PB08-088
23 december 2008
Vaart uit banengroei in derde kwartaal 2008
· 108 duizend banen meer dan een jaar geleden · vergeleken met tweede kwartaal vrijwel geen banengroei meer · hoogste maar sterk vertraagde banengroei in zakelijke dienstverlening en handel
· loonkostenstijging meer dan 4 procent In het derde kwartaal van 2008 waren er 108 duizend banen van werknemers meer dan in hetzelfde kwartaal van 2007. Dit is een stijging van 1,4 procent. Deze stijging is duidelijk minder dan in de anderhalf jaar daarvoor toen de groei tussen de 2 en 3 procent lag. De vertraging is ook goed zichtbaar in de kwartaal-op-kwartaal ontwikkeling. Rekening houdend met seizoensinvloeden was er vrijwel geen groei meer. Dit is voor het eerst sinds eind 2004. Belangrijkste oorzaak is de sterke vertraging in de economische groei. De loonkostenstijging per werknemer trok verder aan. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.
De banengroei was het hoogst in de twee bedrijfstakken met de meeste werknemers: zakelijke dienstverlening (2,5 procent) en handel (2,4 procent). Toch was juist in deze bedrijfstakken sprake van een flinke groeivertraging. In de uitzendbranche, de horeca, de landbouw en bij het openbaar bestuur waren er zelfs iets minder banen dan een jaar eerder. De lonen van werknemers per arbeidsjaar waren in het derde kwartaal van dit jaar 3,7 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2007. Het grootste deel van deze loonstijging is een gevolg van de stijging van de CAO-lonen. De CAO-loonstijging is dit jaar over de hele linie hoger dan in 2007. De loonkosten per arbeidsjaar stegen in deze periode met 4,4 procent nog iets harder dan de lonen. Dit kwam door hogere werkgeverslasten voor de ln.... Technische toelichting
zorgverzekering, werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Deze loonkostenstijging is de hoogste in meer dan vier jaar. sbc.... Achtergrondinformatie over de ramingen Net als bij de economische groei worden ook van banen en lonen meerdere w ramingen samengesteld en gepubliceerd over een kwartaal. De eerste raming of flash-raming wordt uiterlijk 45 dagen na afloop van een kwartaal w gepubliceerd in het persbericht economische groei. De cijfers van de eerste raming kunnen wijzigen op grond van nieuwe statistische broninformatie die w nadien beschikbaar komt. In de tweede raming die uiterlijk 90 dagen na afloop CBS Persbericht PB08-088 pagina 1 van 6
van een kwartaal wordt gepubliceerd, is deze nieuwe en meer uitgebreide statistische informatie verwerkt. Op dat moment komen bovendien meer detailgegevens beschikbaar. Bij de afsluiting van het vierde kwartaal komt tevens de eerste raming van het jaar gereed en worden de eerste drie kwartalen opnieuw vastgesteld.
Ook nadien kunnen de cijfers nog worden aangepast. De kwartaalgegevens worden namelijk eenmaal per jaar in juli geijkt aan de jaarcijfers van de Nationale rekeningen die volgens een vaste cyclus van drie opeenvolgende ramingen (voorlopige raming, nader voorlopige raming en definitieve raming) worden herzien. Ook hier is sprake van steeds betere en meer gedetailleerde statistische informatie op basis waarvan de ramingen kunnen worden verrijkt. Bronnen en definities
De gegevens in dit persbericht zijn ontleend aan de Arbeidsrekeningen die deel uitmaken van de Nationale rekeningen. Bij het samenstellen van de Arbeidsrekeningen worden diverse bronnen met arbeidsgegevens geïntegreerd tot een samenhangend stelsel.
