Eerherstel voor Cassandra nu actueler dan ooit
12/11/2008 16:01
Raad voor Ruimtelijk Milieu- en Natuuronderzoek
Den Haag, 12 november 2008 - Toekomstonderzoek is belangrijk, maar ook erg moeilijk. Veel beleidsmakers hebben daar problemen mee. Vaak trappen zij in dezelfde valkuil. Goed toekomstonderzoek omvat meer dan het maken en bepreken van verschillende scenario's en op grond daarvan een 'toekomstbeeld' creëren. Interactie is het sleutelwoord. De denkbeelden moeten met zoveel mogelijk mensen van verschillende niveaus en achtergronden besproken worden. Uiteindelijk blijkt dan welk scenario het meest robuust is. Onzekere factoren blijven echter altijd bestaan. Creativiteit is geboden. Hoe belangrijk en moeilijk toekomstoriëntatie is, blijkt uit de publicatie "Eerherstel voor Cassandra", die door de Raad voor Ruimtelijk, Milieu- en Natuuronderzoek (RMNO) opnieuw is uitgegeven. Vanwege de grote vraag naar deze methodologische beschouwing op toekomstonderzoek voor omgevingsbeleid is onlangs de tweede druk hiervan verschenen.
Interactie en creativiteit
"Eerherstel voor Cassandra is nu actueler dan ooit. Regelmatig vragen beleidsmakers, bestuurders en politici ons naar dit boekje, dat al geruime tijd uitverkocht is. Het mooie van Eerherstel voor Cassandra is dat het nu eens geen toekomstvoorspellingen doet maar handreikingen biedt voor hen die zich met toekomstonderzoek willen bezighouden", zegt RMNO-voorzitter Roel in 't Veld over de heruitgave van dit boekje. Centraal in de publicatie staat de TO3 aanpak: toekomstoriëntatie, ontwerp en onderzoek. Deze aanpak vergt serieus 'boundary work', waarbij behalve wetenschappelijk onderzoek ook communicatie, vertaling en mediatie van belang zijn. Interactie en creativiteit zijn cruciale vereisten in het proces.
Dynamiek
Voor het optimaliseren van interactie tussen beleid en onderzoek is afstemming tussen deze beide subsystemen van essentieel belang. Daarbij zullen ook het bedrijfsleven en de politiek nadrukkelijk betrokken moeten zijn. Niet de vraag hoe de toekomst eruit zal zien staat daarbij voorop, maar de vraag hoe partijen elkaar kunnen vinden in een richting die binding schept en nieuwe coalities mogelijk maakt of ruimte schept voor onverwachte oplossingen. In het toekomstonderzoek vindt een verschuiving plaats naar meer procesmatige aspecten voor het omgevingsbeleid. Dat wordt ingegeven door de complexiteit en dynamiek op dit beleidsterrein, waardoor het moeilijk is betrouwbare voorspellingen tot stand te brengen. Die ontwikkeling verklaart de grote belangstelling voor de methodologie die RMNO, WRR en het InnovatieNetwerk ontwikkelden.
Eerherstel voor Cassandra geeft niet alleen een methodologie, maar levert ook een handleiding voor het op maat maken van een verantwoorde werkwijze voor toekomstonderzoek. Deze methodologische beschouwing over toekomstonderzoek is het resultaat van een zoektocht naar een nieuwe manier van toekomstverkenning die relevant is voor beleidsmakers en maatschappelijke groepen.