Promotie H.P.G. Erken
Titel proefschrift
Productivity, R&D and Entrepreneurship
---
Promotors:
Prof.dr. A.R. Thurik
---
Datum
27 november 2008 13:30
---
Locatie:
Woudestein, Forumzaal
---
Faculteit
Faculteit der Economische Wetenschappen (FEW)
Naar een verhoging van de Nederlandse arbeidsproductiviteit
Voor onze toekomstige welvaart is het van belang dat de
arbeidsproductiviteit blijft toenemen. In het proefschrift
Productivity, R&D and Entrepreneurship komt Hugo Erken tot
verschillende nieuwe inzichten over innovatie en de ontwikkeling van
productiviteit. Zo levert hij het bewijs dat ondernemerschap grote
invloed heeft op de lange termijnontwikkeling van productiviteit.
Erken promoveert op donderdag 27 november 2008 aan de Erasmus
Universiteit Rotterdam.
Hugo Erken buigt zich over de vraag hoe arbeidsproductiviteit verhoogd
kan worden om duurzame economische groei te garanderen. Hij komt tot
een aantal conclusies:
Bijdrage van investeringen in Research & Development belangrijk
Nederland heeft een van de hoogste arbeidsproductiviteitsniveaus ter
wereld. Met een vergrijzende beroepsbevolking is het voor onze
toekomstige welvaart belangrijk dat de arbeidsproductiviteit toe
blijft nemen. Innovatie, met investeringen in Research & Development
(R&D) als belangrijk fundament, is een van de belangrijkste pijlers
daarvan. Erken berekent dat 40 procent van de
arbeidsproductiviteitsgroei in Nederland het gevolg is van innovatie.
Van deze groei nemen binnenlandse bedrijven en kennisinstellingen de
helft voor hun rekening. De andere helft is toe te schrijven aan
R&D-inspanningen in het buitenland. De bijdrage van buitenlandse
R&D-investeringen is voor een open economie als de Nederlandse dus erg
belangrijk. Erken laat ook zien dat er forse welvaartseffecten gepaard
gaan met het verhogen van de R&D-investeringen in een land: een
verdubbeling van de R&D-investeringen door bedrijven zou in Nederland
leiden tot een verhoging van het bruto binnenlands product met 7
procent, wat neerkomt op 35 miljard euro op jaarbasis.
Nederland loopt achter op bedrijfs-Research & Development
De Nederlandse investeringen in Research & Development door bedrijven
lopen al jaren achter ten opzichte van het OESO-gemiddelde. Deze
achterstand wordt veroorzaakt door de structuur van de Nederlandse
economie en gebrekkige R&D-investeringen door buitenlandse bedrijven,
aldus Erken. Om de R&D-uitgaven te verhogen is het noodzakelijk het
vestigingsklimaat voor R&D-bedrijven verder te verbeteren. Hierbij
snijdt het mes aan twee kanten: Nederland zal meer buitenlandse
R&D-bedrijven naar zich toetrekken en tegelijkertijd blijft het
aantrekkelijk voor Nederlandse R&D-bedrijven om hun activiteiten hier
te continueren of zelfs uit te breiden.
Vestigingsklimaat Research & Development kan beter
Erken onderzocht ook de belangrijkste factoren om het
R&D-vestigingsklimaat van een economie te verbeteren. De
beschikbaarheid van hooggekwalificeerd personeel is hierbij verreweg
het belangrijkst. De dreigende tekorten aan bèta's en technici in
bepaalde segmenten van de economie kunnen een zware wissel trekken op
de aantrekkelijkheid van Nederland als vestigingsland voor R&D. Een
tweede factor waar buitenlandse bedrijven op letten bij de locatie van
hun onderzoeksactiviteiten is de opgebouwde kennisvoorraad. In landen
waar de kennisvoorraad hoog is zijn veel potentiële
`spillover-effecten' van kennis. Bovendien gaat er een place-to-be
effect uit van een hoge kennisvoorraad: de randvoorwaarden om
onderzoek te doen zijn kennelijk op orde en het innovatieklimaat is
van bovengemiddelde kwaliteit. Tot slot komt uit zijn onderzoek naar
voren dat R&D voor een deel nog steeds sterk gerelateerd is aan andere
bedrijfsactiviteiten, zoals productie en distributie.
Ondernemerschap van belang voor productiviteit
Naast het belang van R&D toont Erken aan dat ondernemerschap een
belangrijke invloed heeft op de productiviteit van een land. Vanuit de
theorie wordt ondernemerschap beschouwd als een belangrijk mechanisme
om kennis in een economie om te zetten naar toegevoegde waarde, maar
er zijn geen empirische studies die een langetermijnrelatie aantonen
tussen ondernemerschap en de productiviteitsontwikkeling op
macroniveau. In zijn proefschrift laat Erken zien dat ondernemerschap
een stabiele positieve invloed heeft op de ontwikkeling van de
productiviteit in landen.
Het onderzoek van Hugo Erken is verricht in het Erasmus Research
Institute of Management (ERIM), de door de KNAW gezamenlijk erkende
onderzoeksschool van Rotterdam School of Management/ Erasmus
University en de Faculteit der Economische Wetenschappen. Aan ERIM
zijn ruim 300 onderzoekers verbonden. ERIM organiseert tevens het
Erasmus Doctoral Programme in Business and Management voor de
opleiding van jonge, veelbelovende wetenschappers. www.erim.eur.nl
Erasmus Universiteit Rotterdam