Erasmus Universiteit Rotterdam

Promotie Mw. N.A. den Nieuwenboer

Titel proefschrift
Seeing the Shadow of the Self

---

Promotors:
Prof.dr. S.P. Kaptein

---

Datum
12 december 2008 13:30

---

Locatie:
Woudestein, Forumzaal

---

Faculteit
RSM Erasmus University

Slecht gedrag is oorzaak van het systeem

Het zijn vaak managers en medewerkers met een goed geweten en goede bedoelingen die binnen bedrijven wetten en regels overtreden. Maar omdat bedrijven en beleidsmakers denken dat slecht gedrag wordt veroorzaakt door slechte mensen en zij vervolgens hierop hun beleid inrichten, werken zij juist fraude, corruptie en andere vormen van laakbaar gedrag in de hand. De huidige kredietcrisis laat zich daarom niet oplossen met meer regels, meer toezicht en lagere bonussen. Dat stelt Niki den Nieuwenboer in haar proefschrift Seeing the Shadow of the Self. Studies on Workplace Deviance. Den Nieuwenboer promoveert op vrijdag 12 december 2008 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

In haar proefschrift bestudeert Den Nieuwenboer frauduleus en corrupt gedrag binnen bedrijven. Zij interviewde met accountants, consultants en advocaten, en observeerde vijftien maanden lang een telefonische verkoop afdeling.
Uit de interviews en observaties blijkt dat overtredingen vaak worden veroorzaakt doordat mensen de populairste jongen of meisje uit de klas willen zijn. Meer geld speelt een ondergeschikte rol. Het gaat veel meer om status, eer, het beter willen doen dan collega's. Managers en medewerkers willen in hun groep als succesvol worden gezien. Wie verkoopt het meest? Wie produceert het meest? Wie is het meest efficiënt? Juist om dat succes te bereiken, overtreden mensen normen en regels. Bedrijven die mensen sturen op succes en status vragen er daarom om dat hun mensen over de schreef gaan.

Bedrijven dienen daarom kritisch te kijken naar hoe zij hun managers en medewerkers behandelen. Wat bepaalt status in de organisatie, wanneer is iemand succesvol? En zet de manager zijn of haar mensen niet stiekem aan tot laakbaar gedrag, om zo nog hogere omzetten te kunnen boeken? En ligt het wel reëel binnen de mogelijkheden van de werknemers Om de opgelegde targets te halen, en zich toch nog aan de officieel heersende normen te houden? Het blijkt dat het veel moeilijker is om je niet fout te gedragen dan dat men doorgaans denkt. Het is bijna onmogelijk om nooit iets fouts te doen.

Het onderzoek van Den Nieuwenboer is verricht in het Erasmus Research Institute of Management (ERIM), de gezamenlijke door de KNAW erkende onderzoeksschool van Rotterdam School of Management/ Erasmus University en de Faculteit der Economische Wetenschappen. Aan ERIM zijn ruim 300 onderzoekers verbonden. ERIM organiseert tevens het Erasmus Doctoral Programme in Business and Management voor de opleiding van jonge, veelbelovende wetenschappers. www.erim.eur.nl