Universiteit van Tilburg 2 december 2008
Tolerantie nauwelijks veranderd in tijdperk Fortuyn
Presentatie eerste resultaten European Values Study 2008
Nederlanders zijn sinds 1999 niet minder tolerant geworden en ook het
onderling vertrouwen is niet afgenomen. Dat blijkt uit de nieuwste
resultaten van de European Values Study, een langlopend
wetenschappelijk onderzoek naar waarden in Europa. Op 11 december
worden de eerste resultaten uit 2008 gepresenteerd tijdens een
hoorzitting in het Europees Parlement.
De European Values Study volgt sinds 1981 de ontwikkeling van waarden
in Europa. De Universiteit van Tilburg is een van de initiatiefnemers
en de trekker van dit sociaal wetenschappelijk onderzoek. Om de negen
jaar wordt in landen in Europa een representatieve groep burgers
uitgebreid gevraagd naar hun meningen en standpunten over tal van
onderwerpen. Bent u gelukkig? Hoe belangrijk is god in uw leven? Vindt
u het bezwaarlijk om naast een homoseksueel of een grote familie te
wonen? Hoe belangrijk vindt u een goed salaris? Vindt u het huwelijk
ouderwets? Vertrouwt u de politie? En uw landgenoten? Wat vindt u
belangrijke waarden om uw kinderen mee te geven? Etcetera, etcetera.
Trends
De laatste meting van EVS dateert van voor de 'Fortuynperiode' (1999).
"Sindsdien wordt vaak gesteld dat de Nederlandse maatschappij is
verhard, maar ik zie die trend niet", stelt Paul de Graaf, hoogleraar
Sociologie aan de Universiteit van Tilburg. Hij concludeert dit op
basis van de eerste resultaten van de Nederlandse enquêtes in 2008.
"Het percentage Nederlanders dat mensen in het algemeen vertrouwt, is
zelfs gegroeid tussen 1999 en 2008, van 60 naar 63 procent. In 1981 en
1990 lagen deze percentage overigens een stuk lager, namelijk op 44 en
53 procent". Het EVS onderzoek bestrijkt inmiddels een periode van
bijna 30 jaar (een volledige generatie) en biedt daardoor steeds meer
zicht op veranderingen in waarden. In de loop van 2009 zullen de data
uit alle Europese landen binnen zijn en kunnen vele onderzoekers aan
de slag om deze grondig te analyseren en te interpreteren. Data van
EVS-2008 zullen ook worden gebruikt in de permanente tentoonstelling
over Europa in het nieuwe Visitors' Centre van het Europarlement dat
in aanbouw is.
Hoorzitting
Een tipje van de sluier over de recente ontwikkelingen in waarden in
Nederland, Duitsland en Roemenië wordt opgelicht tijdens een
hoorzitting van het Europese Parlement op 11 december in Brussel in
het kader van het jaar van de interculturele dialoog. Deze hoorzitting
is georganiseerd door de grootste fractie (EVP-ED) van het Europees
Parlement. Sprekers zijn onder andere Eurocommissaris Jan Fígel
verantwoordelijk voor onderwijs, training, cultuur en jeugd, en
voormalig minister van financiën Onno Ruding. Paul de Graaf zal de
eerste onderzoeksresultaten voor Nederland toelichten. Hij zal behalve
over het 'Fortuyn-effect' ook spreken over individualisering en
blijvende waardenverschillen tussen landen in Europa.
Universiteit van Tilburg