Waterschap Reest en Wieden
voor comeback waterschappen
Waterschapsverkiezingen zorgen voor comeback waterschappen
De rol van waterschappen wordt steeds belangrijker. Daarom is democratische
verantwoording hard nodig. Door te kiezen voor democratisering, innovatie en
de weg te openen voor energieproductie hebben de waterschappen zich in hoog
tempo een plek in de samenleving verworven. Bijna afgeschreven door de
politiek, maken de waterschappen nu een opmerkelijke comeback.
Daaraan ten grondslag liggen de gepolitiseerde verkiezingen deze
maand, waaraan voor het eerst politieke partijen meedoen. Deze
ontwikkeling geeft de waterschappen niet alleen meer maatschappelijke
armslag maar ook een breder draagvlak. Dat er bij de verkiezingen van
de waterschappen niets te kiezen valt, zoals Sander Meijerink vorige
week op deze plek stelde, is onjuist.
Een stevige stimulans voor de waterschappen was dit jaar het nieuwe
Deltaplan van de commissie onder leiding van oud-minister Veerman. Dit
betekende dit jaar het startsein voor ingrijpende nieuwe waterwerken
die Nederland een flink stuk veiliger moeten maken. Landelijk zal
regie vanuit de regering nodig zijn, maar regionaal zullen dat de
waterschappen zijn. Alleen de 26 waterschappen kunnen zorg dragen voor
een passende regionale inpassing in de steden, infrastructuur,
landbouw en natuur. Niet door de nieuwe waterplannen op te leggen,
maar samen met andere partijen brede ruimtelijke plannen te initiëren
en er vervolgens op toe te zien dat ze worden uitgevoerd. En dat de
vergrote bescherming tegen overstromingen ook daadwerkelijk wordt
gehaald.
Nederland is dus nooit af. Dat geldt voor de bouw van nieuwe wegen,
nieuwe woningen, nieuwe bedrijfsterreinen, en de aanleg van nieuwe
landbouw arealen en nieuwe natuurgebieden. Allemaal zaken die om
ruimte vragen. Ruimte die in Nederland schaars is en tegelijk zullen
we bij al die veranderingen oog moeten houden voor de fijnmazigheid
van ons watersysteem om ons land droog en veilig te houden. Het op
peil en schoon houden van dat watersysteem, met al zijn sloten, beken,
meren en rivieren, is de verantwoordelijkheid van de waterschappen.
Een verantwoordelijkheid die het met zich meebrengt dat waterschappen
meer sturend moeten gaan optreden bij de ruimtelijke ontwikkelingen in
hun gebied. Dat vereist meer democratisch draagvlak die de
waterschappen door de verkiezingen beter kunnen bieden.
Met het project WaterWegen hebben de waterschappen onlangs een stevig
voorschot genomen op toekomstig innovatieve ontwikkelingen. Begin dit
jaar is creatieve waterschappers gevraagd met ideeën te komen voor
projecten met een maatschappelijk rendement dat breder is dan die van
de waterhuishouding alleen. Inmiddels zijn ruim 80 projecten
geselecteerd die nu worden uitgewerkt. Het meest veelbelovende project
is Zuiver Energie die waterschappen in staat stelt leverancier te
worden van biogas, biodiesel, waterstofgas, elektriciteit en warmte.
Nederland telt 350 rioolwaterzuiveringsinstallaties, ofwel 350 nieuwe
energiebronnen, waar huishoudelijk afvalwater wordt gezuiverd waarbij
biogas vrijkomt. Dit gas wordt al opgevangen, maar door het te mengen
met een andere biomassa, bijvoorbeeld bremmaaisel, kan de
energieproductie worden vergroot. Afhankelijk van de lokale vraag kan
het mengsel worden omgezet in biodiesel, waterstofgas, of zelfs warmte
voor stadsverwarming. De verwachtingen van dit project zijn
hooggespannen en interesse is er alom.
Andere geselecteerde projecten hebben te maken met een initiërende rol
van waterschappen bij nieuwe ruimtelijke plannen, zoals de aanleg van
oer-Hollandse sawa's rondom steden om verdere bodemdaling in
veengebieden tegen te gaan. Deze stroken zorgen ervoor dat het
waterpeil in de stad hoog kan worden gehouden terwijl in de omliggende
veenweidegebieden het peil voor de landbouw lager kan worden gehouden.
Ook willen waterschappen een voortrekkersrol op zich nemen bij de bouw
van zogeheten retentiewoningen die bij laag water op het droge staan,
maar bij hoogwater kunnen drijven.
Deze nieuwe ontwikkelingen in de waterschapswereld komen niet zomaar
uit de lucht vallen. De waterschappen zijn zich er van bewust dat de
Nederlandse samenleving in hoog tempo aan het veranderen is. Met
burgers die op alle maatschappelijke niveaus mondiger worden en zich
niet met een kluitje in het riet laten sturen. De voorbereiding op de
verwachte klimaatverandering met langere perioden van droogte en
heftigere onweersbuien vragen om meer waterbergingsgebieden wat niet
zonder maatschappelijk draagvlak kan worden volbracht.
Daarbij is het vanuit strategisch maatschappelijk belang (water is een
strategische grondstof) en doelmatigheid gewenst dat de waterschappen
de hele watercyclus gaan beheren. Het democratiseringsproces zal daar
op moeten aansluiten door over vier jaar naast het bestuur ook de
dijkgraaf democratisch te kiezen, en dan niet door via de post te
stemmen maar per internet.
© Trouw 2008
© Waterschap Reest & Wieden
|||||||||||||||||| |||||||||||||||||| ||||||||||||||||||
|||||||||||||||||| |||||||||||||||||| ||||||||||||||||||