Kennismigrant Christa Tobler is casus in eigen oratie
Christa Tobler, hoogleraar Europees Recht, heeft de Zwitserse
nationaliteit. Ze is daardoor, in EU-termen, een `persoon met
nationaliteit van derde land'. In haar oratie van vrijdag 7
november gebruikt ze zichzelf als casus om de ontwikkelingen in
het recht van de Europese Gemeenschap te schetsen rond de
positie van - steeds meer verschillende categorieën -
`derde-landers'. Van het Verdrag tot Oprichting van de EEG in
1957 tot de Blue Card voor hoogopgeleide migranten.
Blue Card
Het voorstel voor een richtlijn voor Europese wetgeving over
deze Blue Card, de Europese tegenhanger van de Green Card, ligt
nu bij de ministerraad van de EG/EU. Tobler: `De
wetgevingsprocedure is dus nog gaande, en wij weten niet
wanneer die af is en wat dan het resultaat zal zijn. Ik ga
ervan uit dat het best nog een tijdje kan duren.'
Arbeidsmarkt
`Persoonlijk vind ik het in beginsel een goed idee om een Blue
Card in te voeren', zegt ze. `De belangrijkste reden ervoor is
natuurlijk van economische aard: het belang van hoog opgeleiden
voor de arbeidsmarkt. Echter, vanuit het perspectief van mensen
die in een minder gunstige positie verkeren, dus de minder
hoogopgeleiden, leidt dit natuurlijk tot een betere behandeling
van een groep van mensen waar zij niet bij horen.'
Luxeproblemen
Tobler wil in haar oratie laten zien hoe de positie van
personen met nationaliteit van derde land enerzijds
ingewikkelder is geworden in het licht van het Europese
Gemeenschapsrecht, maar hoe anderzijds die positie voor
sommigen sterk is versimpeld door bilaterale overeenkomsten met
hun eigen landen, die hun een geprivilegieerde status geven.
`Vergeleken met de problemen van andere migranten zijn de mijne
lux', zegt ze. `Ik ben hier omdat ik hier wil zijn, mijn
verblijfsrecht staat niet ter discussie en ik word niet
gediscrimineerd. In plaats van meervoudige discriminatie te
ondervinden, zoals zoveel andere migranten, heb ik alleen maar
voordelen.'
Verblijfsvergunning verlengen
In 2003 wilde Christa Tobler haar verblijfsvergunning
verlengen. Ze was toen nog geen hoogleraar, maar werkte wel
sinds 1995 bij de Universiteit Leiden. Een werkvergunning had
ze niet meer nodig, sinds de EG in 1999 een bilaterale
overeenkomst had gesloten met Zwitserland over vrij verkeer van
personen. Dit verdrag trad in 2002 in werking. Een nieuwe
verblijfsvergunning kostte haar, als staatsburger van een land
dat geen lid is van de EU, 169 euro. Een migrant uit een
EU-land zou maar 28 euro hoeven te betalen. Hiertegen
protesteerde ze, op grond van een clausule die discriminatie op
grond van nationaliteit verbiedt, uit dezelfde bilaterale
overeenkomst tussen de EG en Zwitserland. Ze kreeg gelijk, en
de rekening werd aangepast. ---- 2 plaatjes: Compete America
Blue Card en Green Card Afbeelding: De toekomstige Europese
Blue Card wordt de Amerikaanse overheid al voorgehouden als
lichtend voorbeeld. Bron: EU Blue Card compete america ---
Raad van State
Het is slechts één voorbeeld uit haar carrière van persoon met
nationaliteit van derde land. In haar oratie geeft Tobler er
meer. Ze vertelt hoe ze met intellectueel genoegen de
Nederlandse autoriteiten in verwarring bracht, door op
deskundige en creatieve wijze Nederlands recht, EG-recht en de
bilaterale overeenkomst tussen de EG en Zwitserland te
combineren in casu haar eigen persoon. Haar laatste protest
ligt momenteel bij de Raad van State.
Long-term resident
Een Blue Card heeft Tobler niet nodig. `Die is voor mensen die
nog niet in de EU verblijven om hier te werken, maar dat wel
willen. Ik ben er al, en ik heb een recht op werk en verblijf
op basis van de bilaterale overeenkomst tussen de EG en
Zwitserland, en nu ook van de EG-richtlijn 2003/109. Die stelt
dat personen die ten minste vijf jaar in een EU-land verblijven
een inkomen en ziektenkostenverzekering hebben, en zich goed
hebben gedragen, een speciale status kunnen aanvragen van
long-term resident. Het is voor mij daarom niet nodig om een
Blue Card aan te vragen.'
`Het belang van Europese integratie wordt onderschat'
Tobler, die zich in haar carrière bezig heeft gehouden met
verschillende aspecten en deelgebieden van het Europese recht,
van discriminatierecht tot de Europese Grondwet, is een warm
pleitbezorgster van de Europese eenwording. Vorig jaar zei ze
het in deze nieuwsbrief te betreuren dat Nederland een
referendum heeft gehouden over de Europese Grondwet. 'In
Nederland hebben we helemaal geen ervaring met het houden van
referenda, daar moeten we nog in groeien. Om zoiets
ingewikkelds als de Europese Grondwet per referendum te
regelen, vind ik onverstandig, zeker in het politieke klimaat
dat toen in Nederland heerste. Het belang van Europese
integratie wordt onderschat. Na de Tweede Wereldoorlog heeft
Europese integratie vrijheid en vrede gebracht in Europa. Dat
is helemaal niet zo vanzelfsprekend als iedereen denkt.'
Prof. R.C. (Ruth Christa) Tobler is hoogleraar Europees recht
aan de Universiteit Basel en aan de Universiteit Leiden. In
1989 promoveerde ze aan de universiteit Zürich op het gebied
van het Zwitserse merkenrecht. Daarna werkte zij als
onderzoeksmedewerkster aan het Kyoto Comparative Law Center in
Japan en als "Gerichtssekretärin" in Zwitserland. In 1992 deed
zij het "Zürich bar exam" en was daarna werkzaam als advocate.
In 1994 behaalde zij het diploma "LL.M. in European Community
Law" aan de Universiteit Leiden. In deze tijd was zij ook
"Winning Advocate General" in de "European Law Moot Court
Competition" (www.elmc.org). Dit leverde een stage bij het Hof
van Justitie op. Daarna deed professor Tobler mee aan een
interdisciplinair onderzoeksprogramma aan het European
University Institute te Florence in Italië. In augustus 1995
kwam zij terug naar Leiden en werkte als academische
coördinatrice voor het LL.M. Programma in European Community
Law. Vanaf 1998 was zij werkzaam als universitair docent Gender
Law aan de universiteit van Basel. In 2000 wird zij
"Assistenzprofessorin" op het gebied van het Europees recht. In
2004 behaalde zij de Zwitserse habilitation. In 2005 werd ze
hoogleraar Europees recht aan de Universiteit Basel, en in 2007
aan de universiteit Leiden. Prof. Tobler is lid van het
editorial board van de Swiss Review of International and
European Law (www.szier.ch). Zij is tevens een enthousiaste
Moot Court-rechter (regionaal niveau) van de European Law Moot
Court Competition.
Christa Tobler in de Universitaire Nieuwsbrief
+ `Verdrag van Lissabon is gewoon een grondwet' (18-12-2007)
+ Prof.dr. Christa Tobler LL.M., is benoemd tot hoogleraar
Europees recht (15-05-2007)
+ Indirecte discriminatie in het Europese recht (30-08-2005)
(4 november 2008/HP)
4/11/2008
Universiteit Leiden