Universiteit van Amsterdam

Docent ervaart extra werkdruk door onderwijsvernieuwing Dubbelpromotie Onderwijskunde

woensdag 26 november, 12.00 uur
Wietske Miedema en Martin Stam bestudeerden vernieuwingen in het beroepsonderwijs, waarbinnen docenten - gesteund door directie - de vernieuwing van het eigen onderwijs ter hand namen. Uit het onderzoek blijkt dat vernieuwingen vaak voortkomen uit het feit dat de beroepspraktijk aan snelle veranderingen onderhevig is en dat het onderwijs daarop (nog) niet is voorbereid. Op basis van vier studies in het vmbo en hbo tonen Miedema en Stam dat spanningen en dilemma's die spelen rond een innovatie, belangrijke leereffecten hebben voor de docenten die erbij betrokken zijn. Docenten zijn tegelijkertijd bezig met het opleiden van studenten en leerlingen én de ontwikkeling van de vernieuwing. Ze ervaren daardoor veelal een (te) grote werkdruk, vooral ook omdat ze meestal de competenties die nodig zijn voor het 'nieuwe onderwijs' nog niet beheersen. De resultaten onderstrepen het belang van eigenaarschap van docenten. Hoe meer docenten invloed uitoefenen op de kaders, de uitvoering van de vernieuwing, en het tempo van invoering en hoe meer docenten gezamenlijk een bijdrage kunnen leveren aan de vernieuwing, des te meer voelen ze zich eigenaar van die vernieuwing en des te groter is het draagvlak. Miedema en Stam concluderen dat de mogelijkheid om nieuwe inzichten en competenties te verwerven pas ontstaat als het een docent lukt een brug te slaan tussen oude zekerheden en overtuigingen, en de nieuwe situatie. Er blijkt een nauw verband te zijn tussen het leren van individuele docenten, het leren van de teams waarmee zij de onderwijsvernieuwing uitvoeren en het leren van de organisatie. In een geslaagde onderwijsinnovatie is er volgens Miedema en Stam aandacht voor alle drie niveaus. Waar de link tussen individu en collectief niet wordt gelegd, zullen docenten hun positieve ervaringen als persoonlijk succes zien. Dit terwijl ze negatieve ervaringen vooral als een persoonlijk falen verwerken, of die negatieve ervaringen als de schuld van anderen zien. Zonder steun van collega's, een gezamenlijke visie, gedeelde waarden en een gemeenschappelijk toekomstperspectief zijn weinig onderwijsvernieuwingen een lang leven beschoren. De promotie van Miedema vindt plaats om 12.00 uur; de promotie van Stam om 13.00 uur. Mw. W.G. Miedema en dhr. M. Stam: Leren van Innoveren. Wat en hoe leren docenten van het innoveren van het eigen onderwijs? Promotor is mw. prof. dr. G.T.M. ten Dam.
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.