Koninklijke bibliotheek

Over de KB

Nu online: "Europeana", de Europese digitale bibliotheek

Brussel, 20 november 2008. Europeana, de Europese multimedia online-bibliotheek staat vanaf vandaag open voor het publiek. Internetgebruikers van over de hele wereld kunnen op www.europeana.eu nu toegang krijgen tot meer dan twee miljoen boeken, kaarten, opnames, foto's, archiefdocumenten, schilderijen en films van nationale bibliotheken en culturele instellingen uit de 27 lidstaten van de EU. Europeana opent nieuwe wegen om het Europese erfgoed te leren kennen: iedereen die geïnteresseerd is in literatuur, kunst, wetenschap, politiek, geschiedenis, architectuur, muziek of film krijgt voortaan gratis en snel toegang tot de grootste Europese collecties en meesterwerken in één virtuele bibliotheek door middel van een webportaal dat beschikbaar is in alle EU-talen. En dat is nog maar het begin. In 2010 zal Europeana toegang verschaffen tot miljoenen items die de rijke culturele diversiteit van Europa vertegenwoordigen en zal zij beschikken over interactieve zones voor groepen die zich voor een specifiek onderwerp interesseren. Tussen 2009 en 2011 zal ongeveer 2 miljoen euro per jaar door de EU worden gefinancierd. De Commissie is verder van plan de privésector te betrekken bij de verdere uitbreiding van de Europese digitale bibliotheek. In september 2007 hechtte het Europees Parlement in een resolutie met een overweldigende meerderheid zijn goedkeuring aan de oprichting van een Europese digitale bibliotheek.

José Manuel Barroso, de voorzitter van de Europese Commissie, verklaarde: "Met Europeana combineren wij het concurrentievoordeel van Europa op het gebied van communicatie en netwerktechnologieën met ons rijke culturele erfgoed. Europeanen zullen nu snel en eenvoudig op één plaats kunnen krijgen tot de ongelooflijke rijkdommen van onze grote collecties. Europeana is veel meer dan een bibliotheek. Het is een echte dynamo die de Europeanen van de 21ste eeuw moet inspireren om de creativiteit van innovatieve voorouders zoals de kunstenaars uit het renaissancetijdperk te evenaren. Denk maar aan de mogelijkheden die Europeana studenten, kunstliefhebbers of wetenschappers biedt om online toegang te krijgen tot culturele schatten van alle lidstaten, deze te combineren en te bestuderen. Een duidelijk bewijs van het feit dat cultuur de kern vormt van de Europese integratie."

"Europeana biedt een reis door de tijd, over grenzen heen, naar nieuwe ideeën over wat onze cultuur is. Meer nog, zij zal mensen in contact brengen met hun geschiedenis en via interactieve pagina's en instrumenten met elkaar", aldus Viviane Reding, EU-commissaris voor Informatiemaatschappij en media. "Ik roep Europese culturele instellingen, uitgeverijen en technologiebedrijven nu op om Europeana te vullen met verdere inhoud in digitale vorm. Wij moeten van Europeana een basis maken voor interactieve, creatieve participatie binnen handbereik waar burgers hun eigen stukje Europese cultuur vorm kunnen geven en met anderen kunnen delen. Ik wil maken dat Europeana in 2010 ten minste 10 miljoen items zal omvatten."

Elisabeth Niggemann, Directeur-generaal van de Duitse nationale bibliotheek en voorzitter van de stichting Europese digitale bibliotheek - de organisatie achter Europeana -, voegde hieraan toe: "Dankzij Europeana worden culturele instanties interessanter voor de Web 2.0 generatie - een generatie die tekst wil lezen,video wil bekijken, geluid wil beluisteren en beelden wil zien op dezelfde plaats en op hetzelfde moment. Door jongeren een volledige multimedia ervaring te bieden zullen zij zich meer verbonden voelen met de Europese cultuur, zowel in het heden als in het verleden."

Dankzij Europeana kan men in één handeling de gedigitaliseerde verzamelingen van Europese bibliotheken, archieven en musea raadplegen en er doorheen navigeren. Dit betekent dat gebruikers onderwerpen kunnen bestuderen zonder dat zij hiervoor verschillende sites en hulpbronnen hoeven te bezoeken en te raadplegen.

In 2005 gaf de Commissie het startsein voor Europeana dat vervolgens werd uitgewerkt in nauwe samenwerking tussen de nationale bibliotheken en andere culturele instanties van de lidstaten en met belangrijke steun van het Europees Parlement. Europeana wordt beheerd door de stichting Europese digitale bibliotheek, waarin de voornaamste Europese verenigingen van bibliotheken, archieven, musea, audiovisuele archieven en culturele instellingen zijn vertegenwoordigd. Europeana is ondergebracht bij de Nederlandse Koninklijke Bibliotheek.

Meer dan 1000 culturele organisaties in heel Europa hebben materiaal verschaft voor Europeana. Europese musea, waaronder het Louvre in Parijs en het Rijksmuseum in Amsterdam, hebben gedigitaliseerde schilderijen en objecten uit hun verzameling ter beschikking gesteld. Rijksarchieven hebben belangrijke nationale documenten beschikbaar gesteld en het Franse Institut National de l'Audiovisuel heeft 80.000 uitzendingen verstrekt die een beeld geven van de 20ste eeuw, en zelfs teruggaan tot oude opnames die gemaakt zijn op de slagvelden in Frankrijk in 1914. Nationale bibliotheken in heel Europa hebben gedrukte of handgeschreven teksten aangeleverd ondermeer gedigitaliseerde versies van de grote boeken die nieuwe ideeën de wereld in hebben gebracht.

In 2009-2010 zal in het kader van het EU-onderzoekprogramma ongeveer 69 miljoen euro beschikbaar worden gesteld voor onderzoek naar digitale bibliotheken. In dezelfde periode zal het onderdeel informatiemaatschappij van het programma voor concurrentievermogen en innovatie ongeveer 50 miljoen euro uittrekken voor de verbetering van de toegang tot het Europese culturele en wetenschappelijke erfgoed.

Achtergrond:

De Europese Commissie begon zich al in 2000 in te zetten voor de digitalisering en online-toegankelijkheid van cultureel materiaal. Tussen 2000 en 2005 droeg zij bij aan de financiering van onderzoeksprogramma's en moedigde zij lidstaten die hun cultureel erfgoed online wilden brengen aan om meer samen te werken.

In juni 2005 maakte commissaris Reding van de Europese digitale bibliotheek een "vlaggenschip"-project van de i2010-strategie voor een Europese informatiemaatschappij die groei en werkgelegenheid moet bevorderen (IP/05/643). In september 2005 schetste de Commissie de maatregelen die nodig zijn om het Europese culturele en wetenschappelijke erfgoed toegankelijk te maken voor iedereen (IP/05/1202). In augustus vroeg de Commissie de lidstaten meer inspanningen te doen om een bijdrage te leveren aan Europeana, met name door meer middelen beschikbaar te stellen voor digitalisering en duidelijke cijfers te verstrekken over hoeveel materiaal zij willen digitaliseren. (IP/08/1255, MEMO/08/546).

De werkzaamheden van de Commissie met betrekking tot de Europese digitale bibliotheek worden begeleid door een groep op hoog niveau van deskundigen uit de openbare en de privésector, culturele instellingen, de ICT-industrie en houders van rechten.