Trots op Nederland

Nieuws

Debat over de maatregelen in het kader van de kredietcrisis

Deze week vond er in de Kamer het debat over de maatregelen van de kredietcrisis, hier kunt u de spreektekst van Rita Verdonk in dit debat lezen:

Voorzitter,

TrotsopNederland steunt iedere maatregel die genomen wordt om de gevolgen van de economische crisis te verzachten, ook die maatregelen die ertoe kunnen leiden om die gevolgen in nieuwe mogelijkheden om te zetten en zo een verdere uitbreiding van de crisis te voorkomen. Het gaat er immers om de schade voor ons land zoveel mogelijk te beperken. De Minister heeft voorgesteld dat de grens voor staatsgarantie voor de helft van de lening van bedrijven wordt verhoogd naar 50 miljoen euro. De reacties van MKB Nederland, VNO-NCW en zelfs het FNV op deze maatregel waren duidelijk: "Noodzakelijk maar onvoldoende! Stimuleren met de handrem erop!".

Is het kabinet bereid deze kritiek vanuit het bedrijfsleven serieus te nemen en deze garantiebedragen te verhogen? Zo ja, tot welk bedrag?

Dan de aangekondigde afdekking van exportrisico's: Deze garanties gelden vooral voor de export naar Oost-Europa omdat Nederlandse exporteurs hun exportkredieten niet meer kunnen verzekeren. Waarom juist die landen en waarom wordt dit niet breder getrokken? Wij zijn immers een exportland en die export gaat niet alleen naar Oost-Europa. Over welke bedragen praat de Minister op dit punt, kan hij daarover duidelijkheid verschaffen? En is de Minister bereid deze garantie uit te breiden naar andere landen?

Voorzitter,
Het grootste probleem voor onze economie zit op dit moment bij de banken! Die draaien in deze economisch moeilijke tijden onze economische bedrijvigheid de nek om doordat zij op hun geld blijven zitten en de kredietkraan dichtgedraaid hebben en houden. Maar diezelfde banken hebben wel grote bedragen veilig bij de Nederlandse Bank geparkeerd staan. Als ik goed geïnformeerd ben gaat het hier om bedragen van maar liefst in totaal meer dan 40 miljard euro. Dat is geld dat nutteloos op de plank ligt maar in feite gewoon hard nodig is om onze economie draaiende te houden! Dit soort zaken is natuurlijk niet aan de burgers uit te leggen!

Ik heb vorig jaar op 9 december in deze Kamer letterlijk gezegd: "Er zijn inmiddels miljarden euro's in het bankwezen gepompt dan wel als garantie beschikbaar gesteld, maar het beoogde resultaat blijft grotendeels uit omdat de banken op hun geld blijven zitten uit wantrouwen en angst. Hierdoor zijn de banken gered, maar de rest van het Nederlandse bedrijfsleven heeft daar weinig aan. De banken, als veroorzakers van de kredietcrisis, zijn geholpen met geld van de belastingbetalers en draaien vervolgens op de oude voet verder middels het incasseren van hoge marges en rentes. Dezelfde belastingbetalers worden nu het slachtoffer van dit gedrag. Ondernemers gaan failliet en werknemers komen op straat te staan. Renteverlagingen van de ECB worden voor een deel schaamteloos in eigen zak gestoken en niet doorgegeven aan het bedrijfsleven en de burgers".

Voorzitter, dit kan niet zo doorgaan. De Minister moet hier ingrijpen! De Minister kan op kosten van de belastingbetaler wel allerlei maatregelen bedenken maar als de banken geen krediet verschaffen heeft geen enkele maatregel zin. Wat denkt de Minister hieraan te gaan doen?

En laat de Minister niet zeggen dat hij hier geen mogelijkheden heeft want we praten hier ook over staatsbanken en banken die aan het belastinginfuus liggen! Banken die dankzij staatssteun in feite de baas zijn geworden want de regering laat ze toch niet failliet gaan! Ook heb ik de Minister van Financiën op 9 december verweten dat hij bij zijn steunverlening aan de banken verzuimd heeft te eisen dat een deel van deze steun gebruikt moet worden om het bedrijfsleven te ondersteunen middels normale kredietverlening tegen concurrerende voorwaarden. Met die terechte verwijten heeft hij tot op heden nog niet veel gedaan.

Nee, deze Minister gaat liever met de bankiers om tafel zitten om te vragen of ze alsjeblieft bereid zijn gebruik te maken van de voor hen bestemde garantieregeling van 200 miljard euro. En als de Minister na dat overleg stelt dat ze het eens geworden zijn en de banken meer gebruik zullen gaan maken van zijn regeling, dan lezen we meteen de volgende dag al in de kranten dat er bankiers zijn die iets heel anders beweren. Kan de Minister daar een reactie op geven?

