abcdefgh
Aan
de voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
Datum Bijlage(n)
25 november 2008 -
Ons kenmerk Uw kenmerk
VENW/DGLM-2008/1672 2080903580
Onderwerp
Kamervragen
Geachte voorzitter,
Hiermee beantwoord ik mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken de
vragen van het lid Roemer (SP) over de naheffing van brandstoftoeslag bij vliegreizen.
(Ingezonden 23 oktober 2008)
1. Wat is uw mening over de ondoorzichtige naheffingen van brandstoftoeslagen bij
vliegreizen? Vindt u de schommelingen in brandstofprijzen behoren tot het
bedrijfsrisico of tot het reizigersrisico?
1. Onderscheid dient te worden gemaakt tussen enerzijds reizen waarbij meteen bij
boeking de volledige reissom wordt betaald en anderzijds reizen waarbij bij boeking
alleen een aanbetaling wordt gedaan.
Het meteen bij boeking betalen van de volledige som is doorgaans het geval bij losse
vliegtickets die bij luchtvaartmaatschappijen (bijv. via internet) worden geboekt. In
deze situatie is voor zover mij bekend geen sprake van een naheffing van een
brandstoftoeslag.
Het doen van alleen een aanbetaling is doorgaans het geval bij pakketreizen die bij
een reisorganisator worden geboekt. Artikel 4, lid 4, sub a, van Richtlijn 90-314-EEG
van de Raad van 13 juni 1990 betreffende pakketreizen, met inbegrip van
vakantiepakketten en rondreispakketten (hierna: Richtlijn Pakketreizen) bepaalt
limitatief in welke gevallen de reissom gewijzigd kan worden. Deze bepaling is in
Nederland geïmplementeerd in artikel 7:505, lid 3, BW. De hoofdregel hierbij is dat
Postadres Postbus 20901, 2500 EX Den Haag Telefoon 070 351 61 71
Bezoekadres Plesmanweg 1-6, 2597 JG Den Haag Fax 070 351 78 95
bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
VENW/DGLM-2008/1672
een reissom niet gewijzigd kan worden, tenzij de reisorganisator de bevoegdheid om
de reissom te wijzigen in de overeenkomst heeft bedongen. Stijging of daling van
brandstofkosten kunnen voor de reisorganisator aanleiding zijn de reissom te wijzigen.
Hierbij is de reisorganisator verplicht de wijze van berekening van de prijsverhoging
aan te geven. De reisorganisator kan tot twintig dagen voor aanvang van de reis de
reissom verhogen.
Indien de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen-voorwaarden
(ANVR-voorwaarden) van toepassing zijn, geldt daarnaast, ten aanzien van het
verhogen van de reissom, de volgende aanvullende bescherming:
- de reisorganisator is niet bevoegd de reissom te wijzigen in geval van
"chartervliegreizen binnen Europa" ;
- in geval van "overige reizen" (behalve chartervliegreizen binnen Europa) is de
reisorganisator niet bevoegd de reissom vanaf zes weken voor de dag van vertrek
te wijzigen indien de reiziger de gehele reissom tijdig heeft voldaan.
Deze ANVR-voorwaarden zijn tot stand gekomen in overleg met de
Consumentenbond.
2. Wat is uw mening over de gebrekkige transparantie die de luchtvaartmaatschappijen
ten aanzien van de brandstoftoeslagen bieden? Erkent u dat dit wettelijk wel verplicht
is? Hoe gaat u deze verplichting controleren en handhaven?
2. De verplichting omtrent prijstransparantie is behalve in het Burgerlijk Wetboek (artikel
7:501 lid 1 BW) en het Gegevensbesluit georganiseerde reizen (Stb. 1993, 43) in
enkele andere wettelijke bepalingen geregeld.
Op 1 november jl. is Verordening (EG) Nr. 1008/2008 van het Europees Parlement en
de Raad van 24 september 2008 inzake gemeenschappelijke regels voor de exploitatie
van luchtdiensten in de Gemeenschap (hierna: Luchtvaartverordening) in werking
getreden. Deze verordening beoogt de transparantie van prijzen voor vliegtickets te
vergroten. Ingevolge artikel 23 van de Luchtvaartverordening moeten ticketprijzen
inclusief alle onvermijdbare bijkomende kosten worden vermeld, en moet daarnaast
de ticketprijs op een aantal elementen worden gespecificeerd, waaronder
brandstoftoeslagen. Deze verplichtingen komen bovenop de verplichtingen die
voortvloeien uit de recentelijk in werking getreden Wet oneerlijke handelspraktijken
(OHP; Stb. 2008, 397). Op grond van deze wet is het aanbieders van producten en
diensten verboden onduidelijke, onvolledige of misleidende informatie te geven over
de belangrijkste kenmerken van hun product of dienst, waaronder de prijs. De
Consumentenautoriteit kan bij overtreding van de Wet OHP handhavend optreden.
Momenteel wordt de Luchtvaartverordening, inclusief de handhaving ervan, in
Nederland geïmplementeerd.
