Ingezonden persbericht


Persbericht

Stichting "Wij vertrouwen stemcomputers niet"
Amsterdam, 22 oktober 2008

Stemgeheim alle Nederlanders in handen bedrijven

Op 3 november dient bij de rechtbank in Den Haag een kort geding dat de stichting "Wij vertrouwen stemcomputers niet" heeft aangespannen om de waterschappen te dwingen echt geheime verkiezingen te organiseren. De waterschappen willen op de stembiljetten een voor elke kiezer unieke reeks nummers afdrukken.

Voor het eerst is bij waterschapsverkiezingen nu ook het stemgeheim bij alle andere verkiezingen direct in het geding. Anders dan bij voorgaande waterschapsverkiezingen kunnen de kiezers nu namelijk voor het eerst stemmen op politieke groeperingen: onder andere het CDA, de PvdA, VVD, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren zijn op de stembiljetten te vinden.

Het kort geding draait onder meer om elektronische bestanden waarin de namen, adressen en geboortedata van alle kiezers gekoppeld worden aan de per kiezer unieke nummers op de stembiljetten. Deze bestanden moeten door de drukker na afloop van het drukproces vernietigd worden. Gebeurt dit niet dan kan het stemgeheim van alle kiezers geschonden worden.

Een Amerikaanse grafische multinational moet de stembiljetten drukken en heeft de zeer kritieke bestanden met gegevens van alle kiezers nu al in handen. Het betreft een bedrijf dat deze afgelopen zomer in de VS tot een schikking is gekomen omdat het haar eigen werknemers zou hebben bespioneerd en geïntimideerd in een poging te voorkomen dat ze lid van een vakbond werden.

Een tweede bedrijf scant alle ingevulde stembiljetten na afloop van de verkiezingen om de unieke nummers en de uitgebrachte stemmen in te lezen. Dit bedrijf heeft in 2004 al eens een complete waterschapsverkiezing in het honderd laten lopen.

Rop Gonggrijp, oprichter van "Wij vertrouwen stemcomputers niet":

"Het is natuurlijk bizar dat we straks alleen nog stemgeheim hebben als bestanden netjes vernietigd worden door een bedrijf dat kennelijk niet eens met de grondwettelijke rechten van de eigen werknemers vertrouwd kan worden. En als er grove fouten van hetzelfde kaliber als in 2004 gemaakt worden moeten we maar hopen dat ons stemgeheim bewaard blijft. Maar het gaat wat ons betreft niet om deze specifieke bedrijven. Zulke gegevens horen bij een geheime stemming natuurlijk op geen enkel moment te bestaan en al helemaal niet in handen van bedrijven te zijn."

Achtergrondinformatie

De waterschappen zijn van plan om van 13 tot en met 25 november 2008 landelijke waterschapsverkiezingen te houden. De kiezers stemmen per post. Bij deze verkiezingen willen de waterschappen bij het tellen van de stemmen gebruik maken van unieke nummers op de stembiljetten. De unieke nummers zijn, onder meer bij het drukken van de stembiljetten, gekoppeld aan de naam en het adres van de kiezer. Hierdoor is het mogelijk om het stemgeheim van de kiezer te schenden. De stichting "Wij vertrouwen stemcomputers niet" vindt dat hierdoor geen sprake is van een werkelijk geheime stemming, zoals de Waterschapswet die voorschrijft.

Eerder wilde staatssecretaris Huizinga geen waterschapsverkiezingen via internet toestaan omdat het gebruikte stemsysteem (RIES) niet betrouwbaar genoeg is. De waterschappen gebruiken hetzelfde RIES nu om de unieke nummers op de stembiljetten te genereren.

De stichting wil dat de waterschappen verboden wordt om gegevens op het stembiljet af te drukken die tot de kiezer te herleiden zijn en eist dat de waterschappen gaan briefstemmen zoals de Kieswet dit voorschrijft voor kiezers in het buitenland: de zogenaamde envelop-in-envelop procedure.

De Unie van Waterschappen heeft het drukken en verzendklaar maken van stembiljetten en begeleidende brieven na een Europese aanbestedingsprocedure uitbesteed aan RR Donnelly Document Solutions B.V., een volle dochter van een internationaal opererend grafisch bedrijf met het hoofdkwartier in Chicago. Dit bedrijf heeft deze zomer in de Verenigde Staten een conflict met de grafische vakbond geschikt. Het bedrijf had volgens de vakbond werknemers illegaal bespioneerd en bedreigd. Zo zouden werknemers die zich probeerden via de vakbond te organiseren ontslagen worden, en werd zelfs gedreigd met sluiting van de hele productie-locatie als de vakbond daar voet aan de grond zou krijgen. Als onderdeel van de schikking moest het bedrijf een mededeling rondsturen waarin het aangeeft de eigen werknemers niet te bedreigen als ze zich in een vakbond of anderszins willen organiseren.

Het bedrijf dat bij deze waterschapsverkiezingen het scannen van de ingevulde stembiljetten verzorgt is Cendris Document Presentment B.V., een dochter van TNT. Dit bedrijf heeft in 2004 bij de waterschapsverkiezingen van het Hoogheemraadschap van Delfland grote fouten gemaakt. Hierdoor kregen 120.000 van de 846.000 kiezers twee stembiljetten terwijl 120.000 andere kiezers geen stembiljet kregen. Als gevolg hiervan moest de verkiezing opnieuw worden gehouden.

Alle stukken in het kort geding zijn te vinden op: http://www.wijvertrouwenstemcomputersniet.nl/Waterschappen

Persbericht schikking met vakbond (teamster.org website): http://tinyurl.com/5bqlca

Video: "My co-workers are scared..."
http://www.youtube.com/watch?v=XlUUzw7FW3Q

Fouten en nieuwe verkiezing in Delfland
http://tinyurl.com/6kj54v
http://tinyurl.com/586vcn

---
Noot voor de redactie,