Gerechtelijke organisatie

Raad voor de rechtspraak bevordert kennis bij rechters over uitvoering en effect van straffen

Den Haag, 6 maart 2009 - Wetenschappers van het Willem Pompe Instituut voor Strafrechtswetenschappen van de Universiteit Utrecht verrichtten in opdracht van het Ministerie van Justitie een onderzoek onder de titel `De tenuitvoerlegging van sancties: maatwerk door de rechter'. De onderzoekers constateren in hun rapport dat de bevoegdheden van de rechter als het gaat om de uitvoering van sancties beperkt zijn en dat de rechters ook terughoudend zijn bij het gebruik van deze bevoegdheden. Daarnaast menen de onderzoekers dat de rechters in het algemeen te weinig weten over de effectiviteit van sancties en de wijze waarop deze worden uitgevoerd.

De Raad voor de rechtspraak is niet verrast door deze uitkomsten. Rechters zijn immers niet verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging van de straffen. Zij leggen weliswaar een straf of maatregel op, maar vervolgens is het Openbaar Ministerie ervoor verantwoordelijk dat zo'n straf of maatregel wordt uitgevoerd. De strafrechter is niet verantwoordelijk voor wat er in de fase van tenuitvoerlegging gebeurt.

De Raad is het met de onderzoekers van de Universiteit Utrecht eens dat het van belang is dat de rechter goed op de hoogte is van zowel de praktijk van de tenuitvoerlegging als de actuele inzichten over de uitwerking van sancties. Met dit soort kennis kan de rechter bijvoorbeeld beter de adviezen van de Reclassering over sancties en maatregelen beoordelen en op de zitting gerichtere vragen stellen. Zo kan de rechter meer maatwerk leveren.

De Rechtspraak heeft dit punt dan ook opgenomen in de Strategische agenda van de Rechtspraak voor de komende jaren. Concreet gebeurt er het volgende:

* De Raad voor de rechtspraak doet samen met het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum een overkoepelende studie naar effectiviteit van sancties en bekijkt ook hoe de kennis het best verspreid kan worden onder rechters en ondersteuners;
* De SSR, het landelijk studiecentrum voor rechters en officieren, ontwikkelt momenteel een aantal cursussen op dit terrein;
* Het Programma Strafsector 2010 heeft al ruim aandacht aan deskundigheidsbevordering op dit gebied besteed;
* De onderzoekers zien graag dat de Rechtspraak stimuleert dat rechters lid zijn van een Commissie van Toezicht van een penitentiaire inrichting. Op dit moment zit in elke commissie tenminste één rechter. De Raad voor de rechtspraak zal nagaan of deze rechters rouleren en bekijken of er mogelijkheden zijn om het aantal rechters per commissie uit te breiden.

Bron: Centrale redactie rechtspraak.nl