Voorts wijs ik op de Code Reisaanbiedingen, een bijzondere code van de Nederlandse
Reclame Code, die de daarbij aangesloten ondernemingen verplicht in reclame-
uitingen de prijs te vermelden inclusief de bekende onvermijdbare bijkomende kosten,
zoals de vervoerskosten, luchthavenbelasting, brandstoftoeslag en creditcard
toeslagen. Indien een luchtvaartmaatschappij aangeeft te zijn gebonden aan deze
Code, maar er in de praktijk niet naar handelt, kan dit tevens een oneerlijke
handelspraktijk opleveren. Klachten over het niet naleven van deze code kunnen
---
VENW/DGLM-2008/1672
worden ingediend bij de Reclame Code Commissie. Daarnaast geldt bij pakketreizen,
zoals in het antwoord op vraag 1 reeds is vermeld, de verplichting voor
reisorganisatoren de wijze van berekening van een prijswijziging te vermelden.
Verder kan de overheid op het Tarievenbesluit geregeld luchtvervoer indien daartoe
aanleiding zou bestaan in geval van vliegreizen naar derde landen gegevens
opvragen over de opbouw van een vliegtarief inclusief brandstoftoeslagen. Dat is
overigens niet het geval voor wat betreft bijvoorbeeld de EU of een open skies
verdrag op EU niveau met een derde land.
3. Kunt u aangeven waarom in de luchtvaart brandstofheffingen wel na het afsluiten van
een contract kunnen wijzigen terwijl dit in andere sectoren niet gebeurt? Wat is uw
mening hierover?
3. Ook in andere sectoren kunnen brandstofheffingen na het afsluiten van een contract
wijzigen. Zo wordt bijvoorbeeld ook in het wegvervoer gewerkt met
brandstofclausules in de contracten. Juist in sectoren waarvan de brandstofprijs een
belangrijk onderdeel vormt van de totale kosten, kan ik me voorstellen dat partijen
hierover afspraken maken in hun contract. Dit moet uiteraard wel helder zijn
vastgelegd.
4. Wat is uw mening over het feit dat vele reizigers hun rechten ten opzichte van de
reisorganisatie nauwelijks kennen? Bent u bereid er voor te zorgen dat reizigers zich
beter bewust zijn van hun rechten?
4. Om ervoor te zorgen dat de consument goed geïnformeerd is over zijn rechten en
plichten én dat meldingen van consumenten bij de juiste toezichthouder
terechtkomen, is het centrale informatieloket ConsuWijzer opgericht. ConsuWijzer is
voor consumenten het eerste aanspreekpunt voor vragen, meldingen en klachten op
het gebied van consumentenbescherming, mededinging, energie en
telecommunicatie. Indien consumenten vragen hebben over hun rechten en plichten
ten aanzien van het (al dan niet on-line) aanbieden en verkopen van reizen kunnen zij
hiervoor de website van ConsuWijzer raadplegen (www.consuwijzer.nl). Ook kunnen
consumenten telefonisch of per e-mail contact opnemen met ConsuWijzer.
ConsuWijzer wordt maandelijks door ongeveer 80.000 bezoekers bezocht.
ConsuWijzer is bezig om langs verschillende media meer naamsbekendheid te
genereren, zo werd tot medio oktober een reclameboodschap via de televisie
uitgezonden.
5. Kunt u aangeven waarom er nauwelijks geld teruggegeven wordt wanneer de
brandstofprijzen dalen terwijl bij stijgende prijzen er wel extra toeslagen geheven
worden? Wat is uw mening hierover en wat gaat u tegen deze ongelijkheid doen?
5. Contracten die partijen onderling afsluiten, kunnen ook in neerwaartse bijstelling van
de reissom voorzien in het geval de brandstofkosten dalen. De ANVR heeft mij
aangegeven dat dit ook wordt toegepast nu de kerosineprijzen weer een dalende
---
VENW/DGLM-2008/1672
tendens vertonen. Evenals verhogingen van de kerosineprijzen, werken volgen de
ANVR dalingen van de kerosineprijzen met enige vertraging door in de ticketprijzen.
6. Deelt u de mening dat de brandstoftoeslagen in de luchtvaart dermate ondoorzichtig
en daardoor oneerlijk zijn dat deze beter afgeschaft kunnen worden? Zo neen,
waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u in dit verband nemen?
6. Zoals al aangegeven vormen de brandstofkosten een groot deel van de totale kosten
van een vlucht en is de brandstofprijs aan sterke fluctuaties onderhevig. Daarom is te
begrijpen dat sommige luchtvaartmaatschappijen een brandstofclausule in hun
contracten opnemen. Er zijn ook luchtvaartmaatschappijen die daar niet voor kiezen.
Het staat bedrijven uiteraard vrij om hun eigen commerciële afwegingen te maken.
Uiteraard is het wel van belang dat de consument de voorwaarden goed leest alvorens
een contract te sluiten, en dat de luchtvaartmaatschappij consumenten afdoende
informeert over de contractvoorwaarden, waaronder prijsbedingen. Voor het overige
verwijs ik naar het antwoord op vraag 2.
7. Bent u bereid deze vragen te beantwoorden ruim vóór het geplande algemeen overleg
over luchtvaart?
7. Mijn streven is erop gericht uw vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
Camiel Eurlings
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat