ChristenUnie
Bijdrage Esmé Wiegman aan het AO Modernisering AWBZ
Bijdrage Esmé Wiegman aan het AO Modernisering AWBZ
donderdag 05 maart 2009 15:00
Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. Het
lijkt de ChristenUniefractie prima om de status van het "Groot
Project" te beëindigen, maar dat suggereert nog niet dat het
transitietraject is afgerond. Er is veel gebeurd, maar er moet nog
veel gebeuren. De cliënt zit nog niet werkelijk aan het stuur. Ik zie
daar nog te veel het zorgkantoor zitten.
De inzet van het kabinet is echter goed, bijvoorbeeld met
betrekking tot de eenpersoonskamers. Ik constateer wel dat de praktijk
weerbarstig is. De bouw is vaak stilgevallen door onzekerheden, de
financiering, de zorgzwaartepakketten, de indicaties en het gedrag van
de zorgkantoren. Dat de bouw is stilgevallen, los je niet op met
aanpassingen van de rente. Er is behoefte aan duidelijkheid en
meerjarige zekerheid. Ik constateer ook dat de zorgzwaartepakketten
nog wel eens wat jojo-effecten vertonen en dat het CIZ wat
macro-economisch zit te dempen. Wat eigenlijk bedoeld is als een
instrument van gelijke toegang, lijkt haast verworden tot een soort
financieel sturingsinstrument. Daarom is mijn vraag: is er werkelijk
sprake van vraagsturing? Zorgkantoren vertonen divers beleid. Er zijn
verschillen in indicaties zichtbaar. De AWBZ-brede zorgregistratie is
nog niet goed van de grond. Dit zijn heel belangrijke terreinen om de
komende tijd actie op te ondernemen.
De invoering van het persoonsgebonden budget voor
zorgzwaartepakketten is uitgesteld tot 2010. Het is belangrijk dat
vaart wordt gezet achter de oplossing van de knelpunten, want
voorkomen moet worden dat een groot deel van de zorg lange tijd niet
via het pgb kan worden ingekocht. Ik vraag in het bijzonder aandacht
voor de regeling extreme zorgzwaarte, waarop pgb-houders momenteel
geen beroep kunnen doen. De regeling is juist bedoeld voor een groep
cliënten die veel gebruikmaakt van een pgb. Graag hoor ik van de
staatssecretaris hoe de voorbereiding voor de invoering van een pgb
voor de zzp's de komende tijd wordt opgepakt, zodat het
invoeringstraject geen vertraging oploopt. Wat is de stand van zaken
van de werkgroep die zou worden opgericht om deze knelpunten op te
lossen? Het is belangrijk dat snel duidelijkheid ontstaat over hoe dit
geregeld gaat worden.
Een belangrijk punt dat ik ook constateer, is dat de
afbouw van de AWBZ niet gelijk opgaat met de opbouw van de
Zorgverzekeringswet. In mei komen wij daarover nog te spreken, maar ik
stel het ook vandaag aan de orde, omdat het in de praktijk tot heel
vervelende en onwenselijke situaties kan leiden. Met name de
verpleging thuis ondervindt hier last van. Ik hoorde deze week ook het
voorbeeld van een palliatief patiënt die thuis chemotherapie ontvangt
van een specialistisch verpleegkundige. Die verpleegkundige dient de
rekening in bij de zorgverzekeraar. De zorgverzekeraar stelt dat het
ziekenhuis de rekening moet betalen, omdat deze specifieke zorg onder
de DBC-financiering (diagnosebehandelingscombinatie) van het
betreffende ziekenhuis valt. Ziekenhuizen accepteren de rekening niet.
Het CIZ heeft geen actieve informatieplicht. De bestuurders van
ziekenhuizen zijn veelal niet op de hoogte van deze problematiek en
ondernemen daarom geen actie. Gevolg hiervan is dat de patiënt weer in
het ziekenhuis opgenomen moet worden, omdat de zorg thuis niet
geleverd kan worden.
De dagbehandeling is een zorgvorm die met de nieuwe regels
steeds minder geïndiceerd wordt. Bewoners van zorgcentra mogen er geen
gebruik meer van maken, omdat er anders sprake zou zijn van dubbele
verstrekking. Dat betekent wel dat de kans groter wordt dat bewoners
sneller doorgeplaatst gaan worden naar verpleeghuisafdelingen, omdat
daar overdag meer multidisciplinaire aandacht is. Groeps- of
dagverzorging is soms een alternatief, maar vaak ook niet, gezien de
bestaande problematiek.
Een alternatief voor mensen op de wachtlijst met de
indicatie Verblijf is het Volledig Pakket Thuis. Het tarief is echter
minimaal, waardoor dit alternatief eigenlijk alleen toepasbaar is in
de zogenaamde aanleunwoningen. Het is alleen gunstig ten opzichte van
extramurale zorg als de cliënt voor minder dan EUR15.000 op jaarbasis
aan zorg geleverd krijgt. Dat zijn dus eigenlijk cliënten met een lage
zorgvraag. Het risico van deze regeling is dat je weer een soort
intramuralisering veroorzaakt in de aanleuncomplexen, want
zorgaanbieders willen efficiënt zorg leveren, dus gaan ze meer mensen
stimuleren om er gebruik van te maken.
Justitie werkt aan een nieuw protocol uitvoering
forensische zorg. Onderdeel van dit protocol is de afbakening van
AWBZ-zorg en forensische zorg. De uitvoering van dit protocol leidt er
in de praktijk toe dat cliënten vaker een beroep zullen moeten doen op
AWBZ-zorg en niet in aanmerking komen voor forensische zorg. Bij het
vaststellen van de contracteerruimte en het maken van de
productieafspraken in de AWBZ voor 2009 was dit uitgangspunt van
Justitie nog niet bekend. Doordat er geen aanpassingen zijn gedaan in
de contracteerruimte, hebben zorgaanbieders onvoldoende ruimte om deze
cliënten AWBZ-zorg te bieden. Ik dring er bij de staatssecretaris op
aan dat er snel overleg plaatsvindt tussen Justitie en VWS om dit op
te lossen.