen op een centrale bank buiten de Europese Unie of op een Nederlandse vestiging van een bank buiten de Europese Unie.
-----------------------
Gemeente Amstelveen
T (020) 540 41 21
F (020) 540 47 63
www.amstelveen.nl
Rapport Onderzoek Amstelveen
Datum
23 oktober 2008
Aan
De heer H.A. Köhler, loco-secretaris gemeente Amstelveen
Van
J. ten Wolde RA, Directeur BING
Inhoudsopgave
1. BING 3
2. Aanleiding en doel 3
3. Verrichte werkzaamheden 4
4. Deposito's bij Landsbanki 4
5. De voorschriften 5
6. Risicospreiding 7
7. Inzicht in risico's 7
8. Risicoafweging 8
9. De rol van de tussenpersonen 9
10. Interne controle 9
11. Externe accountantscontrole 10
12. De communicatie over het liquiditeitsbeheer 10
13. Logboek gebeurtenissen begin oktober 10
14. De onderzoeksvragen 12
15. Beoordeling BING van het liquiditeitsbeheer van de gemeente Amstelveen 12
16. Beoordeling BING van gebeurtenissen 7 oktober 2008 13
Bijlage 1 - Chronologie van belangrijke gebeurtenissen en signalen 14/15
Bijlage 2 - De rol van de externe accountant 16
Bijlage 3 - Overzicht van verantwoordelijkheden 17/18
Bijlage 4 - Audit treasury januari - september 2008 19/20
Bijlage 5 - Email portefeuillehouder 21
Bureau Integriteit BV Van Boetzelaerlaan 34 3828 NS Amersfoort T 033 24 74 300 F 033 24 74 301 info@bureauintegriteit.nl www.bureauintegriteit.nl
Ingeschreven in het handelsregister onder nummer 32104160 | 3
Gemeente Amstelveen
T.a.v. de heer H.A. Köhler
Postbus 4
1180 BA AMSTELVEEN
Amersfoort, 23 oktober 2008
Betreft: Rapportage Gemeente Amstelveen
Geachte heer Köhler,
Ingevolge uw opdracht d.d. 13 oktober jl. rapporteren wij hierbij onze bevindingen.
1. BING
BING biedt Nederlandse gemeenten gespecialiseerde adviesexpertise en onderzoeksexpertise aan.
Het bureau richt zich daarbij exclusief op de gemeenten, wat borg staat voor specifieke
branchekennis, verdieping van ervaringen en de mogelijkheid om duurzame relaties met de
doelgroep te onderhouden. BING is een initiatief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
(VNG).
2. Aanleiding en doel
In onze opdrachtbevestiging wordt het volgende vermeld: ´Een deel van de liquide middelen heeft de
gemeente Amstelveen geplaatst door middel van deposito's bij de Landsbanki, een bank waarvan
het hoofdkantoor is gevestigd te IJsland. Zoals bekend hebben de IJslandse banken
solvabiliteitsproblemen en liquiditeitsproblemen. Het risico is aanzienlijk dat de middelen als verloren
beschouwd moeten worden. Dit - risico van - verlies roept vragen op. U wenst op korte termijn door
een onafhankelijk onderzoeksbureau de juistheid en volledigheid van de antwoorden op die vragen
vastgesteld hebben. Voorts wenst u op enkele punten een beoordeling van BING van de casuïstiek.
Meer specifiek hebben wij de volgende onderzoeksvragen van u gekregen:
1. Zijn bij het liquiditeitbeheer bij het aangaan van deposito's de geldende voorschriften
en afspraken nageleefd?
2. Is over het besluit om deposito's te plaatsen bij een buitenlandse bank en over de
mogelijke risico's daarvan gecommuniceerd met leidinggevenden c.q. met bestuur?
3. Heeft er voorafgaand aan het aangaan van de deposito's een risicoafweging
plaatsgevonden?
4. Is er sprake geweest voldoende risicospreiding?
5. Wat is de rol van de tussenpersoon geweest? Is de tussenpersoon aansprakelijk te stellen?
6. Waren er in het afgelopen half jaar signalen dat er sprake was van een verhoging van het risico?
Zo ja, zijn die signalen onderkend?
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 4
7. Hoe is de informatievergaring in relatie tot de deposito's in de periode vanaf begin oktober
gelopen, op welke wijze is met die informatie omgegaan en welke acties zijn door wie gepleegd?
3. Verrichte werkzaamheden
Wij hebben onder meer de volgende werkzaamheden verricht:
1. Voorschriften en procedures geïnventariseerd en beoordeeld;
2. Tijdlijn van belangrijkste gebeurtenissen opgesteld;
3. Interviews met direct betrokkenen gehouden, te weten:
- De drie uitvoerende ambtenaren;
- De concern controller;
- De locosecretaris;
- De verantwoordelijke portefeuillehouder;
- De externe accountant;
- De twee betrokken tussenpersonen
4. Intern overleg voor beoordeling casuïstiek.
Het gaat in dit onderzoek met name om de vragen welke informatie was wanneer bekend en hoe is
die informatie, vanuit een oogpunt van debiteurenrisico, aangewend. Het probleem hierbij is dat
informatie tegenwoordig langs zeer vele wegen beschikbaar komt: vele dag en weekbladen,
elektronische nieuwsbrieven, weblogs en voor de meer actieve informatieverzamelaar,het zoeken op
het internet. BING heeft in het kader van dit onderzoek - van bescheiden omvang - geen
wetenschappelijk verantwoorde analyse van die informatiebeschikbaarheid kunnen en willen doen.
BING heeft door de bril gekeken van twee ervaren registeraccountants,met financiële ervaring,
waarvan de een actieve belegger is en de ander over een zeer ruime bancaire ervaring beschikt.
