Traditioneel onderwijs ongeschikt voor leven-lang-leren

11/11/2008 10:46

Open Universiteit Nederland

Voor leven-lang-leren is ons traditionele onderwijs en zijn onderwijsinstellingen minder geschikt. Wat leven-lang-leren nodig heeft is een nieuwe organisatievorm: het leernetwerk. Dat betoogt prof. dr. Peter Sloep in zijn oratie die hij uitspreekt op 14 november te Heerlen bij de aanvaarding van het ambt als hoogleraar Technology Enhanced Learning bij het Centre for Learning Sciences and Technologies van de Open Universiteit Nederland.

Leerbehoeften professionals

Ons onderwijs richt zich van oudsher op kinderen en jong-volwassen, mensen die een initieel, vaak verplicht traject van onderwijs en scholing doormaken. Maar de opkomst van de kenniseconomie heeft definitief een einde gemaakt aan de illusie dat een initiële opleiding het eindstation is. Iedereen zal een leven lang moeten leren. Werkende professionals hebben leerbehoeften en datzelfde geldt voor allerlei mensen die zich persoonlijk willen ontwikkelen, buiten de context van vak en beroep.

Afscheid

De instituties, gebruiken en gewoonten die we voor het initiële onderwijstraject gebruiken, zijn nauwelijks geschikt om in deze behoeften te voorzien. Sloep stelt dan ook voor om voor leven-lang-leren daar niet op voort te bouwen. In plaats daarvan moeten we een doorlopende leerlijn trekken van leren als kind, via leren als jong-volwassene naar leren voor beroep, hobby, tijdverdrijf. Dit concept van een leven-lang-leren, zo betoogt Sloep in zijn oratie, kan het beste gestalte krijgen in een nieuwe organisatievorm, dat van een leernetwerk.

Leernetwerk: flexibel en informeel

Een leernetwerk is een online, sociaal netwerk dat een scala van instrumenten biedt om kennis te verwerven en kennis te delen. Leernetwerken richten zich op een begrensd domein en worden ontworpen om leven-lang-leren te stimuleren. Ze scheppen de voorwaarden voor vormen van leren die flexibel zijn naar logistiek en inhoud, die informeel zijn, die een accent leggen op spontane samenwerking met anderen en oog hebben voor werkcontexten. In zijn oratie werkt Sloep uit hoe leernetwerken gestructureerd zijn, wat de rol van competenties erin is en welke instrumentatie nodig is.

Over Peter Sloep

Prof. dr. Peter Sloep spreekt zijn oratie uit op 14 november 2008 om 16.00 uur in Heerlen bij de Open Universiteit Nederland. Zijn oratie vormt de afsluiting van de miniconferentie Netwerken voor lerende professionals. Sloep studeerde biologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en promoveerde in de theoretische biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen (1983). Na postdocs in onder andere de Verenigde Staten en Canada, trad hij in 1986 in dienst van de Open Universiteit Nederland. Eerst als universitair docent bij de faculteit Natuurwetenschappen, sinds 1999 als onderzoeker bij het Centre for Learning Sciences and Technologies CELSTEC (toen nog OTEC geheten). Zijn onderzoek richt zich met name op het faciliteren van wederzijdse ondersteuning tussen lerenden in de context van Leernetwerken. Sinds 2003 combineerde hij zijn werk voor OTEC met een aanstelling als lector in Educatieve functies van ICT bij Fontys Hogescholen.

Over CELSTEC

Het Centre for Learning Sciences and Technologies CELSTEC (voorheen OTEC) van de Open Universiteit is een 'centre of excellence' dat zich richt op onderzoek naar en duurzame oplossingen voor leren in werk, school en het dagelijks leven. CELSTEC's activiteiten zijn geconcentreerd in drie programma's: Learning and Cognition, Learning Networks en Learning Media. Elk programma biedt een combinatie van onderzoeksprojecten, technologieontwikkeling in open laboratoriumprojecten, onderwijs en trainingsactiviteiten en oplossing voor de onderwijsmarkt. Daarnaast heeft CELSTEC een Education and Training Institute dat onder meer de masteropleiding Learning Sciences aanbiedt.