Universiteit van Amsterdam

Specifieke hersengebieden zorgen voor balans tussen snelle en juiste beslissing

Hoe zijn de hersenen in staat om de juiste balans te vinden tussen snel beslissen en accuraat beslissen? Twee specifieke hersengebieden blijken betrokken te zijn bij de regulering van snelle beslissingen. Zij 'bevrijden' de frontale cortex tijdelijk van inhibitie (remming), waardoor het eenvoudiger wordt om sneller te reageren. Dit blijkt uit onderzoek dat deze week wordt gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Het onderzoek werd uitgevoerd door een internationaal team van neurowetenschappers en mathematisch psychologen van de Universiteit van Amsterdam, het Max-Planck-Institut für Kognitions- und Neurowissenschaften in Leipzig en de University of Newcastle in Australië.

Iedere dag nemen we belangrijke en minder belangrijke beslissingen -- neem ik de auto of de trein, koop ik de witte of de blauwe schoenen, schiet ik de bal op doel of geef ik hem af aan een medespeler. Veel van deze beslissingen vinden plaats onder tijdsdruk. Het is daarom belangrijk om een goede balans te vinden tussen snel beslissen en accuraat beslissen. Beslissingen die te haastig worden genomen zorgen vaak voor fouten, terwijl het nemen van gegarandeerd juiste beslissingen vaak te veel tijd kost.

Het internationale onderzoeksteam bestudeerde de vraag hoe de hersenen in staat zijn de juiste balans te vinden tussen snel en accuraat beslissen. Zij lieten hiertoe negentien proefpersonen een eenvoudige 'tweekeuze-taak' uitvoeren: door middel van een vingerbeweging moest iedere deelnemer aangeven of een puntenwolk zich op een beeldscherm naar links of naar rechts lijkt te bewegen. Voorafgaand aan iedere beslissing werd aangegeven in hoeverre er sprake was van tijdsdruk: veel, normale of weinig tijdsdruk. Terwijl de deelnemers de taak uitvoerden werd hun hersenactiviteit gemeten met een fMRI-scanner (functional magnetic resonance imaging).

De resultaten wijzen uit dat twee specifieke hersengebieden betrokken zijn bij de regulering van snelle beslissingen: het pre-supplementaire motorgebied (pre-SMA) in de mediale frontale cortex én de inputkernen van de basale ganglia (zenuwknopen). Met behulp van een wiskundig model tonen de onderzoekers aan dat bij deelnemers die onder toenemende tijdsdruk relatief haastig gaan beslissen, ook een relatief hoge activering van de betreffende hersengebieden te zien is.

De onderzoeksresultaten bevestigen de voorheen speculatieve claim dat de inputkernen van de basale ganglia in staat zijn de frontale cortex tijdelijk te bevrijden van inhibitie (remming), waardoor het eenvoudiger wordt om sneller - maar mogelijk ook voorbarig - te reageren.

Publicatiegegevens

Forstmann, B.U., Dutilh, G., Brown, S., Neumann, J., von Cramon, D.Y., Ridderinkhof, K.R., Wagenmakers, E.J. (2008). 'Striatum and pre-SMA facilitate decision-making under time pressure', Proceedings of the National Academy of Sciences, 08-05903.