04 maart 2009, Musina - Gift Dube was elf jaar toen zijn vader zijn
gezin in de steek liet en zijn moeder stierf. Zes jaar later is hij
nog steeds alleen. Hij woont in Musina, een stadje in Zuid-Afrika bij
de grens met Zimbabwe. Hier verblijven duizenden Zimbabwanen die net
als Gift hun land hebben verlaten, moe van de economische crisis en de
cholera-epidemie.
De scholen bij Musina zijn door de toestroom van Zimbabwaanse
kinderen overvol. Foto: Unicef Zuid-Afrika/2009/Hearfield
De scholen bij Musina zijn door de toestroom van Zimbabwaanse kinderen
overvol. Foto: Unicef Zuid-Afrika/2009/Hearfield
In Musina is het leven van Gift niet veel beter dan in Zimbabwe. Hij
zwerft met andere alleenstaande kinderen door de straten van het
stadje en verlangt hevig naar een comfortabeler leven waarin zijn maag
niet rammelt. "Ik wil lekker eten en naar school," zegt hij. "En ik
mis mijn moeder."
Levensgevaarlijk
Veel kinderen zijn net als Gift illegaal de grens tussen Zimbabwe en
Zuid-Afrika overgestoken. Dat is een levensgevaarlijke onderneming.
Vooral meisjes zijn met huid en haar overgeleverd aan de nukken en
grillen van bus- en vrachtwagenchauffeurs en mensensmokkelaars.
Volgens organisaties waarmee Unicef samenwerkt, wagen kinderen soms al
op vijfjarige leeftijd de oversteek. Ze zijn meestal in het gezelschap
van oudere kinderen of familieleden, maar als ze die onderweg
kwijtraken staan ze er alleen voor. De kinderen die alleen in
Zuid-Afrika arriveren, hebben geen paspoort of ander officieel
document bij zich, waardoor het voor hen moeilijk wordt om asiel aan
te vragen.
Ann M. Veneman, directeur van Unicef Internationaal, in gesprek met
een Zimbabwaanse vrouw en haar kind in Musina. Foto: Unicef
Zuid-Afrika/2009/Williams
Ann M. Veneman, directeur van Unicef Internationaal, in gesprek met
een Zimbabwaanse vrouw en haar kind in Musina. Foto: Unicef
Zuid-Afrika/2009/Williams
De kinderen die in Musina aankomen, moeten naar een stoffig plein in
het centrum. Samen met duizenden andere asielzoekers brengen ze hier
de nacht door, blootgesteld aan hitte en kou, zonder wc of
wasgelegenheid in de buurt. Iedereen wacht op de Zuid-Afrikaanse
autoriteiten, die bepalen of ze mogen blijven. Maar of je asiel
krijgt, is allesbehalve zeker. Daarom blijven veel kinderen uit het
zicht van de politie, uit angst dat ze teruggestuurd worden naar
Zimbabwe.
Unicef denkt dat tussen de 1.000 en 2.000 kinderen in Musina hulp
nodig hebben. Daarom heeft zij in het stadje een specialist op het
gebied van kinderbescherming gestationeerd, die alleenstaande
minderjarigen begeleidt.
Zorgen om meisjes
"Wij maken ons vooral zorgen om de meisjes die de grens oversteken,"
zegt Stephen Blight, hoofd Kinderbescherming van Unicef Zuid-Afrika.
"Velen lopen een groot risico om het slachtoffer te worden van
misbruik en geweld. Vooral als ze geen familie hebben of niet in het
bezit zijn van persoonlijke documenten, zijn ze kwetsbaar." Kinderen
zonder paspoort bestaan namelijk officieel niet, zodat ze bijvoorbeeld
ook niet als vermist kunnen worden opgegeven.
Om deze kinderen te beschermen, verbetert Unicef onder meer haar
procedures voor het registreren van alleenstaande kinderen. Daarnaast
werkt zij nauw samen met Save the Children. Beide organisaties zorgen
ervoor dat in 13 inloopcentra in en rond Musina de kinderen opvang en
zorg kunnen krijgen.
Daarnaast helpt Unicef scholen in de omgeving van Musina, die door de
toestroom van Zimbabwaanse kinderen overvol zijn geraakt. Unicef zorgt
voor mobiele klaslokalen, zodat alle kinderen er terecht kunnen.
De naam Gift Dube is uit privacy-overwegingen gefingeerd.
Zuid-Afrika: Gift wil lekker eten en naar school