Vredessite 'de nieuwe oorlog'
Minder 'defensie' onder Obama?
Door Martin Broek, 6 november 2008
In november 2002 zat ik in een eetzaal van een Italiaans hotel te
ontbijten. Goed uitgerust liet ik me ontvallen me voor te kunnen
stellen dat tijdens de senaatsverkiezingen weer de Republikeinen
werden gekozen. In korte tijd had de Regering Bush al zoveel bagger
over het land en de wereld uitgestort dat het mij meer dan genoeg
leek. De reactie kwam van verschillende kanten tegelijk: "Vind jij dat
het iets uit maakt de Democraten of de Republikeinen aan de macht?
De vraag heeft lang door mijn hoofd gezworven. Hij nam de vorm aan van
een spreekwoord: Word je liever door de hond of de kat gebeten? Een
valse kat kan gemeen bijten en nog krabben ook, maar dat bijten geldt
voor een valse hond in nog sterkere mate. Ja, ik weet ook wel dat een
beter Amerika er niet komt doordat een van beide partijen aan de macht
is; aan valse honden en katten heb je uiteindelijk weinig. Je moet
macht ontwikkelen om ervan af te komen of ze aan banden te leggen. Dat
kan door het organiseren van idealen onafhankelijk van de gevestigde
politiek: activiteiten tegen de doodstraf, tegen de slechte sociale
omstandigheden, een goed klimaatbeleid, voor een ander Midden-Oosten
beleid etc. Het ging mij ook niet om een pleidooi voor Al Gore, of
Kerry of de Democraten 'an sich'. Het was een uitroep van pijn, Waarom
nog meer van die ellende?
Bush en zijn bende voor de nieuwe Amerikaanse eeuw hebben zes jaar
vakbekwaam en activistisch de ruimte gepakt die ze konden krijgen. Ze
gingen buiten de krijtlijnen voor het Amerikaanse beleid. Ze waren
zelfs in staat Colin Powell, de ideale opa, tijdelijk mee te krijgen.
We zijn niet door een cyperse kater, maar door een gemene mastino
gebeten. Ik kan de uitroep van die ochtend ook achteraf nog steeds
goed begrijpen.
Obama De Amerikaanse buitenlandse politiek wordt vooral door
binnenlandse problemen gedreven. Werkgelegenheid speelt daarbij een
belangrijke rol. Zeker tijdens de financiële crisis en recessie zijn
dat ook banen in het leger en in de wapenindustrie. Obama staat voor
minder wapens en meer geld voor de troepen. Hij is tegen kernwapens en
voor diplomatie, maar uiteindelijk zal hij toch rekening moeten houden
met de mensen die werken bij de invloedrijke wapengiganten.
De Amerikaans-Taiwanese Business Council was onlangs in staat de
wapens voor Taiwan weer op de agenda te krijgen. In 2001 beloofde Bush
een grote wapenleverantie aan Tapei, waar in zeven jaar weinig van is
uitgevoerd. Zowel Obama als McCain spraken zich begin oktober al wel
uit voor de 'mega deal' ter waarde van 6 miljard euro. Er is een klein
verschil tussen de visie van beiden. Het viel op dat Obama niets zei
over een aantal wapens die Taiwan oorspronkelijk wel zou krijgen, maar
die nu niet in het pakket zaten, zoals diesel aangedreven onderzeeërs,
Black Hawk helikopters en geavanceerde F-16C/Ds. Terwijl McCain ook
deze leveringen ondersteunde. Op vragen hierover weigerde Obama te
antwoorden. Niet aan de orde, zo is het standpunt, dat daarmee het
niet, maar vooral ook wel leveren open laat.
Buitenlandse wapenleveranties kan je niet één op één vergelijken met
binnenlands besteedde dollars. Dat weet ik wel. Maar de nu al
ingezette harde China-lijn geeft ook aan dat het Pentagon niet
vergeten zal worden in de buitenlandse politiek. Optimisten stellen
dat door de financiële crisis het Pentagon zijn wensen naar beneden
bij zal moeten stellen. Ik wil niet bij de pessimisten horen, maar het
kan ook allemaal een beetje anders gaan. Het verdedigen van de
Amerikaanse positie wordt niet minder belangrijk tijdens een crisis.
Het zou ingaan tegen een constante in de Amerikaanse politiek sinds de
Tweede Wereldoorlog om juist in een dergelijke situatie het leger te
verzwakken. In Europa zie je nu al beide reacties: uitgaven omlaag
(Italië en Spanje), uitgaven omhoog (Frankrijk). Het is te eenvoudig
om te denken dat een recessie minder uitgaven voor het leger zou
betekenen. McCain zei het heel duidelijk: "Freeze on everything but
Defense, Veterans & entitlements". Dat is volgens de agenda van Bush
sr. , Clinton, Balkenende, Brown etc. Minder staat en
verhoudingsgewijs meer krijgsmacht, dat is de koers van de
neo-liberalen in een notendop.
De krijgsmacht is ook nog eens een grote werkgever. Lockheed Martin en
Raytheon zullen alles en iedereen inzetten om aan te tonen dat het
Pentagon onmisbaar is voor innovatieve banen, nieuwe producten en
werkgelegenheid. Bovendien is de krijgsmacht de parel van de natie. Er
zal een sterke sociale beweging nodig zijn om er voor te zorgen dat
het Amerikaanse defensiebudget een stuk lager wordt, zowel de sociale
situatie als de miserabele staat van de infrastructuur smeken om een
hoger budget daarvoor. Daar kunnen politici ook een rol in spelen. Zie
bijvoorbeeld de oproep van Barney Frank om de defensie uitgaven met 25
procent te korten. Zon oproep doet in Nederland geen enkele
parlementariër.
Om eerlijk te zijn toch was ik wel voor Obama. Een zwarte president.
Het is een verzachting van de pijn na eeuwen keiharde onderdrukking.
Ik ben bang dat ik het niet kan laten toch ook een beetje voor de
valse kat, als beste van de twee, te kiezen.
Martin Broek 2008-11-06
---
Noten voor de pers
Meer informatie: