Senternovem


25-11-2008 | Levendige `marktdag' over tweede generatie biobrandstoffen

Samen met het ministerie van VROM, organiseerde SenterNovem op 18 november een `marktdag' over tweede generatie biobrandstoffen. De bijeenkomst bood een integraal overzicht van alle actuele ontwikkelingen op het gebied van onderzoek, regelgeving - inclusief duurzaamheidscriteria - en markt. Daarbij werden kritische kanttekeningen niet geschuwd.

Nieuw Europees en Nederlands beleid, resultaten van onderzoek en opvallende marktontwikkelingen. SenterNovem en het ministerie van VROM hadden alle aanleiding om geïnteresseerden en belanghebbenden op 18 november 2008 bij te praten over de ontwikkelingen op het gebied van tweede generatie biobrandstoffen. De bijeenkomst trok ongeveer 150 bezoekers naar de Mariënhof in Amersfoort.

Grote lijnen
Na een opening door dagvoorzitter dr. Tina Leguijt, manager Duurzame Energie Nederland van SenterNovem, kwamen zes mensen aan het woord. De eerste spreker, John Neeft van SenterNovem, schetste in grote lijnen de inhoud van het begrip `tweede generatie biobrandstoffen'. Neeft ging ook in op de internationale beleidsontwikkelingen. Verder maakte hij duidelijk dat er nog geen echte markt is voor tweede generatie biobrandstoffen. Verspreid over de wereld zijn wel enkele tientallen pilot- en demonstratieprojecten in planning of uitvoering.

Stand van de technologie
Robert Bakker, onderzoeker aan Wageningen Universiteit, gaf een nadere toelichting op de verschillende soorten tweede generatie biobrandstoffen die er zijn en de conversietechnieken om deze te maken. Daarbij gaf hij ook steeds de stand van de technologie aan. Bakker onderschreef de verwachting van John Neeft van SenterNovem dat de nieuwe biobrandstoffen pas tegen het jaar 2020 een wezenlijke rol gaan spelen in de energievoorziening van het wegverkeer.

Regelgeving
Hans de Waal van het ministerie van VROM maakte vervolgens duidelijk dat de Europese en de Nederlandse overheid in de toekomst steeds strengere eisen gaan stellen aan de duurzaamheid van biobrandstoffen. Dat op zich vergroot al de kansen van tweede generatie biobrandstoffen. Daarnaast komt er een regeling dat deze brandstoffen in sommige gevallen dubbel mogen tellen bij het voldoen aan de doelstelling om in 2020 in het wegverkeer 10 procent hernieuwbare energie te gebruiken.

Eerste fabriek
Na de pauze vertelde Wim Obbens van Bio-Rights BV dat tweede generatie biobrandstoffen wellicht toch wat dichterbij komen dan twee voorgaande sprekers dachten. Zijn bedrijf heeft de Europese licentie verworven van een technologie waarmee allerlei cellulosehoudende afvalstromen, waaronder zelfs huisvuil, kunnen worden omgezet in bio-ethanol. Naar het zich laat aanzien is het proces zonder subsidie rendabel te maken. Medio 2009 wil Bio-Rights starten met de bouw van een fabriek in Hardenberg, die van deze - bijzondere - technologie gebruik gaat maken. Dat wordt de eerste commerciële installatie in zijn soort in Europa.

Algen
Wat verder weg ligt het toekomstperspectief van biobrandstoffen uit algen. René Wijffels van Wageningen Universiteit vertelde hier meer over. Zijn verhaal maakte duidelijk dat productie van algen vooral mogelijkheden biedt als deze organismen niet alleen worden omgezet in biobrandstoffen, maar ook in chemische en voedingsproducten, en het restant in elektriciteit en warmte.

Eerst hybride markt
Als zesde en laatste spreker vertelde Ricardo Arjona Antolin meer over de ontwikkeling van biobrandstoffen bij Abengoa Bioenergy, de grootste producent van bio-ethanol in Europa. Zijn verhaal kwam erop neer dat in eerste instantie vooral een hybride markt zal ontstaan, waarbij eerste en tweede generatie brandstoffen gelijktijdig op dezelfde productielocatie worden geproduceerd en op de markt gebracht. Een hybride ontwikkeling biedt allerlei synergievoordelen.

Discussie
Op de bijeenkomst werd volop doorgepraat en gediscussieerd over het nut en de noodzaak van tweede generatie biobrandstoffen, de perspectieven en de gevaren die op de loer liggen. Verschillende deelnemers vroegen zich hardop af waarom biomassa niet rechtstreeks wordt omgezet in elektriciteit en/of warmte, of bijvoorbeeld in pellets. De technieken daarvoor bestaan reeds. Ze hebben een vergelijkbaar energetisch rendement maar zijn wel schoner en, naar het zich laat aanzien, goedkoper dan die voor de productie van tweede generatie biobrandstoffen. Ze lijken ook betere mogelijkheden te bieden voor lokale verwerking van biomassa, waardoor veel minder transport nodig zal zijn.
Dagvoorzitter Tina Leguijt beaamde dat dit terechte kanttekeningen zijn. Dat neemt niet weg, stelde zij, dat tweede generatie biobrandstoffen nodig zijn om de klimaatdoelstellingen voor het wegverkeer te halen. Daarnaast zijn er vormen van biomassa, zoals algen, die zich wel bij uitstek lenen voor omzetting in (onder andere) biobrandstoffen. Tot slot is het moeilijk om nu al uitspraken te doen over de beperkingen van een technologieontwikkeling die zich pas over een aantal jaren zal kunnen bewijzen.

U kunt hieronder de verslagen en presentaties en van de marktdag downloaden. De deelnemerslijst volgt z.s.m.

Downloads

Verslag presentatie John Neeft - SenterNovem Verslag presentatie Robert Bakker - Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Verslag presentatie Hans de Waal - ministerie van VROM [doc, 24,00 Kb]
Verslag presentatie Wim Obbens - Bio-Rights BV Verslag presentatie René Wijffels - Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Verslag presentatie Ricardo Arjona Antolin - Abengoa Bioenergy [doc, 23,00 Kb]
John Neeft - Algemeen overzicht van tweede generatie biobrandstoffen - senterNovem
Robert Bakker - Tweede generatie biobrandstoffen - de stand van de technologie - Wageningen UR
Hans de Waal - Europese ontwikkelingen en dubbeltelling - Ministerie van VROM
Wim Obbens - Van afval naar brandstof - Bio Rights BV [pdf, 726,41 Kb]
René Wijffels - Biodiesel from microalgae - Wageningen UR [pdf, 2,77 Mb]
Ricardo Arjona Antolin - The vision of a biofuel producer - Abengoa Bioenergy