ChristenUnie
Bijdrage Joël Voordewind aan het AO Evaluatie missies
Bijdrage Joël Voordewind aan het AO Evaluatie missies
woensdag 04 maart 2009 16:00
De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Wij spreken vandaag
over evaluaties uit 2007 en 2008. Sommige informatie uit de eerdere
evaluaties is al achterhaald. Dat maakt het soms lastig om een goede
beoordeling te maken. Desalniettemin zal ik een aantal zaken
langslopen.
Ten eerste de EUFOR-missie in Bosnië. Daar zijn 85 militairen
gestationeerd. Ik ben met name geïnteresseerd in de LOT's, de Liaison
and Observation Teams die verdeeld zijn over Bosnië. Het gaat om 38
militairen. Uit de verslagen over hun werkzaamheden blijkt dat zij
zeer nuttig werk doen. Dat doen zij al een aardige tijd. Tegen de
achtergrond dat er in het verleden weinig incidenten zijn geweest, is
het de vraag tot wanneer wij deze missie door laten lopen. Ook is het
de vraag in hoeverre deze waarnemende missie door militairen moet
worden uitgevoerd. Kunnen deze taken niet worden overgenomen door de
EUPM, de European Union Police Mission of door civiele waarnemers van
Buitenlandse Zaken? Graag een reactie van de minister hierop. Is er al
in EU-verband sprake van een eventuele collectieve beëindiging van de
EUFOR-missie?
Sinds de erkenning van Kosovo is er sprake van een nieuwe
constellatie. Het blijft spannend hoe KFOR zich daar inzet. In
hoeverre is KFOR nog nodig om de stabiliteit in de Servische enclave
te handhaven? Er zitten daar vier militairen. In hoeverre is die
missie daar zinvol? In de evaluatie staat dat het wel zinvol is om
daar aan de militaire tafel te zitten om de informatie te achterhalen
die via diplomatieke kanalen niet te achterhalen valt. Klopt dat?
Hebben wij die vier militairen nodig om die informatie te achterhalen
of kunnen wij die informatie ook via onze EU-partners krijgen?
Dan kom ik bij Afrika. Uit de evaluaties blijkt dat wij in aardig wat
landen mensen hebben zitten. Het doet een beetje denken aan de
ontwikkelingssamenwerking in de jaren negentig onder de toenmalige
minister Pronk. Wij gaven toen aan rond de 65 landen versnipperd hulp.
Dat is inmiddels teruggeschaald naar rond de 35. Hier zie je hetzelfde
beeld. In hoeverre komt onze algemene doelstelling onder druk als het
gaat om 3D? Bij het debat over Tsjaad is aan de orde gekomen dat het
niet altijd lukt om het perspectief van 3D volledig uit te nutten,
vooral als de stationering maar een halfjaar of een jaar duurt. In
hoeverre kunnen wij met zo'n versnipperde aanwezigheid in Afrika
substantieel bijdragen aan versteviging van de stabiliteit, met name
door het defensieapparaat. Graag krijg ik daar een algemene reactie op
van de minister.
Aan de situatie in Sudan wordt anderhalve pagina gewijd, met name over
UNAMID. Wij hebben daar op dit moment geen actieve deelname. Wel
hebben wij net van de minister gehoord dat het veldhospitaal dat in de
lucht hing van de baan is. Daarmee is onze volledige participatie zo'n
beetje van de baan als het gaat om UNAMID. Klopt dat? Zijn er nog
andere activiteiten? Worden er nog andere scenario's in het
achterhoofd gehouden om bij te dragen aan UNAMID? Eerder is geopperd
om een operatie-unit te leveren voor een van de veldhospitalen. Het
voordeel daarvan is dat er niet een hele protection force geleverd
hoeft te worden. Er is, zoals bekend, een grote behoefte aan
helikopters. Ik hoor graag of wij op de een of andere manier nog
betrokken zijn bij UNAMID.
Dan de EU BAM en de Rafah border mission. De minister van Buitenlandse
Zaken heeft naar aanleiding van de oorlog in de Gazastrook zijn
ontevredenheid over die missie geuit. Er is nu een heel nieuwe
situatie ontstaan, waarbij alles openligt. Ik wijs op de
onderhandelingen in Caïro. Wij hebben daar bij het algemene overleg
over de Razeb ook over gesproken en gevraagd hoe het staat met het
Nederlands/Deense voorstel. Ik heb toen aangegeven dat het misschien
mogelijk is om Israël aan te bieden, mee te doen aan een maritieme
missie. De Fransen, Duitsers en Britten overwegen om een fregat te
sturen. Is een maritieme missie voor de kust van de Gazastrook een
serieuze optie naast de Rafah border mission?
Is er meer duidelijkheid over Libanon? Toen wij het fregat bezochten,
werd duidelijk gemaakt dat de situatie wel dertien keer was onderzocht
voordat de schepen werden overgedragen aan de Libanese kustwacht. Er
werd echter niet teruggekoppeld of dat schepen waren met wapens of
aanverwant materiaal dat Libanon niet in mag. De minister zegt dat die
missie succesvol was. In hoeverre hebben wij daadwerkelijk bijgedragen
aan het voorkomen van de invoer van wapens? Is het mogelijk om in
vervolgmissies aan de manschappen die zich daar dagelijks voor
inzetten meer openheid te geven? Ik mis wat deze missie betreft
informatie over de lessons learned. Ik begrijp wel dat het
strategisch-operationele informatie is, maar ik zou toch graag uit de
evaluaties willen opmaken welke lessen wij uit de missie kunnen
trekken.
Tot slot nog een opmerking over Somalië. Wij hebben daar het WFP
ondersteund. Er hoefde geen gebruik gemaakt te worden van geweld.
Klopt mijn conclusie dat de missie vooral een preventieve werking had?