Ingezonden persbericht
Bezoek-ontheffing actievoerders tegen Zaanse bajesboot
Twee actievoerders die op 25 oktober jl. deelnamen aan de actie tegen de
Zaanse bajesboten, hebben van de directie een ontheffing van bezoek voor
12 maanden gekregen. Zij zouden met het bezoeken van gedetineerden de orde
en veiligheid in gevaar brengen. Ook een (vertrouwens) arts is een maand
geleden de toegang tot de Zaanse vreemdelingengevangenis.
Op zaterdagmorgen 25 oktober 2008 bezette de Actiegroep Sluit de Zaanse
Bajesboten de transportkooi op de kade. Met de actie wilde de groep
protesteren tegen de jacht op 'illegalen' en tegen de psychische druk die
met de detentie op mensen zonder papieren wordt uitgeoefend. Op de kooi
werden spandoeken in verschillende talen opgehangen waaronder 'Need Help?'
met een telefoonnummer eronder voor het aanvragen van bezoek. Na een
bezetting van drie uur werden tien activisten zonder verzet te plegen
aangehouden.
Tijdens de actie werd gecommuniceerd met de mensen in hun cel daar de
transportkooi zich op 10 meter afstand bevindt van de boten. De reacties
binnen bestonden uit terugroepen en bonzen. De bewaking ontruimde
vervolgens met hulp van het Interne Bijstandsteam (IBT) de cellen die
zicht hadden op de transportkooi. Dit ging niet zachtzinnig. De activisten
waren getuige van het feit dat twee gevangenen door het IBT in vol ornaat
zelfde uitrusting als ME: helmen, knuppels e.d. - werden afgevoerd naar
de isoleercel. De celgenoot van één van de twee vertelde aan de activisten
dat hij niets misdaan had. In de cel ernaast riep een man dat de
afgevoerde man straf had omdat hij door het rooster boven het raam met de
activisten gepraat had. Deze arrestaties zijn op foto en film vastgelegd:
zie hieronder. De bewaking pakte tevens van de gevangenen de papiertjes af
waarop dezen het telefoonnummer van het spandoek hadden opgeschreven.
Eén van de twee afgevoerde gevangenen zit al 8 maanden in
vreemdelingendetentie: eerst op de - na veel internationale kritiek -
gesloten bajesboot in Rotterdam, toen in het Detentiecentrum Alphen aan de
Rijn en nu op de bajesboot in Zaandam. Elke maand stuurt de Immigratie- en
Naturalisatiedienst de ambassade een briefje voor reisdocumenten om hem
uit te zetten, tot op heden zonder resultaat. Van enig zicht op uitzetting
naar het land van herkomst voorwaarde voor opsluiting - is geen sprake.
Toch blijft hij vastzitten.
Als straf voor het praten met de actievoerders heeft hij zaterdag 25
oktober van 07 tot 16u in de isoleercel gezeten. Vervolgens belde hij -
net als vele anderen - het telefoonnummer van het spandoek en vroeg voor
twee mensen van de actiegroep van wie hij naam en geboortedatum kreeg
bezoek aan (elk gedetineerde heeft één uur per week recht op bezoek). Dit
werd door de directie geweigerd. In de afwijzingsbrief wordt gesteld dat
de twee activisten voor een periode van 12 maanden een ontzegging hebben
van bezoek. Als grond wordt aangevoerd dat zij betrokken waren bij de
demonstratie en de orde en veiligheid in de gevangenis in gevaar zouden
brengen. Twee andere gedetineerden hebben eveneens een afwijzing gekregen
voor bezoek van deze twee activisten.
De directeur van een gevangenis heeft volgens de Penitentiaire
beginselenwet de bevoegdheid om de toelating tot de gedetineerde van een
bepaald persoon te weigeren, "indien dit noodzakelijk is met het oog op:
a) de handhaving van de orde of de veiligheid in de inrichting, b) de
bescherming van de openbare orde of nationale veiligheid, c) de voorkoming
of opsporing van strafbare feiten of d) de bescherming van slachtoffers
van of anderszins betrokkenen bij misdrijven. Deze weigering geldt voor
ten hoogste twaalf maanden."
De twee activisten die geweerd worden op grond van gevaar voor orde en
veiligheid hadden zelf trouwens niet deelgenomen aan de bezetting. De ene
was (pers)woordvoerder van de actiegroep en is niet aangehouden, de ander
stond buiten het hek op de openbare weg toe te kijken. Zij werd zonder
enige aanleiding aangehouden voor opruiing en na enkele uren vrijgelaten
zonder aanklacht. Geen van beiden heeft een strafblad.
Gevaar voor handhaving van orde en veiligheid tijdens het bezoekuur lijkt
praktisch onmogelijk. Je moet je legitimeren, gaat door een detector, mag
niets naar binnen meenemen. Er is continu fysiek toezicht in de
bezoekruimte die afgeloten is. Het lijkt erop dat zij met de
toegangsweigering worden gestraft. De gedetineerde heeft een klacht
ingediend tegen de afwijzing voor bezoek.
Van groot belang is eveneens te weten hoe de Dienst Justitiële
Instellingen aan haar gegevens komt aangaande de betrokkenheid van de twee
personen. Wie heeft hen die informatie verschaft? Is dat de politie of een
andere instantie? En waar bestaat die informatie precies uit? Wanneer
wordt iemand een gevaar voor orde en veiligheid? De twee activisten willen
een kort geding aanspannen om de toegang tot bezoek weer mogelijk te
maken.
Een medewerker van All Included zou in augustus 2008 eveneens bezoek aan
een gedetineerde ontzegd worden vanwege betrokkenheid bij acties tegen de
Zaanse bajesboten. Dit werd een gedetineerde die hem wilde uitnodigen
mondeling medegedeeld. Toen hij desondanks een schriftelijk verzoek
indiende mocht het bezoek toch plaatsvinden. Een postkaart van All
Included werd vlak vóór de mondelinge weigering door de directie in beslag
genomen. Op welke grond (van de vier belangen uit de Penitentiaire
beginselenwet) dit is gebeurd is niet bekend. Op de postkaart stond
vermeld dat All Included veel actie had gevoerd tegen de bajesboten in
Zaandam.
Vorige maand werd (vertrouwens) arts Co van Melle de toegang tot de Zaanse
bajesboot geweigerd. Hij wilde consult bij een 'witte illegaal' houden ten
behoeve van een medisch rapport. Co van Melle heeft zich altijd veel
ingezet voor de witte illegalen die vele jaren 'wit' met sofinummer
gewerkt (en belasting betaald) hebben tot de Koppeingswet in 1998 dit
onmogelijk maakte. Het medisch rapport was bedoeld ten behoeve van de
juridische procedure van de gedetineerde. Eerst werd gesteld dat de
persoonlijke gegevens die de arts had verstrekt niet klopten. Vervolgens
kwam het Hoofd Beveiliging de arts persoonlijk vertellen "dat de arts
zeker zelf wel wist waarom hij er niet in kwam"; je hoefde maar te
googelen naar zijn naam om antwoord te krijgen. Deze toegangsweigering
gaat verder dan bovenstaande. Een arts mag in principe altijd een
gevangenis in om iemand te bezoeken. De Penitentiaire beginselenwet geeft
de gedetineerde het recht op raadpleging van een arts van zijn keuze. De
arts schakelde een advocaat in die bij de directie van de Zaanse bajesboot
een klacht indiende. De directie bood aangaande de opmerking van het Hoofd
Beveiliging excuses aan. Wat de toegangsweigering betrof werd gemeld dat
het de 'uitdrukkelijke opdracht' was van de directie Bijzondere
Voorzieningen waar de vreemdelingegevangenissen onder vallen - van de
Dienst Justitiële Instellingen in Den Haag. Voor meer informatie verwijst
de directie van de Zaanse bajesboot naar Bijzondere Voorzieningen in Den
Haag.
Contact zoeken met de buitenwereld wordt door de Dienst Justitiële
Inrichtingen steeds moeilijker gemaakt.
In het verslag van de bezetting van de transportkooi in het Noordhollands
Dagblad, 26 oktober 2008 (zie hieronder) zegt de woordvoerdster van de
actiegroep: ,,We hebben de migranten een spandoek met een telefoonnummer
kunnen laten zien. Ze konden ons bellen voor hulp, steun en informatie. Er
is het hele weekend door zeer druk gebruik van gemaakt.''
Op de website van de krant reageert Dayan als volgt:
"....Volgens de politie zongen ze luidkeels en schreeuwden ze zo hard
waardoor er veel onrust ontstond op de bajesboot....... Onrust door te
zingen en te roepen? Nu ja, ze moesten natuurlijk een reden hebben om de
actievoerders op te pakken. En zelfs de grootste drogreden is goed. Wat
mij opvalt echter is dat de opgeslotenen blijkbaar ook geen info hebben,
of mogen hebben hoe dat ze hun detentie kunnen aanvechten. Het feit dat
zovele gebruik maken van het getoonde telefoon nummer wijst erop dat de
staat deze mensen hun rechten niet wil laten kennen, en dat de
buitenwereld blijkbaar niet mag te weten mag komen wat er op die boten
gebeurt."
Contact zoeken met de buitenwereld wordt steeds moeilijker gemaakt. Zo
wordt gepoogd de gedetineerden verder af te zonderen waarmee het
afschrikkingsmiddel versterkt wordt. Contact krijgen met activisten wordt
nu ook gestraft door toegangsweigering.
Wij eisen de sluiting van de detentiecentra voor mensen zonder papieren.
Steun de strijd voor een open samenleving.
Stop Fort Europa, vandaag! Sluit de detentiecentra, open de grenzen! Voor
een grenzeloze solidariteit!
All Included
29 oktober 2008