De gegevens in dit persbericht hebben uitsluitend betrekking op banen van werknemers. Zelfstandigen blijven dus buiten beschouwing. Het aantal banen van werknemers in de Arbeidsrekeningen is het gemiddelde aantal banen in een kwartaal of in een jaar. Voor de banen worden ook seizoengecorrigeerde kwartaalcijfers gepubliceerd. Hierdoor is vergelijking van kwartaal op kwartaal mogelijk. Omslagen in de ontwikkeling worden bij seizoengecorrigeerde cijfers eerder zichtbaar. De seizoengecorrigeerde cijfers van voorgaande kwartalen kunnen bij toevoeging van een nieuw kwartaal fractioneel zijn veranderd door herberekening van het seizoenpatroon.
De werknemers die vóór 2006 werkzaam waren bij de ziekenfondsen werden geboekt bij de bedrijfstak openbaar bestuur. Na de invoering van het nieuwe zorgstelsel worden zij geboekt bij de financiële instellingen (verzekeraars). De overboeking betreft 10 duizend banen. Voor deze overboeking zijn de tijdreeksen niet gecorrigeerd.
CBS Persbericht PB08-088 pagina 2 van 6
Tabel 1. Banen van werknemers naar bedrijfstak
2006 2007 2007 2008 III IV I II III
1000 banen Landbouw en visserij 129 131 145 125 119 131 143 Industrie 1) 932 935 935 937 932 939 943 Bouwnijverheid 387 392 392 393 389 398 395 Handel 1 249 1 290 1 300 1 308 1 311 1 326 1 331 Horeca 279 291 299 290 287 299 298 Vervoer en communicatie 453 460 462 462 464 468 465 Financiële instellingen 284 287 286 287 289 288 286 Zakelijke dienstverlening 1 440 1 532 1 569 1 531 1 546 1 602 1 608 Openbaar bestuur 516 512 508 514 513 513 504 Gesubsidieerd onderwijs 441 450 442 454 458 457 446 Gezondheids- en welzijnszorg 1 183 1 214 1 218 1 226 1 232 1 239 1 238 Cultuur en overige dienstverlening 331 335 333 341 339 343 339 Totaal 7 625 7 829 7 888 7 867 7 881 8 005 7 996 %-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Landbouw en visserij -0,3 1,3 0,0 -1,4 -0,7 -1,7 -1,2 Industrie 1) -0,7 0,2 0,5 0,5 0,3 0,3 0,8 Bouwnijverheid 0,1 1,2 0,8 0,7 0,0 1,2 0,9 Handel 1,2 3,2 3,7 3,5 3,6 3,2 2,4 Horeca 2,9 4,4 3,6 6,8 2,5 0,6 -0,3 Vervoer en communicatie -1,0 1,6 1,6 1,6 1,7 1,5 0,7 Financiële instellingen 3,1 1,0 1,5 1,0 0,8 0,7 -0,1 Zakelijke dienstverlening 7,0 6,4 5,9 5,2 4,3 3,6 2,5 Openbaar bestuur -1,6 -0,8 -1,0 -0,8 -0,2 0,1 -0,7 Gesubsidieerd onderwijs 0,2 2,0 2,2 2,0 1,4 0,8 0,8 Gezondheids- en welzijnszorg 2,0 2,7 2,2 2,6 2,5 2,2 1,7 Cultuur en overige dienstverlening -0,4 1,1 0,7 2,5 2,7 2,8 1,7 Totaal 1,7 2,7 2,6 2,6 2,2 2,0 1,4 1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven Bron: CBS
CBS Persbericht PB08-088 pagina 3 van 6
Tabel 2. Banen van werknemers naar economische activiteit, seizoengecorrigeerd
