VU medisch centrum
Promotie: J.W. van der Heijden, `Targeting DMARD resistance in Rheumatoid
Arthritis'
12 december 2008 | Promotie
promotoren: prof.dr. B.A.C. Dijkmans, prof.dr. R.J. Scheper
copromotoren: dr. G. Jansen, prof.dr W.F. Lems
Promovendus Joost van der Heijden zocht naar de mechanismen van
resistentie tegen anti-reumatica in ontstekingscellen van
RA-patiënten. Patiënten met reumatoïde artritis (RA) worden langdurig
behandeld met ontstekingsremmende medicijnen (anti-reumatica). Helaas
worden veel patiënten in de loop van de behandeling resistent tegen
deze medicijnen. Resistentie tegen antibiotica bij infectieziekten en
resistentie tegen cytostatica (een groep medicijnen die
gebruikt wordt bij de behandeling van kanker) zijn bekende fenomenen
en daar is veel onderzoek naar gedaan; naar resistentie tegen
anti-reumatica is echter nog relatief weinig onderzoek gedaan.
De studies van Van der Heijden hebben een specifiek pomp-eiwit (BCRP)
aangetoond op de celmembraan van ontstekingscellen van RA-patiënten.
Dit eiwit pompt verschillende anti-reumatica direct na opname in de
ontstekingscel weer naar buiten voordat ze hun ontstekingsremmende
effect hebben kunnen uitvoeren. Het vóórkomen van dit eiwit bij
RA-patiënten bleek verband te houden met een verminderde werking van
de foliumzuurantagonist methotrexaat (methotrexaat is een geneesmiddel
dat het afweersysteem onderdrukt), het meest voorgeschreven
anti-reumaticum.
Naast het onderzoek naar resistentiemechanismen heeft Van der Heijden
ook de ontstekingsremmende werking onderzocht van nieuwe generatie
foliumzuurantagonisten, die ontworpen zijn om bekende mechanismen van
methotrexaatresistentie te omzeilen. Uit deze groep selecteerde hij
nieuwe medicijnen met een zeer goede ontstekingsremmende werking. Een
van deze middelen wordt opgenomen via de folaatreceptor (type bèta),
een receptor die exclusief voorkomt op geactiveerde macrofagen in
gewrichten van RA-patiënten. Met een dergelijk geneesmiddel is het
mogelijk om specifiek en selectief de ziekmakende ontstekingscellen
aan te pakken, terwijl de functie van gezonde cellen en organen intact
blijft. Het onderzoek naar deze nieuwe geneesmiddelen is nog in een
experimentele (laboratorium) fase; er worden dus op dit moment nog
geen patiënten mee behandeld.
Datum : 12 december 2008
Tijd : 10:45 tot 11:45
Locatie : aula