Antillenhuis


Gevolmachtigde Minister Paul Comenencia bezoekt tentoonstelling "Engels in Engels"

\"\\"\\"\"

Op 31 oktober werd een bijzondere tentoonstelling: Engels in Engels geopend door de Rotterdamse wethouder Mark Harbers (Haven, Economie en Mileu). Rotterdammer Chris Engels (1907-1980) was arts, kunstenaar en cultuurpionier. Deze uitgesproken representant van het expressionisme heeft veel waardevol erfgoed nagelaten aan de Nederlandse kunst, wetenschap en literatuur. Tot en met 15 november is de expositie "Varaan en sabeldier" gratis te bezichtigen in de nieuwe ruimte Grandcentral 8 van Engels, Locatie: Engels Grandcafé Restaurant Zalen, Rotterdam.

De Gevolmachtigde Minister van de Nederlandse Antillen, Paul Comenencia, was verhinderd bij de opening, maar bezocht op uitnodiging van de familie Engels, samen met zijn echtgenote de expositie eerder deze week.

In Nederland en Rotterdam bleven de bijzondere bijdragen van Chris Engels lang onderbelicht, hier is vanaf 31 oktober echter verandering in gekomen. Het retrospectief rondom Engels opende met een debat over de culturele band tussen Nederland en Curaçao. Verder bestaat het retrospectief uit muziek, filmmateriaal, interviews en de expositie getiteld Varaan en sabeldier.

De locatie van de tentoonstelling, Grandcafé Restaurant Engels, is sinds jaar en dag een ontmoetingsplek voor zakenlieden, jongeren en kunstenaars. De plaats leent zich als geen ander voor de tentoonstelling van familielid en pionier Chris Engels.

Achtergrondinformatie over Chris Engels:

De Rotterdamse arts Chris Engels (19 november 1907-20 december 1980) werd vernoemd naar zijn grootvader die in 1884 het horecabedrijf Engels startte. Hij vertrok in 1936 naar Curaçao om zich op verzoek van monseigneur Verriet te vestigen als katholiek geneesheer. Hij wendde zich echter al snel af van de katholieke missie om zich vervolgens te ontwikkelen als medicus, sporter, politicus, kunstenaar en cultuurdrager.

De medicus Chris Engels zet zich als huisarts in voor de bevolking, boekt daarnaast opmerkelijk onderzoeksresultaat en maakt zich verdienstelijk op het gebied van de sociale geneeskunde. Als schermer wint hij met zijn sabelequipe zilver op de Centraal Amerikaanse en Caraïbische Olympische Spelen van 1946. Zijn politieke en maatschappelijke verdiensten zijn legio; als activist leidt hij gedurende de Tweede Wereldoorlog overzeese solidariteitsacties en ontwikkelt hij een sociaal-economisch herstelplan; nadien lopen zijn functies uiteen van waarnemend directeur van de GGD en voorzitter van de Raad voor Milieuhygiëne tot kabinetsformateur en correspondent van het Volkenkundig Genootschap in Leiden.

De grootste verdiensten van Chris Engels liggen mogelijk op het culturele vlak. Tijdens zijn Leidse studententijd ontpopt hij zich al als een verwoed reidanser en schrijft hij gedichten. Eenmaal op Curaçao ontwikkelt hij zich enerzijds tot een multidisciplinair kunstenaar - dichter, schilder en componist, beïnvloed door het expressionisme en avantgardistische stromingen -, anderzijds tot cultureel pionier. Hij richt in 1940 het literaire tijdschrift De Stoep op, waarin bijvoorbeeld Jan Greshoff, F.C. Terborgh, Leo Vroman, Elisabeth Eybers en Adriaan van der Veen publiceren, naast Antilliaanse literatoren als Cola Debrot en Tip Marugg; Engels levert onder zijn pseudoniem Luc Tournier zelf ook bijdragen aan De Stoep, het enige Nederlandstalige tijdschrift dat in de oorlogstijd vrij kan publiceren (meerdere gedichten van Luc Tournier worden door Gerrit Komrij opgenomen in zijn bloemlezing). Engels legt de grondslag voor het Curaçaos Museum, realiseert exposities en architectonische concepten. Als voorzitter-in-spé van de Curaçaose Kunstkring brengen hij en zijn schoonvader Dodo Boskaljon musici van wereldfaam naar de Antillen, inclusief Arthur Rubinstein, Yehudi Menhuhin, Lily Kraus, Isaac Stern, Louis Armstrong en Marian Anderson. En hij ontwikkelt vriendschappen met kunstenaars uit Nederland waaronder Zadkine, Rietveld, Corneille, Dolf Henkes, Charles Eyck en Willem Sandberg. Eén van zijn opzienbarendste wapenfeiten is de tentoonstelling De Pioniers waarvoor Sandberg vijftig internationale topstukken uit het Stedelijk laat overvliegen. In 1966 komt Pierre Janssen naar Curaçao met een omvangrijke overzichtstentoonstelling van Nederlandse kunstwerken.

Engels' eerste vrouw Dodo Schrage en kind overlijden bij de bevalling, kort na aankomst op Curaçao. In 1939 trouwt Chris Engels opnieuw, met Lucila Boskaljon, afkomstig uit een Curaçaose ambtenaren- en componistenfamilie en dochter van Rudolf `Shon Dodo' Boskaljon, de gouvernementssecretaris en tevens een artistieke spil op Curacao. Uit dit tweede huwelijk komen een dochter en drie zoons voort. Lijkt zij aanvankelijk de schaduw van Chris Engels, fungerend als echtgenote, doktersassistente en gastvrouw, later groeit Lucila Engels-Boskaljon uit tot een schilder die internationale waardering krijgt. Chris en Lucila Engels exposeren zowel afzonderlijk als samen, o.m. in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Het echtpaar Engels neemt zijn intrek op Stroomzigt, een monumentaal herenhuis waar zij in de loop der jaren een bibliotheek en kunstverzameling opbouwen en dat de functie krijgt van culturele ontmoetingsplaats.

Engels overlijdt in 1980 nadat hij door een automobilist wordt aangereden. Zijn imposante bijdrage aan het maatschappelijke en culturele leven op Curaçao zijn in Nederland lang onderbelicht gebleven.

Voor meer informatie over reserveringen: www.chrisengels.nl

Bij gebruik van foto's: bron Antillenhuis / Studio FVS
---

Gepubliceerd op: 10-11-2008 Bron: Antillenhuis