4. Deposito's bij Landsbanki
Het betreft drie deposito's waarvan het hoogst onzeker is dat deze terugbetaald zullen worden aan
de gemeente Amstelveen:
Deposito ¤ 3,5 miljoen, looptijd 19 september 2008 tot 20 oktober 2008
Aanbiedingen:
Landsbanki 4,88%
ING 4,63%
Rabo 4,56%
BNG 4,22%
Deposito ¤ 3,4 miljoen, looptijd 2 juni 2008 tot 2 januari 2009
Aanbiedingen:
Landsbanki 5,38%
Anglo Irish Bank Corporation Plc 5,37%
BNG 4,45%
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 5
Dit betrof een 10-jarige lening aan Eneco n.v. te Rotterdam (oorspronkelijk Nutsbedrijf Amstelland
n.v.) van 5,25%, vervallend op 1 januari 2009. Eneco heeft de gemeente Amstelveen via AFS
Moneybrokers laten weten deze lening vervroegd te willen aflossen. De gemeente wilde dit verzoek
in overweging nemen mits een alternatief werd geboden met een gelijk rendement. AFS kwam met
de Anglo Irish Bank en Landsbanki. De gemeente heeft vervolgens conform het voorschrift een
bieding van BNG gevraagd. Omdat Anglo Irish Bank, een Ierse bank geen vestiging in Nederland
had, en dus in het geheel niet onder het toezicht van DNB viel, heeft de gemeente voor Landsbanki
gekozen, die hier een 'branch' heeft en daardoor een beperkt DNB-toezicht heeft.
De tussenpersoon heeft BING nog de volgende prijzen laten weten voor een 7 maanddeposito:
Leaseplan Corporation n.v. 5,14% en SNS 4,93%.
Deposito ¤ 8 miljoen, looptijd 17 juli 2008 tot 19 januari 2009
Aanbiedingen:
Landsbanki 5,45%
SNS 5,15%
ING 5,11%
Fortis 5,08%
Rabo 5,06%
BNG 4,66%
5. De voorschriften
De voorschriften ten aanzien van het beheer van liquiditeiten zijn, mede naar aanleiding van eerdere
rampen, toegesneden om risico's te beperken. In wet- en regelgeving zijn op grond van een
risicoanalyse stringente regels voorgeschreven. De regels vormen als het ware een drietrapsraket:
1. De wet Fido (Financiering Decentrale Overheden) geeft de kaders aan.
2. Een Verordening, gebaseerd op artikel 212 Gemeentewet, geeft 'regels inzake algemene
doelstellingen en de te hanteren richtlijnen en limieten van de financieringsfunctie, alsmede
inzake de administratieve organisatie'.
In de 'Financiële verordening gemeente Amstelveen', welke laatst gewijzigd is in december
2006, is de financieringsfunctie uitgewerkt. In de verordening is vermeld dat de verdere
beheersing is ondergebracht in het treasurystatuut. De verordening is d.d. 13 december 2006
vastgesteld door de raad.
Ontleend aan de verordening:
Het college neemt bij de uitvoering van de financieringsfunctie de volgende richtlijnen in acht:
- het uitzetten van overtollige geldmiddelen gebeurt uitsluitend bij financiële instellingen met
minimaal een A-rating, afgegeven door ten minste een gezaghebbende rating agency;
- voor het aantrekken van financieringen voor langer dan een jaar worden ten minste drie
prijsopgaven bij verschillende financiële instellingen gevraagd;
- bij financiële instellingen met een A- of AA-rating kan per instelling (inclusief dochters)
maximaal ¤ 25 miljoen worden uitgezet en bij een instelling met een AAA-rating maximaal
¤ 50 miljoen per instelling, waarbij voor de BNG het maximum op ¤ 100 miljoen is gesteld;
- uit te zetten gelden met een looptijd tussen de één en vier jaar kunnen uitsluitend bij een
financiële instelling met ten minste een AA-rating worden ondergebracht;
- uit te zetten middelen met een looptijd langer dan vier jaar kunnen uitsluitend bij een instelling
met een AAA-rating worden ondergebracht.
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 6
3. Het treasurystatuut. In het statuut wordt een aantal onderwerpen in detail in voorschriften
uitgewerkt. Hierna volgen twee belangrijke onderwerpen te weten risicobeheer en
administratieve organisatie. Het statuut is d.d. 10 februari 2004 door het college vastgesteld.
In bijlage 3 hebben wij het overzicht van de verantwoordelijkheden opgenomen.
a. Kredietrisicobeheer
- Uitzettingen vinden uitsluitend plaats bij financiële instellingen met ten minste een
A-rating bij de erkende ratingbureaus Moody's en Standard & Poors als geld wordt
belegd met een looptijd tot één jaar, voor de periode van één tot vier jaar geldt
een AA-rating en vanaf 4 jaar een AAA-rating;
- Voor het uitzetten van gelden voor langer dan een jaar worden ten minste drie
prijsopgaven bij verschillende financiële instellingen gevraagd;
- Financiële instellingen (kredietinstellingen, beleggingsinstellingen,
effecteninstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen) dienen onder Nederlands
of anderszins EER-toezicht [Onder de Europese Economische Ruimte (EER) vallen
naast de lidstaten van de Europese Unie ook Noorwegen, IJsland en Liechtenstein]
te vallen, zoals De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer.
b. Uitgangspunten administratieve organisatie en interne controle
In het kader van de treasuryfunctie gelden de volgende algemene uitgangspunten op het
gebied van administratieve organisatie en interne controle:
Het college mandateert via het hoofd van het Facilitair Bedrijf de daadwerkelijke
uitvoering aan het hoofd Middelenbeheer mits de volgende voorwaarden in acht worden
genomen:
- de aanbiedingen worden op rendement en kredietwaardigheid van de debiteur
beoordeeld door twee senior financieel adviseurs van de afdeling Middelenbeheer,
team financieel adviseurs;
- de voorkeur van debiteur of schuldeiser wordt voorgelegd aan het hoofd
Middelenbeheer waarna in onderling overleg de keuze wordt bepaald;
- bij afwezigheid van het hoofd Middelenbeheer wordt de keuze voorgelegd aan het
hoofd van het Facilitair Bedrijf;
- het uit te zetten bedrag wordt door een medewerker van de afdeling
Middelenbeheer, team grootboek, op basis van een door het hoofd Middelenbeheer
of hoofd Facilitair Bedrijf getekende opdracht in het betalingssysteem ingevoerd en
van een elektronische handtekening voorzien;
- één van de vermelde functionarissen voorziet de betalingsopdracht van een tweede
elektronische handtekening waarna de transactie is voltooid;
- als door afwezigheid van meerdere functionarissen geen invulling kan worden
gegeven aan de voorwaarden, wordt in overleg met het hoofd Concernmiddelen
van de Concernstaf een keuze gemaakt;
- de overeenkomst wordt dezelfde dag aan de wethouder van Financiën gemeld als
de looptijd minimaal één jaar is.
Het feitelijke beheer van de liquiditeiten wordt uitgevoerd door een team van drie ambtenaren
met gemiddeld 12 jaren werkervaring en gemiddeld salaris niveau van schaal 11.
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 7
6. Risicospreiding
Begin oktober 2008 bedroeg het totaalbedrag dat was ondergebracht in deposito's ¤ 90 miljoen.
Het uitstaande bedrag bij Landsbanki bedraagt ¤ 14,9 miljoen, derhalve 16,5%. Het is een met
de raad afgesproken policy om de risico's te spreiden. Het resterende deel is belegd bij
instellingen met een AAA rating (58,5%) en bij instellingen met een A rating (25%).
7. Inzicht in risico's
Dit onderzoek richt zich onder meer op de vraag of er bij de ambtenaren van de gemeente
Amstelveen voldoende inzicht bestond in de risico's van het plaatsen van deposito's bij Landsbanki.
Bij een onderzoek naar de stand van de kennis en inzichten op een bepaald moment in het verleden
- in dit onderzoek bijvoorbeeld 19 september 2008, de dag dat het laatste deposito bij Landsbanki
werd geplaatst - is het van belang (en een grote moeilijkheid) om de na 19 september verkregen
kennis te onderscheiden en te scheiden. Niet alleen is de kennis na 19 september groter, ook het
perspectief en context van kennis van vóór 19 september verandert met het inzicht dat later ontstaat.
Met de kennis van vandaag dat een grote Nederlandse bank kan omvallen, lees je vandaag
berichten van augustus over banken met andere ogen. In bijlage 1 hebben wij een aantal belangrijke
gebeurtenissen met betrekking tot de credietcrisis opgenomen alsmede signalen met betrekking tot
Landsbanki c.q. de IJslandse bancaire situatie. Zoals in bij Verrichte werkzaamheden vermeld is dit
geen uitputtend overzicht.
Teneinde de complexiteit van de berichtgeving over de risico's inzichtelijk te maken c.q. te
verminderen volgt hierna een korte, door BING opgestelde, analyse.
Er kunnen om de complexiteit van de informatiebeschikbaarheid inzichtelijk te maken grofweg vijf
niveaus van inzichten in de bancaire risico's te onderscheiden:
1. Het niveau van DNB, het Ministerie van Financiën;
2. Het niveau van de ratingbureaus;
3. Het niveau van de financiële experts: de financiële analisten bij de media, wetenschappers,
gespecialiseerde accountants, bankiers, tussenpersonen, etc;
4. Het niveau van de verstandige belegger: personen die kennis nemen van de mediaberichten over
financiële ontwikkelingen zoals ervaren beleggers, personen die belast zijn met liquiditeitsbeheer, etc.;
5. Het niveau van 'de man in de straat': onervaren beleggers, de gemiddelde politicus, de
gemiddelde burger, de gemiddelde journalist.
Achteraf blijkt dat het hoogste niveau - DNB - over het inzicht beschikte dat de bancaire situatie in
IJsland slechter was dan de ratings van de banken deden suggereren. Er zijn inmiddels ook
aanwijzingen dat het toezicht van de centrale bank van IJsland van onvoldoende kwaliteit was.
Vragen van DNB aan de centrale bank zouden onbevredigend beantwoord zijn. Afspraken met
betrekking tot limitering van het bedrag dat vanuit Nederland aangetrokken zou mogen worden zijn
mogelijk geschonden. DNB kon naar eigen zeggen deze kennis niet - tussentijds - delen met
debiteuren.
De ratingbureaus waren, achteraf gezien, niet in staat tijdig hun waarderingen in het zelfde tempo
aan te passen als het tempo waarmee het werkelijke risico zich ontwikkelde. Kennelijk waren de
ontwikkelingen in de risico's te weinig trendmatig en voorspelbaar.
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 8
Wellicht zal uit deze crisis de conclusie getrokken worden dat de waarderingsmethodes van de
ratingbureaus niet passen bij de complexe werkelijkheid dan wel dat de complexe werkelijkheid zal
worden beperkt door het aanpassen van het financiële systeem.
De bovenste twee niveaus hebben de lagere niveaus dus niet gevoed met kennis en inzichten over
de werkelijke risico's met betrekking tot Landsbanki.
Achteraf kan geconstateerd worden dat op het niveau van de financiële experts er enkele incidentele
signalen zijn gegeven die duidden op mogelijke of aanstaande moeilijkheden bij IJslandse banken
c.q. Landsbanki. Zo heeft het dagblad Trouw in april 2008 kritisch bericht over de IJslandse bancaire
situatie. En een enkele financiële analist heeft gewaarschuwd voor het fenomeen 'sparen via
Icesave'. Deze signalen zijn echter door de collega journalisten en collega-analisten niet
overgenomen. In breed gelezen financiële pagina's werden de lezers niet gewaarschuwd voor
risico's van de situatie van IJsland c.q. van IJslandse banken.
De enkele personen die risicosignalen hebben afgegeven laten dat thans nadrukkelijk weten en
krijgen media-aandacht. Die signalen echter, gevoegd bij thans beschikbare kennis, doen op het
vijfde niveau soms - naar onze mening ten onrechte - de conclusie ontstaan dat individuen van het
uitvoerende niveau (de ambtenaren belast met liquiditeitsbeheer) tekortgeschoten zijn.
Wij hebben de berichtgeving in de periode augustus en september (tot 8 oktober) geanalyseerd door
de ogen van een 'financiële expert'. Geen uitputtend onderzoek naar alles wat er geschreven is dat
rechtstreeks of indirect in negatieve zin in verband kan worden gebracht met IJslandse banken c.q.
Landsbanki, maar een onderzoek gericht op de 'gemiddelde input' voor het niveau van ervaren
beleggers en de ambtenaren belast met liquiditeitsbeheer. Een dergelijk overzicht heeft twee
beperkingen. Wij hebben voornamelijk gezocht naar 'waarschuwingen' en minder naar 'vertrouwen
wekkende artikelen', hetgeen een eenzijdig effect heeft. Als tweede beperking geldt dat de berichten
thans, met de nu aanwezige kennis bij de lezer, anders gelezen worden. Tot voor kort werd het
onmogelijk gehouden dat banken als Fortis of ING om zouden kunnen vallen of dat en een land
failliet zou kunnen gaan. Nu dit besef is doorgedrongen worden signalen anders geïnterpreteerd. Zie
bijlage 1 voor een tijdlijn met een aantal belangrijke gebeurtenissen.
Tenslotte zij nog vermeld dat de ambtenaren van de gemeente Amstelveen belast met het
liquiditeitsbeheer in voornoemde periode geen 'risico verhogende berichten' van de twee
tussenpersonen hebben ontvangen.
8. Risicoafweging
De risicoafweging bij het liquiditeitsbeheer van gemeenten heeft zich voor een zeer groot deel reeds
afgespeeld op het moment dat de regels werden ontworpen en op moment dat deze werden
aangepast naar aanleiding van een ongeluk (Ceteco). Er is weinig ruimte voor een individuele
gemeente c.q. ambtenaar voor risicoafwegingen. Er zijn nog twee gebieden waar een keuze te
maken is. Van alle instellingen wordt tenminste een A rating geëist.
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 9
Men kan vervolgens nog:
- beslissen om niet de ene instelling met een A te nemen, maar een andere met een A. ING en
SNS hebben in de beoordelingsperiode - begin augustus tot 8 oktober 2008 - een A rating,
evenals Landsbanki. In juni blijkt er bij een bieding een gering verschil te bestaan tussen de twee
hoogste bieders. Om die redenen van risico versus opbrengst wordt het aanbod van een Ierse
bank afgewezen.
- beslissen om een instelling te nemen met een hogere A rating dan vereist.
De door Landsbanki aangeboden interestpercentages waren bij twee van de uitstaande deposito's
slechts in beperkte mate - 25 en 30 basispunten, dat wil zeggen een kwart en drietiende procent -
hoger dan de andere aanbieder met een A rating. Het geringe verschil - beperkter dan veelal wordt
beweerd - is daarmede geen signaal voor een verhoogd risico.
Als 'bewijs' daarvoor zou kunnen gelden dat bij enkele biedingen de dochter van BNG - BMC met het
zelfde kleine verschil de hoogste bieder was. Er zijn door de gemeente Amstelveen in 2007 en 2008
6 deposito's Landsbanki geplaatst en afgewikkeld.
9. De rol van de tussenpersonen
De algemene banken worden door de gemeente zelf gebeld, voor de onderhandse markt wordt een
tussenpersoon ingeschakeld. De gemeente verzamelt - conform de voorschriften - ten minste drie
aanbieders, waaronder altijd BNG. De tussenpersoon ontvangt een provisie: 0,01%. Bij een deposito
van ¤ 3,5 miljoen voor vier maanden tegen 4% betekent dit voor de gemeente een renteopbrengst
van ¤ 35.000 en voor de tussenpersoon een provisie van ¤ 350.
Gemeente Amstelveen werkt met twee tussenpersonen. Men vraagt per keer maar één
tussenpersoon; als beide gevraagd zouden worden komen zij met min of meer dezelfde aanbieders
en dus met dezelfde rentepercentages. Alle betrokken ambtenaren hebben verklaard dat de
tussenpersonen geen geschenken aanbieden. De tussenpersonen hebben dit bevestigd: "Wij
kennen de mensen van de gemeente niet persoonlijk; nooit ontmoet."
De tussenpersonen ontvangen ook provisie van de zijde van de geldnemer. Die provisie kan in
hoogte verschillen. "De cliënt kiest uit meerdere aanbiedingen; wij geven daar geen advies bij en
beïnvloeden het keuzeproces niet."
Een tussenpersoon kan beschouwd worden als 'een financieel expert': hij volgt de economische
berichtgeving over aanbieders en hun rating. De tussenpersoon weet dat gemeenten uitsluitend met
A, AA en AAA ratings werken. Zij waarschuwen hun cliënten, bij een nieuwe bieding, dat een rating
is aangepast. Cliënten informeren dat een rating is veranderd van een bank waarbij een deposito
loopt heeft geen zin omdat de deposito's in principe niet opzegbaar zijn. Als beide partijen
overeenkomen dat de looptijd van een deposito niet wordt vol gemaakt en zij komen daarbij een
vergoeding overeen, kan een deposito eerder afgewikkeld worden.
10. Interne controle
Naleving van de regelgeving is object van interne controle. De interne controles worden gedetailleerd
aangestuurd door de concern controller. De concern controller rapporteert inhoudelijk rechtstreeks
aan het College.
Op 11 september 2008 is het liquiditeitsbeheer onderwerp geweest aan een controle. De
bevindingen - zie bijlage 4 - geven geen aanleiding tot opmerkingen.
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 10
11. Externe accountantscontrole
De externe accountant KPMG heeft haar rol toegelicht met betrekking tot liquiditeitsbeheer :
"Treasury is opgenomen als kernproces in de interne risicoanalyse en controleplanning. Mede op
basis hiervan plannen wij onze toetsing van de opzet, bestaan en werking van de AO/IC door
aandacht voor de opzet, uitvoering en bevindingen van de interne controle en door eigen
werkzaamheden; Voor de toetsing van de rechtmatigheid van transacties, posities en verantwoording
gaan wij na of de gemeentelijke regels voldoen aan externe wetgeving en schenken wij aandacht
aan de interne controle op de naleving van deze gemeentelijke regels, onder andere door eigen
deelwaarnemingen. Dit alles doen wij niet als specifiek onderzoek maar als onderdeel van de
jaarrekeningcontrole".
KPMG heeft in september 2008, in het kader van de tussentijdse controles ten behoeve van de
controle van de jaarrekening, een onderzoek verricht naar liquiditeitsbeheer. Voor een beschrijving
van de door hen verrichte werkzaamheden, zie bijlage 2.
De conclusie van KPMG: "Naar aanleiding van onze hiervoor genoemde werkzaamheden hebben wij
u in het kader van de jaarrekeningcontrole op dit moment geen bijzonderheden te rapporteren."
12. De communicatie over het liquiditeitsbeheer
Gezien de gedetailleerde regelgeving en strakke mandatering worden er geen tussentijdse
verantwoordingen c.q. overzichten verstrekt aan leidinggevenden en de portefeuillehouder: er is voor
hen geen ruimte om 'te sturen' in het reguliere proces. De interne en externe controles bevestigen
dat een en ander loopt zoals voorgeschreven. Incidenteel vraagt een leidinggevende of de
portefeuillehouder een overzicht omdat het onderwerp 'liquiditeit' aan de orde kan komen bij
totstandkoming van een beleidsnota of in een vergadering. Zo heeft de portefeuillehouder op 7
oktober een overzicht gevraagd van de geplaatste deposito's ter voorbereiding op de
raadsvergadering van die avond.
In de jaarrekening wordt een specificatie van de uitzettingen gegeven. In de jaarrekening 2007,
opgenomen op de website van de gemeente, staat op pagina 129 vermeld dat er per 31
december 3007 ¤ 12 miljoen aan deposito's uitstond bij Landesbanki.
13. Logboek gebeurtenissen begin oktober
De ambtenaren
Het eerste risicosignaal dat de ambtenaren met betrekking tot Landsbanki ontvangen is een email
van de portefeuillehouder op dinsdag 7 oktober 2008 om 18.35 uur: 'Je krijgt er koude rillingen van'
(zie bijlage 5.). Deze mail wordt de volgende dag gelezen.
Zij nemen 's avonds kennis via internet en teletekst van berichten over het afsluiten van de Icesaverekeningen.
Woensdag 8 oktober 2008 is er om 8.30 uur overleg over de, inmiddels alom bekende, problemen bij
Landsbanki. Met twee tussenpersonen wordt contact opgenomen.
Beiden geven zelfde bericht: "Alle tegoeden zijn bevroren. De bank is niet bereikbaar. Er is op korte
termijn geen inschatting te maken over wat er op korte termijn gaat gebeuren."
11.52: beantwoorden mail van portefeuillehouder over mogelijkheid om de deposito's voortijdig af te
lossen (niet mogelijk).
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 11
16.53: Hoofd van de staf vervaardigt op verzoek van de portefeuillehouder tezamen met andere
betrokken ambtenaren een uiteenzetting van de problematiek en verstuurt deze naar het College.
De portefeuillehouder
- Dinsdag 7 oktober, circa 14.30 uur, vraagt en ontvangt de portefeuillehouder per mail een
overzicht van de uitstaande deposito's: "Ik bereidde mij voor op vragen die 's avonds mogelijk
gesteld konden gaan worden in de raadsvergadering over de kredietcrisis bij het agendapunt
tijdvakrapportage. Als onderdeel daarvan vroeg ik om een overzicht van de uitstaande
deposito's.";
- Eind van de middag, circa 17.00 uur, maakt de portefeuillehouder bovengenoemde mail open en
vraagt en ontvangt de portefeuillehouder een toelichting op de naam BCM (een dochter van
BNG) en dat het bijkantoor van Landsbanki onder toezicht van DNB staat en een A rating heeft,
een en ander conform wet Fido en treasurystatuut;
- De portefeuillehouder ziet een bericht op teletekst dat hem aanleiding geeft op internet te zoeken.
Hij vindt een tweetal artikelen en stuurt deze om 18.23 uur per mail met als onderwerp 'Je krijgt er
koude rillingen van' naar een aantal ambtenaren: zie bijlage 5. Eerste regel van artikel: "De
IJslandse overheid heeft maandagavond de volledige controle genomen over de nationale
bankensector om een 'faillissement van het land te voorkomen. 'De IJslandse regering
garandeert nu banktegoeden volledig en kan banken dwingen te fuseren".
- Tijdens de raadsvergadering, aanvang 20.00 uur, brengt de portefeuillehouder de Landsbanki
deposito's niet ter sprake: "Ik schatte de situatie vergelijkbaar met Fortis in. In het artikel staat dat
de IJslandse overheid de banktegoeden garandeert. Ik veronderstelde niet dat de gemeente
Amstelveen geld kwijt zou zijn.";
- Woensdag 8 oktober 11.52 uur vraagt de portefeuillehouder per mail aan zijn ambtenaren naar
de mogelijkheid om deposito's af te breken.;
- Aan de vergadering van het college op donderdag 9 oktober neemt de portefeuillehouder geen
deel: "Reden van mijn afwezigheid was dat het de Joodse feestdag Grote Verzoendag was,
daarop geldt een werkverbod waar ik mij aan houd. Overigens hadden de ambtenaren instructies
wat te doen en was mijn vervanger in het College, de burgemeester, op de hoogte".
Het college
- Op woensdag 8 oktober 2008 laat op de middag wordt het college geïnformeerd over het feit dat
de gemeente Amstelveen voor in totaal ¤ 14,9 miljoen deposito's heeft uitstaan bij de in
problemen geraakte bank Landsbanki;
- Tijdens ingelaste collegevergadering op donderdag 9 oktober wordt besloten:
- een onafhankelijk extern onderzoek te laten verrichten;
- contact te hebben met de provincie (vindt 10 oktober plaats);
- van de uitzettingen met een A rating na te gaan of die omgezet kunnen worden;
- vertrouwelijk de fractievoorzitters te informeren (vindt in de loop van de middag en avond
plaats).
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 12
14. De onderzoeksvragen
De volgende onderzoeksvragen zijn BING in de opdrachtbevestiging meegegeven. Als samenvatting
op hetgeen hiervoor is gerapporteerd, geven wij zeer in het kort antwoord op die vragen.
1. Zijn bij het liquiditeitbeheer bij het aangaan van deposito's de geldende voorschriften en
afspraken nageleefd? Antwoord: Ja.
2. Is over het besluit om deposito's te plaatsen bij een buitenlandse bank en over de
mogelijke risico's daarvan gecommuniceerd met leidinggevenden c.q. met bestuur?
Antwoord: De communicatie is verlopen volgens de gedetailleerde voorschriften.
Inhoudelijk plaatst BING in de gegeven situatie geen kritische opmerking bij de
communicatie.
3. Heeft er voorafgaand aan het aangaan van de deposito's een risicoafweging
plaatsgevonden?
Antwoord: Ja, zoals dat bij alle depositotransacties heeft plaatsgevonden.
4. Is er sprake geweest voldoende risicospreiding? Antwoord: Ja.
5a. Wat is de rol van de tussenpersoon geweest?
Antwoord: De rol beperkt zich tot het aandragen van biedingen.
De tussenpersonen hebben geen risicosignalen afgegeven.
Er zijn geen aanwijzingen van manipulaties ('wining & dining', beïnvloeding van keuzes).
5b. Is de tussenpersoon aansprakelijk te stellen?
Antwoord: Nee, daarvoor ontbreekt een basis. De tussenpersonen hebben aanbiedingen
gevraagd bij ten minste drie aanbieders met tenminste een A rating, waaruit de gemeente
Amstelveen telkens een keuze heeft gemaakt.
6. Waren er in het afgelopen half jaar signalen dat er sprake was van een verhoging van het
risico. Zo ja, zijn die signalen onderkend?
