Ministerie van Verkeer en Waterstaat


1 1 > Retouradres: Postbus 20901, 2500 EX Den Haag
De voorzitter van de Tweede Kamer Plesmanweg 1-6 der Staten-Generaal 2597 JG Den Haag Binnenhof 4 Postbus 20901 2500 EX Den Haag 2513 AA DEN HAAG T 070 351 61 71 F 070 351 78 95

Contactpersoon
---
T -

Ons kenmerk VENW/DGLM-2009/677

Uw kenmerk 2009Z02104 / 2080912660 Datum 3 maart 2009
Bijlage(n) Onderwerp Kamervragen -

Geachte voorzitter,

Hiermee beantwoord ik, mede namens de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de vragen van de leden Leerdam en Tang over het besluit van KLM om te stoppen met vluchten naar Aruba.


1. Kent u het artikel `Aruba woest over vertrek KLM'? '


1. Ja.


2. Hoe en wanneer heeft KLM u geïnformeerd over de beslissing om per 29 maart 2009 niet langer vluchten uit te voeren naar Aruba?


2. KLM heeft mij mondeling, vóór het publiek maken van het besluit, op de hoogte gesteld van het besluit om met ingang van het IATA zomerseizoen 2009 de bediening van Aruba als punt in het netwerk op te schorten. Aruba is één van de sleutelbestemmingen in de Staatsgaranties die bij de fusie tussen KLM en Air France in 2004 zijn aangewezen door de Staat.
De economische crisis en het stijgende kostenniveau zijn mede debet aan de beslissing van KLM. Ik ben door de KLM geïnformeerd dat het aantal passagiers dat KLM vervoert tussen Nederland en Aruba al langere tijd een neergaande lijn vertoont en verlieslatend is. Onder die omstandigheden kan de KLM de bediening van een sleutelbestemming opschorten.


3. Welke alternatieve luchtvaartverbindingen zijn er vanaf die datum voor deze KLM vluchten tussen Nederland en Aruba?

3. Ik heb begrip voor de teleurstelling van de Arubaanse samenleving en politiek over het opschorten van de door KLM uitgevoerde diensten tussen Amsterdam en Aruba. Het opschorten van diensten of het sluiten van routes is over het algemeen een besluit dat niet lichtvaardig wordt genomen. Aan het besluit van KLM om de dienstverlening op te schorten heeft, naar ik heb vernomen, een zorgvuldige afweging ten grondslag gelegen.

') Het Parool, 4 februari 2009
a

Pagina 1 van 3





Op verzoek van Aruba is tussen Aruba en Nederland op 22 april 1999 een protocol

gesloten van het type "open skies" met het doel een meer open markttoegang en

concurrentie te realiseren op de route tussen Nederland en Aruba. Martinair en Ons kenmerk Arkefly hebben van deze gelegenheid gebruik gemaakt om directe diensten aan te VENW/DGLM-2009/677 bieden. Er is een grotere diversiteit in tarieven ontstaan en het toeristenvervoer heeft hierdoor aanvankelijk een enorme stimulans gekregen. Martinair zal haar diensten uitbreiden om het wegvallen van de KLM diensten te compenseren. Arkefly heeft eveneens aangegeven het aantal diensten op Aruba uit te zullen breiden. Daarnaast blijft de mogelijkheid bestaan om op indirecte wijze naar Aruba te vliegen, bijvoorbeeld via bestemmingen in de Verenigde Staten, zoals Miami.


4. Heeft u kennisgenomen van de onrust die dit besluit op Aruba veroorzaakt heeft?

4. Ja.


5. Deelt u de mening dat de beslissing van KLM niet meer te vliegen op Aruba de reismogelijkheden van de bevolking van Aruba belemmert en het toerisme ondermijnt?

5. Zoals aangegeven zullen Martinair en Arkefly diensten blijven aanbieden. Hierdoor is er op zichzelf geen sprake van belemmering van reismogelijkheden en ondermijning van het toerisme. In het algemeen is het wel zo dat het schrappen van routes betekent dat de netwerkkwaliteit afneemt. Dat geldt niet alleen voor Aruba, maar ook voor Nederland. Ik kan mij ook voorstellen dat de nieuwe situatie met name voor het zakelijke segment van de reizigers minder aantrekkelijk zal zijn.


6. In hoeverre kunt u beoordelen of de argumentatie van KLM voor het schrappen van de vluchten, namelijk dat deze niet langer rendabel zouden zijn, steekhoudend zijn?

6. Het maken van afwegingen in de bedrijfsvoering is primair een aangelegenheid van KLM zelf. Ik ben door de KLM geïnformeerd dat de vluchten van en naar Aruba al gedurende langere tijd onder commerciële druk stonden en niet meer rendabel waren, onder meer door onvoldoende business class vervoer. Bij het rendabel houden van vluchten speelt het hoge kostenniveau voor de Nederlandse luchtvaart een belangrijke rol.


7. Vindt u dat het argument van KLM, dat de economische crisis heeft geleid tot deze beslissing, een geldige reden is voor zo'n ingrijpend besluit als het schrappen van de vluchten?

7. De huidige economische crisis, die ook de luchtvaartsector hard treft, maakt dat mondiaal, luchtvaartmaatschappijen kritisch kijken naar hun netwerken. Ook KLM ontkomt niet aan een evaluatie van het netwerk en een kritische beoordeling ten aanzien van de bediening van punten in dat netwerk die commercieel onrendabel zijn. Voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen speelt daarbij dat het kostenniveau voor de Nederlandse luchtvaart hoog is ten opzichte van andere concurrerende landen. Dit zorgt voor extra druk. Dat zal soms leiden tot het maken van pijnlijke keuzes, zoals het opheffen van routes of het terugbrengen van het aantal frequenties op bepaalde bestemmingen. Pagina 2 van 3





Ik sluit niet uit dat als de economische crisis lange tijd zal aanhouden, KLM

genoodzaakt zal zijn kritisch te kijken naar haar netwerk en wellicht ook andere

bestemmingen zal moeten opschorten of het aantal frequenties per bestemming Ons kenmerk terug moet brengen. VENW/DGLM-2009/677


8. Deelt u de mening dat het besluit van KLM demonstreert dat er geen eerlijke concurrentie is op deze intercontinentale route?

8. Ik deel uw mening niet dat het besluit van KLM demonstreert dat er geen eerlijke concurrentie is op deze route binnen het Koninkrijk. Het Protocol van 22 april 1999 beoogt de ruimte te bieden voor Nederlandse en Arubaanse luchtvaartmaatschappijen om invulling te geven aan de markttoegang die in het Protocol geboden wordt. Dit Protocol is tot stand gekomen onder toenemende maatschappelijke en politieke druk in Aruba om grotere markttoegang te waarborgen. Van Nederlandse kant is daar invulling aan gegeven door Martinair en Arkefly. Door Arubaanse luchtvaartmaatschappijen is hier tot op heden nog geen invulling aan gegeven.


9. Welke mogelijkheden zijn er volgens u om iets te doen aan de onrust, die is ontstaan op Aruba over het besluit van KLM?

9. Waar mogelijk zal ik Europese luchtvaartmaatschappijen aansporen vliegverbindingen met Aruba te openen.
Op langere termijn staat mij een open overeenkomst tussen alle delen van het Koninkrijk voor ogen.

Hoogachtend,

DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,

ir. Camiel Eurlings

Pagina 3 van 3