Anneke Neijt, deskundige spelling
Nederlandse spelling valt niet meer aan te leren
Aanleiding
Op 17 december vindt weer het Groot Dictee der Nederlandse taal plaats. Jaarlijks goed voor vele spelfouten en instinkers. Vreemd is dat niet, zegt jurylid en spellingdeskundige Anneke Neijt, want het is haast onmogelijk om zinvol onderwijs over de Nederlandse spelling te geven. 'Door de laatste twee wijzigingen is onze spelling meer dan voorheen een gokspel geworden.'
Radbouddeskundige
Anneke Neijt is hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze doet onderzoek naar spelling en woordvorming (vooral samenstellingen en meervoudsvormen).
Sinds de laatste twee spellingwijzigingen, in 1995 en 2005, is de Nederlandse spelling er niet logischer op geworden, vindt Anneke Neijt. 'De belangrijkste eis is dat je spellingregels moet kunnen uitleggen. Bij de laatste twee wijzigingen is daar te weinig rekening mee gehouden. Voor spelling gelden twee logische principes: fonologie, schrijven wat je hoort, en morfologie, zorgen voor een constant woordbeeld. Vanwege de morfologie houden we vast aan de 'd' in hond vanwege de meervoudsvorm 'honden'.
In de nieuwste beregelingen is de etymologie, het kiezen van een spelling op grond van de herkomst van woorden, belangrijker geworden. Daarbij is nu eens gekozen voor de ene, dan weer voor de andere oplossing. Maar de gulden middenweg is nooit een goede optie, want ze valt niet uit te leggen. Daarnaast zijn er veel details geregeld. Die regeldrift heeft van de Nederlandse spelling een opzoekspelletje gemaakt. Ook daarmee kun je in het onderwijs niet uit de voeten.'
Ondanks haar bezwaren tegen de huidige spelling zit ze wel in de jury van het Groot Dictee. 'Ik beschouw dat dictee als een feestelijke wedstrijd waar ik graag aan mee doe. Het is een uitdaging om te kijken of het me lukt deze moeilijke spelling foutloos te schrijven. En een uitdaging om als jurylid deze spelling toch uit te leggen. Daarnaast blijf ik van harte hopen dat er een helderder spelling komt. Maar hoe helder de spelling ook is, er zal altijd wel een Groot Dictee te maken zijn dat leuk is en vol hindernissen.'
Waarom juist Anneke Neijt bellen?
Anneke Neijt is deskundig in de Nederlandse taal en spelling. Ze maakte tot 1994 deel uit van de spellingcommissie en was mede-auteur van het Spellingrapport. Ze pleitte onlangs in het vakblad Levende Talen voor een spelling die logischer en dus beter leerbaar is. Neijt is voorzitter van de Association for Written Language and Literacy. Dit jaar is ze lid van de jury van het Groot Dictee.
*
Contact
Anneke Neijt
(024) 361 57 16
Wetenschapsredactie
(024) 361 60 00