Antwoord: Er waren voor de bij de uitvoering van het liquiditeitbeheer betrokkenen geen
voor hen toegankelijke of kenbare signalen die duidden op een verhoogd risico.
7. Hoe is de informatievergaring in relatie tot de deposito's in de periode vanaf begin
oktober gelopen, op welke wijze is met die informatie omgegaan en welke acties zijn door
wie gepleegd?
Antwoord: Zie punt 13 Logboek.
15. Beoordeling BING van het liquiditeitsbeheer van de gemeente Amstelveen
Gezien het feit:
- dat het liquiditeitsbeheer bij gemeenten zeer nauwkeurig is gereglementeerd;
- dat die regels, in de loop der tijd aangepast naar aanleiding van ongelukken in de praktijk, zijn
gericht op het vermijden van risico's (vereiste van A ratings, risicospreiding);
- dat de ambtenaren die regels hebben nageleefd. Dat is zeer recent geconstateerd door de
interne controle, door de externe accountant en door BING;
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 13
- dat er, naar onze mening, niet zodanige 'risicosignalen' geweest zijn - zie punt 7 - die aanleiding
zouden hebben moeten geven voor de ambtenaren die belast waren met liquiditeitsbeheer om
stringenter te handelen dan de regels voorschreven,
zijn wij van mening dat de bij het liquiditeitsbeheer betrokkenen - de ambtenaren en de
portefeuillehouder - geen blaam of verwijt treft. Het systeem heeft gefaald, niet de mensen van de
gemeente Amstelveen die er bij betrokken zijn geweest.
Er was - althans op het niveau van betrokkenen - in de onderzoeksperiode geen signaal dat het
systeem onvoldoende werkte en dat er afgeweken moest worden van het systeem. En met
'systeem' doelen wij niet op de voorschriften: die zijn voldoende stringent.
Maar wij doelen op het gedeelte van het systeem dat binnen de invloedsfeer ligt van:
- DNB: de kennelijk te beperkte mate waarin DNB toezicht kan uitoefenen op een centrale bank
buiten de EC c.q. op een Nederlandse vestiging van een bank buiten de EC.
- De ratingbureaus: zij dienen er voor te zorgen dat de ratings tijdig worden aangepast. Mogelijk
is de conclusie dat, voor de Nederlandse gemeenten de ene A rating de andere niet is. Indien
namelijk geconcludeerd wordt dat een A rating van een buitenlandse bank, of van een niet
EC-land, een andere betekenis heeft dan een A rating van een Nederlandse bank, dan zou in
de regelgeving voor liquiditeitsbeheer voor overheden in Nederland dit onderscheid gemaakt
kunnen worden.
16. Beoordeling BING van gebeurtenissen 7 oktober 2008
De portefeuillehouder
De portefeuillehouder was aan het einde van de middag gealarmeerd over de ontwikkelingen in
IJsland. De berichtgeving waarover hij op dat moment beschikte - zie bijlage 5 - was niet van
dien aard dat geconcludeerd kon worden dat de vordering op Landsbanki geheel of gedeeltelijk
als verloren moet worden beschouwd. In tegendeel: "De IJslandse regering garandeert nu
banktegoeden volledig en kan banken dwingen te fuseren."
De wethouder heeft naar onze mening niet onzorgvuldig gehandeld door deze informatie niet
met de raad te delen tijdens de raadsvergadering die om 20.00 uur 's avonds aanving.
Wij vertrouwen hiermede aan onze opdracht te hebben voldaan.
Hoogachtend,
J. ten Wolde RA
Directeur
Bijlage 1 - Chronologie van belangrijke gebeurtenissen en signalen
Bijlage 2 - De rol van de externe accountant
Bijlage 3 - Overzicht van verantwoordelijkheden
Bijlage 4 - Audit treasury januari - september 2008
Bijlage 5 - Email portefeuillehouder
Rapportage Amstelveen | 22 oktober 2008 | 14
Bijlage 1 - Chronologie van belangrijke gebeurtenissen en signalen
12-02-2008 Het Financieele Dagblad
Financial Stability Forum benoemt verbeterpunten kapitaalstelsel Basel II Toezichthouders
nemen kwaliteit van kredietbeoordelaars extra onder de loep nu hun rol bij de nieuwe eisen
voor banken juist van groot belang is.
17-03-2008 Het Financieele Dagblad
Zakenbank JP Morgan Chase heeft de noodlijdende branchegenoot Bear
Stearns gekocht voor ongeveer $ 240 mln ($ 2 per aandeel). De opgang
naar de verkoop van de bank begon in juli 2007 toen twee van zijn
hedgefondsen in elkaar storten, die geïnvesteerd hadden in
risicovolle hypotheken..."Hoeveel lijken zitten er nog in de kast
van de wereldwijde kredietmarkten?" ...
02-04-2008 Trouw
Bankensector IJsland aan de rand van afgrond. ..."De economie van
IJsland wankelt" ...
02-06-2008 Algemeen Dagblad
Landsbanki betreedt de spaarmarkt met Icesave ... "vrij opneembaar
Spaarrekening tegen 5 %."...
02-06-2008 De Financiële Telegraaf
Landsbanki valt niet onder depositiegarantieregeling van de
Nederlandsche Bank. Heeft geen volledige bankvergunning.
Kredietcrisis heeft eiland in zwaar weer gebracht
"inflatie giert uit de pan" "twijfel of IJslandse Centrale bank een bankfaillissement kan dragen"
Zweden, Noorwegen en Denemarken staan ieder voor ¤ 500 mln.garant voor schulden
IJsland.
11-09-2008 Het Financieele Dagblad
Amerikaanse overheid neemt roer over bij Fannie Mae en Freddie
Mac...$ 200 mrd overheid investering "marktverstorende model
zorgt voor problemen" ...."hervorming moet plaatsvinden" ...grootste
reddingsactie in de historie.
15-09-2008 Het Financieele Dagblad
Het eens zo trotse Lehman Brothers is als "een zinkend schip in de kolkende zee van de
kredietcrisis. " Op 15 september valt de Amerikaanse zakenbank.
24-09-2008 Het Financieele Dagblad
ABN AMRO biedt via dochter ook hoge rente ..."Landsbanki biedt
5.25 %" omdat..." Landsbanki nauwelijks geld kan ophalen op de kapitaal markt.”
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 15
30-09-2008 FEM Business
Ratings IJslandse banken omlaag van A naar BBB..."Fitch is bang dat de ondergang van
Glitner (IJslandse Bank) ..." ook Landsbanki zal treffen.”
06-10-2008 Algemeen Dagblad
"overheid legt aandelenhandel van 6 banken stil" ..."Landsbanki
onder curatele "..."geen opname meer mogelijk, site werkt niet
meer" .
09-10-2008 Algemeen Dagblad
Minister Bos belooft dat icesave spaarders hun geld tot 100.000 euro
terugkrijgen."DNB zal spaarders faciliteren met hun claim tegen
IJsland".
10-10-2008 Z24
In een artikel met de titel "blunderen de kredietbeoordelaars bij IJsland"wordt op 10 oktober
een overzicht gegeven van "het verloop van de diverse ratings en de timing."
Standard & Poor's was op 1 april van dit jaar tegelijk "negatief en optimistisch" over IJsland.
Van de drie beoordelaars die in april rapporten uitbrachten, was alleen Fitch "argwanend. "
Op 19 september nog " herbevestigt" Moody's de goede kredietwaardigheid. Als de IJslandse
regering op maandag 29 september drastisch ingrijpt door de Glitnir bank te nationaliseren,
stelt Standard & Poor's in een rapport .."dat de ingreep een bewijs is dat de IJslandse regering
genoeg liquiditeit kan bieden voor in ieder geval de korte termijn". Toch is de nationalisatie
van Glitnir geen reden voor Standard & Poor's om de krediet beoordeling drastisch te
verlagen.
Pas op 30 september "lijkt Moody's wakker te worden". ........."kredietwaardigheid van
Landsbanki" ....opnieuw te bekijken, en mogelijk te verlagen. Fitch volgde, en verlaagde de
kredietwaardigheid van Landsbanki dezelfde dag.... Daarna ging het snel. Vanaf 7 oktober is
" de beer los". Landsbanki gaat in surséance ........... Fitch verlaagt "pas dan" de
kredietwaardigheid van de bank drastisch.
13-10-2008 De Financiële Telegraaf
De IJslandse bank Landsbanki heeft voor 600 miljoen euro leningen verstrekt aan
Nederlandse bedrijven. Deze leningen kunnen eventueel worden gebruikt om tegoeden van
Nederlandse spaarders en overheden terug te betalen. De gelden uit de leningen zullen
echter niet automatisch worden ingezet om Nederlandse spaarders hun geld terug te geven.
"Bij de uiteindelijke afwikkeling zullen alle bezittingen en schulden van Landsbanki in elk van
de landen waarin Landsbanki actief is geweest betrokken moeten worden", schreef de
rechtbank in zijn uitspraak.
21-10-2008 Volkskrant
IJsland krijgt lening IMF, buurlanden en Japan. "in tegenstelling tot banken elders konden de
IJslandse banken niet worden gered."
Met de IMF-lening is IJsland er nog niet. Een devaluatie van de munteenheid lijkt
onvermijdelijk, maar hierdoor zullen de schulden van IJslandse consumenten en bedrijven, die
vaak in andere valuta zijn afgesloten, exploderen.
Rapportage Amstelveen | 22 oktober 2008 | 16
Bijlage 2 - De rol van de externe accountant
KPMG heeft BING over haar rol toegelicht:
"Onze controleopdracht betreft het in overeenstemming met artikel 213 GW en de daarop
gebaseerde Verordening 213 onderzoeken van de getrouwheid van de in de jaarrekening
weergegeven baten en lasten en activa en passiva in overeenstemming met de BBV en van de
rechtmatigheid van de baten en lasten en balansmutaties. Bij de oordeelsvorming en rapportering
gelden toleranties die met de opdrachtgever zijn afgestemd. Ons onderzoek wordt uitgevoerd
conform het controleplan. De planning en uitvoering van controlewerkzaamheden en de evaluatie
van bevindingen van de interne controle en onze externe controle ten aanzien van treasuryposities, -
stromen, -transacties en -verantwoording is geen zelfstandig of specifiek doel van de controle maar
onderdeel van de controle van de jaarrekening als geheel.
De treausury activiteiten van de gemeente zijn op de volgende wijze opgenomen in de
controleplanning:
* In de risicoanalyses beoordelen wij het risico op een materiële fout in de getrouwe
verantwoording en rechtmatige totstandkoming van baten en lasten en balansposities en -
mutaties die samenhangen met het aantrekken en uitzetten van gelden (treasury). Gelet op de
omvang zijn de uitgezette gelden en de mutaties in het kader van treasury significante posten en
stromen in de jaarrekening. Derhalve is de administratieve organisatie en interne controle van het
treasury proces relevant aandachtspunt in de (interim)controle. Het treasuryproces is opgenomen
in het controleplan;
* Wij gaan na of door ons onderkende significante posten en relevante processen betrokken zijn in
de interne risicoanalyse en het interne controleplan en op welke wijze hieraan aandacht zal
worden besteed. Treasury is opgenomen als kernproces in de interne risicoanalyse en
controleplanning. Op basis hiervan plannen wij onze toetsing van de opzet, bestaan en werking
van de AO/IC door aandacht voor de opzet, uitvoering en bevindingen van de interne controle en
door eigen werkzaamheden; Voor de toetsing van de rechtmatigheid van transacties, posities en
verantwoording gaan wij na of de gemeentelijke regels voldoen aan externe wetgeving en
schenken wij aandacht aan de interne controle op de naleving van deze gemeentelijke regels,
onder andere door eigen deelwaarnemingen.
* Bij de jaarrekeningcontrole voeren wij gegevensgerichte werkzaamheden uit ten aanzien van het
bestaan en de waardering van de balansposities van uitgezette gelden en de volledigheid en
juistheid van de verantwoorde renteopbrengsten. Ook letten wij op de voldoening aan de regels
met betrekking tot de jaarverslaggeving voor de inhoud van de treasuryparagraaf en de juistheid
van die inhoud.
Als onderdeel van het onderzoek van de jaarrekening onderzoeken wij bij de interim controle de
administratieve organisatie en het systeem van interne beheersing, voor zover dit door ons
noodzakelijk wordt geacht binnen het kader van deze opdracht. De werkzaamheden in de interim
controle zijn derhalve gericht op het verkrijgen van voldoende zekerheid ten behoeve van de
jaarrekeningcontrole. Bij de controle van de jaarrekening vindt de afronding van de controle plaats.