Voorzitter, ik zou de Minister uitdrukkelijk willen vragen een deel van deze 200 miljard te gebruiken voor een garantieregeling aan het bedrijfsleven. De banken hebben er misschien geen behoefte aan, maar het bedrijfsleven en met name het MKB zitten te springen om kredietverlening.
Als dit zo doorgaat zullen heel veel gezonde bedrijven onnodig in de problemen komen, simpelweg omdat de banken te weinig krediet willen verstrekken. Wat is daarop zijn antwoord?

Ook de bouwsector als één van de belangrijkste sectoren van onze economie wordt steeds zwaarder getroffen door de crisis en dreigt tot stilstand te komen. Hiervoor komt de Minister met een tijdelijke verhoging van de grens van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw als oplossing om corporaties zo in staat te stellen commerciële bouwprojecten over te nemen. Maar de directeur van de Vereniging van Woningcorporaties Aedes noemt de door de Minister aangekondigde maatregel "een illusie" en "een druppel op de gloeiende plaat". En de NVM en Bouwend Nederland vinden zelfs dat de kabinetsplannen het herstel van de woningmarkt en de doorstroming niet verbeteren maar blokkeren.
Mijn fractie vindt dit een hele slappe oplossing. Het klinkt heel aardig maar levert geen echte bijdrage aan een oplossing voor de stilvallende bouwsector!

Voorzitter, mijn fractie heeft al eerder bij deze minster gepleit voor verlaging van de overdrachtsbelasting en een verhoging van de hypotheekgarantie tot 350.000 euro. Wij willen nogmaals een klemmende beroep doen op de Minister om deze maatregelen, die echt een stimulans kunnen vormen om een huis te kopen, in zijn pakket steunmaatregelen op te nemen. Dit zijn maatregelen die echt de doorstroming op de woningmarkt bevorderen en de verkoop van woningen bevorderen. Kan de Minister uitleggen waarom hij deze maatregelen niet heeft ingevoerd en de in deze Kamer aangenomen motie over verhoging van de hypotheekgarantie niet wil uitvoeren?
Waarom wil hij woningcorporaties in zijn oplossingen betrekken terwijl diezelfde corporaties terecht stellen dat zij er niet zijn om de klappen op te vangen voor commerciële vastgoedpartijen? Heeft de Minister laten berekenen in welke mate zijn voorstel kan bijdragen aan een oplossing voor de bouwsector?

Verder wil ik graag ingaan op de opmerking van de Minister van Economische Zaken die vreest voor massa-ontslagen. Het CPB verwacht inmiddels een stijging van de werkloosheid naar 4,5 % in 2009 en naar 6,5 % in 2010.
TrotsopNederland is van mening dat de huidige regeling voor werktijdverkorting door deze cijfers feitelijk is achterhaald. De verlening van de regeling voor werktijdverkorting lijkt dan ook niet erg zinvol meer. Die is gericht op het behoud van bestaande werkgelegenheid, maar de banen waar het om gaat zullen daarmee op termijn niet gered worden. De instelling door de Minister van het door VNO-NCW voorgestelde crisisteam juichen wij toe. Ik wil dan ook voorstellen verdere maatregelen voor het behoud van werkgelegenheid in dit crisisteam aan de orde te stellen en vooraf door te laten rekenen op de effecten en de kosten.

Verder zou ik van de Minister van Financiën graag willen weten of hij kennis heeft genomen van de stelling van de Brusselse denktank Bruegel waaruit zou blijken dat Nederland op Europees niveau achter blijft met maatregelen om de crisis te bestrijden en hoe hij over deze kritiek denkt?

Voorzitter, tot slot, TrotsopNederland wil het kabinet graag steunen bij het zoeken naar oplossingen voor de huidige zware economische problemen. Wij denken daarbij aan:
o Een omvangrijk garantiefonds voor het bedrijfsleven; o Maatregelen die leiden tot een verbetering van de kredietverlening door banken;
o Het verhogen van de hypotheekgarantie tot 350.000 euro; o Het afschaffen van de overdrachtsbelasting;
o Uitbreiding van de garantieregeling voor exportkredieten; o Belastingverlaging om de binnenlandse consumptie te stimuleren; o Afstemming van de stimuleringsmaatregelen met Europese partners, enz.

Voorts verzoekt mijn fractie de regering om een overzicht van de reeds getroffen maatregelen met daarbij een verwachting aangaande de effecten en een overzicht van de geboekte resultaten. Verder verzoek ik u om een stelselmatige rapportage hierover zodat ook geleerd kan worden van de opgedane ervaringen en bijsturing en aanpassingen van het beleid tijdig kunnen plaatsvinden.

Rita Verdonk.