Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (Stichting HKZ)
Visie HKZ op indicatorensets

In een aantal sectoren in Zorg & Welzijn zijn meerdere partijen bezig met het ontwikkelen van landelijke indicatorensets. Binnen verpleging- en verzorgingssector de Norm Verantwoorde Zorg, het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg voor de sector gehandicaptenzorg. Binnen geestelijke gezondheidszorg (GGZ), apotheken en welzijn zijn er ontwikkelingen gaande.

HKZ ondersteunt deze ontwikkeling, want sturen op uitkomsten maakt het mogelijk nog gerichter aan kwaliteit te werken. Maar maken dergelijke indicatorensets het hebben van een kwaliteitsmanagementsysteem nu overbodig? HKZ is van mening dat dit geen of/of-kwestie is; beide systematieken vullen elkaar juist goed aan. Sturen op uitkomsten is mooi, maar wordt pas echt effectief wanneer er, zoals een goed kwaliteitsmanagementsysteem impliceert, op systematische wijze een verbeterslag volgt. Om deze visie en andere ontwikkelingen die gaande zijn binnen de zorg (denk o.a. aan cliëntveiligheid) meer kracht bij te zetten, heeft HKZ haar model, dat ten grondslag ligt aan alle sectorspecifieke certificatieschemas, recent (2008) herzien.

HKZ-model
Met de herziening van het HKZ-model hebben de landelijke indicatorensets een plek gekregen binnen de HKZ-normen. In de sectorspecifieke certificatieschemas komt dit als volgt tot uiting:
- Naast het vaststellen van eigen indicatoren wordt er van organisaties gevraagd om aan te sluiten bij landelijk vastgestelde indicatorensets

- De uitkomsten van de (landelijke) indicatoren moeten geanalyseerd worden

- Op basis van deze analyse moet een organisatie verbetermaatregelen nemen

- Qua terminologie van de normen wordt aansluiting gezocht bij de landelijk vastgestelde indicatoren (spreekt de indicatorenset bijvoorbeeld van ondersteuningsplan, dan wordt ook binnen de HKZ-normen gekozen voor deze term)

- Ook zorgt HKZ ervoor dat er geen tegenstrijdigheden worden geëist tussen de normen en de indicatorensets. Spreekt de indicatorenset van een jaarlijkse evaluatie van het ondersteuningsplan, dan zal ook binnen de HKZ-norm deze termijn aangehouden worden. Dit om verwarring binnen de sector te voorkomen

- Als service voor organisaties voegt HKZ een referentietabel toe aan haar certificatieschemas, waarin de relatie tussen de indicatoren en de HKZ-normen duidelijk wordt. Op deze manier wordt het voor een organisatie makkelijker om ook de indicatoren een plek te geven binnen het kwaliteitsmanagementsysteem.
Op deze manier wordt een vervolg gegeven aan de uitkomsten van de indicatoren en worden ze onderdeel van de verbetercyclus (PDCA-cyclus).

Indicatorensets als onderdeel van HKZ-certificatieschemas Het eerste schema binnen HKZ dat voldoet aan bovenstaande visie op indicatorensets is het certificatieschema voor de gehandicaptenzorg, dat sinds 1 april 2008 gereed is. Ook de schemas voor GGZ en Openbare Apotheken worden momenteel vanuit deze visie herzien. Het certificatieschema Thuiszorg Verpleeghuizen & Verzorgingshuizen (TV&V) is in 2006 door HKZ herzien. De Norm Verantwoorde Zorg was op dat moment nog in ontwikkeling. De toen geldende conceptset is door HKZ verwerkt in het schema. Inmiddels is deze indicatorenset geëvalueerd, herzien en vastgesteld. Deze ontwikkeling liep helaas niet parallel met het verschijnen van het schema. Het huidige TV&V-certificatieschema bevat daarom nog een concept indicatorenset. Begin 2009 start HKZ met een herziening van dit schema, zodat ook voor deze sector aansluiting gezocht kan worden bij de landelijk vastgestelde indicatoren zoals hierboven beschreven. HKZ houdt de ontwikkelingen op het gebied van indicatoren goed in de gaten en past daar waar landelijke sets gaan gelden haar certificatieschemas aan. Op deze manier hoopt HKZ haar bijdrage te kunnen blijven leveren aan de verbetering van de kwaliteit in Zorg & Welzijn.

Overzicht status indicatoren AWBZ-sectoren
AWBZ-sector Status m.b.t. indicatoren Tijdschema Gehandicaptenzorg Landelijke indicatorenset Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg verwerkt in HKZ-certificatieschema Sinds 1 april 2008 gereed