Dit betekent dat ons onderzoek en rapportage naar aanleiding van de interim controle niet
noodzakelijkerwijs alle onvolkomenheden in de organisatie aan het licht brengen en weergeven over
specifieke onderwerpen die bij een meer uitgebreid en op die onderwerpen gericht onderzoek naar
voren zouden kunnen komen."
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 17
Bijlage 3 - Overzicht van verantwoordelijkheden
De verantwoordelijkheden met betrekking tot de treasuryfunctie van de gemeente staan in onderstaande
tabel gedefinieerd.
Functie Verantwoordelijkheden
De Gemeenteraad
* Het vaststellen van verordening 212, paragraaf financiering in de
gemeentebegroting, treasurydoelstellingen, het treasurybeleid,
beleidskaders en limieten;
* Het controleren en als gevolg daarvan (eventueel) bijstellen van
het treasurybeleid via paragraaf financiering in het jaarverslag.
Het college van B&W
* Het doen uitvoeren van het treasurybeleid;
* Opstellen van het treasurystatuut;
* Het rapporteren aan de Gemeenteraad over de uitvoering van het
treasurybeleid via paragraaf financiering in de gemeentebegroting
en het jaarverslag.
De portefeuillehouder
Financiën
* Rapporteren aan het college als sprake is van aantrekken
financieringsmiddelen (contractperiode langer dan 1 jaar).
Hoofd Middelenbeheer
* Het uitvoeren van de aan haar/hem gemandateerde
treasuryactiviteiten conform het treasurystatuut en de paragraaf
financiering;
* Het zorgdragen voor juiste verantwoording van de uitvoering van
de door hem/haar gemandateerde treasuryactiviteiten;
* Het rapporteren aan B&W en portefeuillehouder over de uitvoering
van het treasurybeheer;
* Het afleggen van verantwoording aan het college van B&W;
* Openen, sluiten en wijzigen van bankrekeningen;
* Zorgdragen voor tijdige informatieverstrekking aan derden
(toezichthouder en CBS), zoals genoemd in artikel 8 van de Wet
FIDO.
Integraal managers * Het zorgdragen voor een goede kwaliteit van de informatie die
wordt aangeleverd aan het Facilitair bedrijf met betrekking tot
toekomstige uitgaven en ontvangsten;
* Het fiatteren van betalingen en ontvangsten, ten laste c.q. ten
gunste van hun budgetten.
De afdeling
Concernmiddelen
* Het opstellen van de rentevisie in de paragraaf financiering in de
gemeentebegroting en de verantwoording hierover in de paragraaf
financiering in het jaarverslag.;
* Het voorbereiden van voorstellen betreffende het treasurybeleid,
waaronder inspelen op zich wijzigende marktomstandigheden.
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 18
Functie Verantwoordelijkheden
Geautoriseerde
medewerkers van de
afdeling Middelenbeheer;
team financieel adviseurs
belast met treasury
* Het uitvoeren van de activiteiten met betrekking tot de volgende
deelfuncties: het risicobeheer, gemeentefinanciering (financiering,
uitzetting en relatiebeheer) en kasbeheer. Deze activiteiten moeten
conform dit treasurystatuut en de treasuryparagraaf worden
uitgevoerd en de transacties dienen geautoriseerd te zijn door het
hoofd Middelenbeheer;
* Het aantrekken en uitzetten van gelden in het kader van het saldoen
liquiditeitenbeheer;
* Het ontvangen van de orderbevestiging van derden en het
controleren of deze overeenkomt met de transactie-informatie
zoals verstrekt door de medewerker van de afdeling
Middelenbeheer belast met treasury;
* Het beheren van de geldstromen;
* Het onderhouden van contacten met banken, geldmakelaars en
overige financiële instellingen;
* Het voorbereiden van financiële contracten voortvloeiend uit
bovenstaande deelfuncties;
* Het schriftelijk vastleggen van de treasurytransacties en het
doorgeven hiervan aan de medewerkers van de afdeling
Middelenbeheer; team grootboek;
* Het adviseren van de afdelingen/sectoren over de financiële
gevolgen van hun activiteiten en projecten;
* Het aanleveren van tijdige, volledige en betrouwbare gegevens
aan de gemeentelijke administratie;
* Het afleggen van verantwoording aan het hoofd Middelenbeheer
over de uitvoering van de aan hem/haar gemandateerde
activiteiten.
Geautoriseerde
medewerkers van de
afdeling Middelenbeheer;
team grootboek
* Het overboeken van saldi tussen bankrekeningen (saldoregulatie);
* Het afhandelen van het girale betalingsverkeer;
* Het aanleveren van tijdige, volledige en juiste gegevens aan de
gemeentelijke administratie;
* Het rapporteren aan het hoofd Middelenbeheer belast met controle
over de uitvoering van de aan hem/haar gemandateerde
activiteiten.
Financiële administratie
* Het juist en volledig administreren van de bezittingen, schulden,
rechten, verplichtingen, inkomsten, uitgaven, ontvangsten en
betalingen in de verplichtingen- en financiële administratie;
De externe accountant
* Het in het kader van haar reguliere controletaak controleren omtrent de
feitelijke naleving van het treasurystatuut.
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 19
Bijlage 4 - Audit treasury januari - september 2008
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 20
Bijlage 4 - Audit treasury januari - september 2008 - vervolg
Opmerkingen / vraagpunten:
- transactie ING over de jaargrens 2007 - 2008: ik kan de bescheiden niet terug vinden in de
treaserymap. Kunnen jullie deze toevoegen aan de map? (Is toegevoegd en is conform
treasurystatuut uitgezet).
- Wordt een kortlopende transactie stilzwijgend verlengd (BNG-lening)? Uit de documentatie is niet
duidelijk welke afweging hier wordt gemaakt. (De lening wordt niet stilzwijgend verlengd. Er
vindt een bespreking plaats tussen X, Y en Z wat te doen? Indien de uitgezette lening niet
nodig is voor de financieringspositie, dan wordt aan de hand van de rente-aanbiedingen bij
andere instellingen de afweging gemaakt te verlengen of niet. In het vervolg zal dit worden
gedocumenteerd).
Deze bevindingen zijn besproken in week 38 met de betrokken personen van de werkzaamheden.
Concernadviseur Financiën
Rapportage Amstelveen | 23 oktober 2008 | 21
Bijlage 5 - Email portefeuillehouder
---- --
Gemeente Amstelveen