2006 2007 2007 2008 III IV I II III 1000 banen Landbouw en visserij 129 131 130 129 131 130 129 Industrie 1) 932 935 935 936 936 938 942 Bouwnijverheid 387 392 391 392 393 396 395 Handel, horeca, vervoer, communicatie 1 981 2 041 2 050 2 068 2 075 2 082 2 085 Financiële- en zakelijke dienstverlening 1 724 1 819 1 828 1 845 1 858 1 866 1 867 Niet commerciële dienstverlening 2 471 2 511 2 512 2 531 2 541 2 544 2 541 Totaal 7 625 7 829 7 847 7 901 7 933 7 956 7 959 %-verandering t.o.v. vorige periode 2) Landbouw en visserij -0,3 1,3 -1,5 -0,8 1,1 -0,6 -0,7 Industrie 1) -0,7 0,2 0,0 0,0 0,0 0,2 0,5 Bouwnijverheid 0,1 1,2 -0,1 0,3 0,3 0,7 -0,3 Handel, horeca, vervoer, communicatie 0,9 3,0 0,9 0,9 0,3 0,4 0,1 Financiële- en zakelijke dienstverlening 6,3 5,5 1,0 0,9 0,7 0,4 0,1 Niet commerciële dienstverlening 0,6 1,6 0,3 0,8 0,4 0,1 -0,1 Totaal 1,7 2,7 0,5 0,7 0,4 0,3 0,0 1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven 2) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden
Bron: CBS
Tabel 3. Arbeidsvolume van werknemers naar economische activiteit 2006 2007 2007 2008 III IV I II III %-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Landbouw en visserij 0,1 1,3 0,2 -1,2 -0,8 -1,6 -1,5 Industrie 1) -0,8 0,2 0,5 0,5 0,2 0,2 0,6 Bouwnijverheid -0,2 1,1 0,8 0,7 0,0 1,1 0,7 Handel, horeca, vervoer, communicatie 1,0 2,8 3,0 3,2 2,9 2,3 1,5 Financiële- en zakelijke dienstverlening 5,9 5,2 5,1 4,5 3,9 3,0 2,1 Niet commerciële dienstverlening 0,7 1,5 1,2 1,7 1,5 1,3 0,7 Totaal 1,6 2,4 2,3 2,4 2,1 1,7 1,2 1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven Bron: CBS
CBS Persbericht PB08-088 pagina 4 van 6
Tabel 4. Lonen en salarissen per arbeidsjaar naar economische activiteit 2006 2007 2007 2008 III IV I II III
%-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Landbouw en visserij 1,8 2,4 5,1 6,3 3,1 4,6 6,3 Industrie 1) 2,8 3,4 2,5 4,7 4,5 4,1 3,7 Bouwnijverheid 2,7 4,1 3,7 4,1 4,2 5,7 4,2 Handel, horeca, vervoer, communicatie 2,4 2,8 3,2 2,3 3,3 3,5 3,5 Financiële- en zakelijke dienstverlening 1,9 4,5 4,2 6,7 1,6 4,0 3,6 Niet commerciële dienstverlening 2,6 2,9 2,7 3,0 2,5 3,4 3,9 Totaal 2,6 3,5 3,3 4,2 2,9 3,9 3,7 1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven Bron: CBS
Tabel 5. Loonkosten per arbeidsjaar naar economische activiteit 2006 2007 2007 2008 III IV I II III %-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar Landbouw en visserij 1,3 1,9 4,6 5,8 3,5 5,0 6,9 Industrie 1) 2,9 3,2 2,3 4,5 4,7 4,4 4,3 Bouwnijverheid 2,8 3,5 3,3 3,4 4,0 6,0 4,9 Handel, horeca, vervoer, communicatie 2,4 2,6 3,0 2,0 3,6 3,8 4,1 Financiële- en zakelijke dienstverlening 1,7 4,1 3,8 6,4 1,9 4,3 4,2 Niet commerciële dienstverlening 2,1 2,5 2,1 2,6 2,7 3,7 4,6 Totaal 2,4 3,2 2,9 3,8 3,1 4,2 4,4 1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven Bron: CBS
CBS Persbericht PB08-088 pagina 5 van 6
Banen van werknemers
x1000
8100
8000
7900
7800
7700
7600
7500
7400
7300
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Oorspronkelijk Seizoengecorrigeerd Bron: CBS
CBS Persbericht PB08-088 pagina 6 van 6
---- --