Inspectie voor de Gezondheidszorg


Eén derde GGZ-instellingen voorkomt separatie door actief beleid

Na de commotie die ontstond rond de GGZ instelling AMC de Meren afgelopen september (SPDC-Oost) publiceert de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) op 11 december het rapport `Voorkomen van separatie van psychiatrische patiënten vereist versterking van patiëntgerichte zorg'.

De IGZ deed onderzoek bij veertig opnameafdelingen van psychiatrische zorginstellingen en kwam onder meer tot de conclusie dat één derde van de instellingen succesvol beleid voert om het separeren van patiënten op de dag van opname zo veel mogelijk te voorkómen. Bij twee instellingen, Spaarnepoort te Hoofddorp en Rijnaarde te Alphen aan de Rijn, spreekt de IGZ zelfs over een `voorbeeldafdeling'. Zij hebben het voor elkaar gekregen het aantal en de duur van separaties drastisch te verminderen.

Aanleiding voor dit onderzoek zijn signalen dat patiënten bij hun opname soms onnodig in de psychiatrische opnameafdeling worden gesepareerd. Separeren kán mogelijk schadelijke gevolgen hebben voor de gezondheid. Zo kan separeren de psychiatrische aandoening verergeren.

Bij de bezoeken keken de inspecteurs in hoeverre hulpverleners actief het separeren van patiënten op de dag van opname proberen te voorkomen. De centrale vraag was in hoeverre de geboden zorg bij binnenkomst is toegesneden op de individuele hulpbehoefte van de patiënt. Ook bekeek de inspectie in hoeverre de instellingen actief meededen met het landelijke programma "Drang en Dwang", dat GGZ-Nederland uitvoert met subsidie van het Ministerie van VWS.

Uit het IGZ onderzoek blijkt dat een derde van de onderzochte opnameafdelingen van psychiatrische zorginstellingen actief bezig was om het separeren van patiënten zo veel mogelijk te voorkómen. Een derde van de bezochte opnameafdelingen doet wel mee aan de landelijke aanpak maar moet zich toch meer inspannen om verdere verbeteringen te bereiken. Bij deze instellingen is regelmatig sprake van een te krappe verpleegkundige bezetting.

De samenwerking tussen opnameafdeling en verwijzende instanties en het systematisch aanbieden van training en scholing schiet tekort. Bij een derde van de opnameafdelingen stelden de inspecteurs vast dat er sprake is van verhoogd risico voor de patiënt. De opnameafdelingen met een verhoogd risico moeten van de inspectie aantoonbaar werken aan verbeteringen. De IGZ volgt deze ontwikkelingen op de voet. In het geval van SPDC Oost is sprake van een hoog tot zeer hoog risico; voor deze instelling geldt dat de Raad van Bestuur besloot de afdeling te sluiten.

De IGZ bezocht niet alle opnameafdelingen in Nederland, maar verwacht dat er ook op diverse niet bezochte locaties verbeteringen noodzakelijk zijn. De IGZ informeert alle GGZ instellingen over dit onderzoek en verzoekt instellingen zich te spiegelen aan de resultaten. In 2009 gaat de IGZ het toezicht verbreden. Ook niet-bezochte afdelingen kunnen van de IGZ -steeksproefgewijs- bezoek verwachten. Op deze manier stimuleert de IGZ noodzakelijke verbeteringen om waar mogelijk separeren van patiënten te voorkómen. De voorbeeldpraktijken laten zien dat dit mogelijk is.

Ga hier naar het rapport 'Voorkomen van separatie van psyciatrische patiënten'